jaarverslag 2010 de federale Ombudsman JAARVERSLAG - EOI

Deze bepalingen van de Basiswet zijn echter nog niet in werking getreden omdat er nog geen
uitvoeringsbesluit genomen is.
Op dit ogenblik beperkt de taak van de commissies van toezicht en de Centrale toezichtsraad voor het
gevangeniswezen zich dus nog tot het toezicht houden op de gevangenissen en op de behandeling van
de gedetineerden.
Elke commissie van toezicht bestaat uit minimum zes en maximum twaalf leden. Zij worden benoemd
door de Minister van Justitie op voorstel van de Centrale toezichtsraad. 79 Onder hen moet er een
advocaat zijn, een geneesheer en een magistraat van de zittende magistratuur.
Het Penitentiair complex te Brugge (PCB) heeft geen commissie van toezicht meer en dit al sinds het
aflopen van het mandaat van de commissieleden in 2007. Toen beslisten alle commissieleden om zich
terug te trekken en geen nieuw mandaat meer te aanvaarden als protest tegen de omstandigheden
waarin zij hun taak moeten uitvoeren.
De Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen tracht sindsdien tevergeefs om nieuwe leden
aan te werven voor de commissie van toezicht op het PCB.
De Orde van advocaten te Brugge wil in de huidige omstandigheden niet meer meewerken om de
commissie samen te stellen.
Een magistraat aanvaardde om de commissie voor te zitten, maar zoekt zelf geen andere leden.
De Orde van geneesheren wacht op bijkomende informatie over de bevoegdheden van de commissie
en de taak van de geneesheer die er dient te zetelen.
Sinds drie jaar is er bijgevolg geen werkende commissie van toezicht meer voor het PCB, en dit in strijd
met artikel 129 en volgende van het Algemeen reglement van de strafinrichtingen.
Het PCB is niet de enige gevangenis waar er op dit ogenblik geen commissie van toezicht bestaat die
(volledig) actief is.
De Centrale toezichtsraad heeft het erg moeilijk om voldoende kandidaten te vinden om de
Commissies samen te stellen. Niet alle commissies van toezicht tellen de vereiste zes leden waaronder
een advocaat, magistraat en geneesheer.
Volgens de Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen zijn de leden van de commissies van
toezicht gedemotiveerd door de moeilijkheden bij de uitoefening van hun opdracht. Hun taak moet
nauwgezet uitgevoerd worden, is complex en vraagt veel tijd. Toch krijgen zij enkel een vergoeding
voor hun verplaatsing en deze wordt niet altijd tijdig betaald. Niet elke gevangenisdirectie vertoont
dezelfde bereidheid om samen te werken met de commissie van toezicht. De demotivering wordt
verergerd doordat de commissies nog altijd niet bevoegd zijn om klachten van de gedetineerden te
behandelen, zoals voorzien is in de Basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en
de rechtspositie van de gedetineerden.
Ook de Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen heeft praktische moeilijkheden om naar
behoren te kunnen werken. Hij heeft maar een minimum aan logistieke steun (een bureau voor de
voorzitter en een secretariaat dat slechts deeltijds verzekerd is door twee ambtenaren van de FOD
Justitie). Het is voorzien dat de Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen een eigen budget
krijgt, maar zijn affectatie noch het bedrag ervan zijn gekend. Volgens de huidige Voorzitter zal dit
budget voornamelijk dienen om de verplaatsingskosten van de leden van de commissies te betalen,
opleidingen voor deze leden te financieren en een brochure op te stellen over de bevoegdheden van
de commissies van toezicht en van de Centrale toezichtsraad voor het gevangeniswezen.
79
Algemeen reglement, artikel 138quinquies.
V. Aanbevelingen
133
JAARVERSLAG 2010