Over Unentse soldaten overzee - t schoor udenhout - biezenmortel

Singapore. De reis ging naar West-Java. Daar lag Batavia (nu Jakarta geheten) met buiten
de stad, de grote zeehaven Tandjong Priok. De zeereis was voor de meeste soldaten ten
einde, later gingen enkele onderdelen richting Semarang en Soerabaja. Vanuit zee was het
eiland Java een machtig gezicht met zijn grote stranden en langzaam oplopend gebergte
met palmbomen, kampongs, dessa’s en trapsgewijs sawah’s (rijstvelden). Zo te zien vond
iedereen het een prachtig land met op de achtergrond een bergtop (puntjak) deels in wolken
gehuld. Bij aankomst in de haven werd het beeld scherper. Vlak bij de kade, waar ze
aanmeerden, werden op datzelfde moment Gurkha’s ingescheept, Brits-Indische soldaten in
dienst van het Britse leger, met de naam van vechtersbazen en qua roem te vergelijken met
het Franse vreemdelingenlegioen. Zij hadden op Java in een aantal steden na de Japanse
capitulatie tijdelijk het heft in handen gehad. Ze waren herkenbaar aan de zware gitzwarte
baarden en ze droegen in plaats van baretten witte in vorm gedraaide tulbanden.
De halve wereldbol bekeken, wat staat ons te wachten?
De soldaten van de 7-Decemberdivisie hadden de halve wereldbol bevaren en zetten voet
aan wal in Batavia. Ze waren niet de eersten, ongeveer 25.000 oorlogsvrijwilligers waren hen
voorgegaan, maar die hadden op Malakka maanden moeten wachten voor ze van het
geallieerde opperbevel in het Verre Oosten toestemming kregen om op Sumatra en Java
voet aan wal te zetten. Ook het vooroorlogse Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL)
was opnieuw geformeerd, inclusief veel inlandse soldaten, vooral Zuid-Molukkers. Na de 7-
Decemberdivisie zouden nog vier lichtingen dienstplichtigen volgen, in totaal een leger van
120.000 man.
Bij het aanmeren in de haven keken de soldaten van boven af naar alle bedrijvigheid
beneden. Honderden koelies (Indonesische arbeiders), voor onze begrippen sober gekleed,
liepen in de hitte op bevel af en aan om schepen te lossen en te laden. Goederen lagen
opgeslagen in grote goedangs (magazijnen). Binnen de kortste keren waren de koelies aan
boord van het eigen schip en liepen ze over dekken en door gangen om hun taken te
verrichten. En zoals overal in havens was het ook hier “boer pas op je kippen!”. Ondertussen
kregen de soldaten bevel om de plunjezakken en ander draagbaar materiaal aan dek te
brengen. Daarna bij het eigen onderdeel opstellen en via de loopplank naar de kade. Ook de
Prins-Bernhard-kapel ging van boord inclusief Kees, de mascotte van de kapel, een
geitenbok die op enkele passen afstand achter de tamboer-maître en vóór het korps
spelende muzikanten uit liep, heel gedisciplineerd en zonder geleide. Dat was best een
humoristisch gezicht en Kees kreeg altijd de volle aandacht en sympathie van alle
toeschouwers.
Zo, daar stonden ze dan. Eindelijk vaste grond onder de voeten, maar wel aan de andere
kant van de wereld. Het kwam voor dat een pas aangekomen soldaat door iemand op de
kade met voor- en achternaam werd aangeroepen. Opkijkende zag men dan een
dorpsgenoot of kennis, die enkele weken eerder was aangekomen en in de buurt van de
haven was gelegerd. Op dat moment, vrij van dienst, dacht hij: “Ik ga eens kijken of er met
die schuit nog bekenden meegekomen zijn” en ja dus! Dan blijkt maar weer eens dat de
wereld klein is. De soldaten hadden hun ogen uit te kijken, zeker als ze dat vergeleken met
de toenmalige Udenhoutse industrie, de steenfabriek, de koekfabriek, de melkfabriek, het
pakhuis van de boerenbond of de leerlooierij. Even later gingen de soldaten op open
legervrachtwagens naar hun eerste verblijf. De weg liep tussen bossen met palmbomen en
eenvoudige, soms al versleten bamboehutten waarin de bevolking huisde. In palmbomen, op
telefoondraden en lantaarnpalen zaten kleine aapjes. Iemand merkte op: “O, de rest van de
familie is er ook al”.
Dienstplichtigen, vrijwilligers en KNIL-soldaten uit Udenhout en Biezenmortel op
volgorde van datum van vertrek
Vertrokken vóór 1940, als KNIL militair
18