'DE' JONGERE BESTAAT NIET - Marije Cornelissen

Recommendations

Info

3 Achtergronden van leeftijdsonderscheid in verband met beeldvorming over jongeren Leeftijd wordt in onze samenleving van oudsher in veel situaties gebruikt als criterium om onderscheid te maken. Bijvoorbeeld voor uit- of insluiting van een bepaald goed (CJP, Pas65), of om overgangen te markeren (leerplicht, volwassenheid, pensioen). Leeftijdsgrenzen zijn te vinden in wet en regelgeving van centrale en decentrale overheden, maar ook particuliere organisaties, bedrijven en andere instellingen maken er gebruik van. Het gebruik van leeftijd als onderscheidingscriterium kan verschillende motieven hebben. Een aspect dat het gebruik van leeftijd als criterium populair maakt is het feit dat leeftijd nauwelijks te vervalsen, makkelijk te controleren en administratief eenvoudig is. Belangrijke inhoudelijke motieven voor het gebruik van leeftijd zijn de bescherming van bepaalde leeftijdsgroepen en de bescherming van economische belangen (Van Vleuten, 1995). Andere voorbeelden van motieven zijn: de beperking van risico’s die inherent beschouwd worden aan bepaalde leeftijdsgroepen, het bevorderen van intergenerationeel contact of het bevoordelen van bepaalde leeftijdsgroepen die in een achterstandspositie zitten. Bij al deze motieven kunnen stereotiepe opvattingen over levensloop, veronderstelde - met leeftijd samenhangende - capaciteiten en andere kenmerken van een bepaalde leeftijdsgroep een rol spelen. Deze opvattingen hoeven niet altijd juist te zijn. Ook hoeven vermeende groepskenmerken in het individuele geval niet op te gaan. Immers, op individueel niveau is leeftijd nooit een direct voorspellende factor. Vandaar dat er wel wordt gezegd dat leeftijd een sociale constructie is. Het gaat in dit onderzoek met name om de stereotiepe opvattingen over jongeren die verband houden met onderscheid naar leeftijd. Bij dit onderscheid gaat het niet alleen om directe leeftijdsgrenzen, maar ook om verschillen in behandeling en bejegening. Onderscheid naar leeftijd kan zijn oorsprong vinden in uiteenlopende stereotiepe ideeën over leeftijdsgroepen en de levensloop van mensen. Een aantal van deze stereotiepe ideeën die kunnen leiden tot onderscheid naar leeftijd met negatieve gevolgen voor jongeren wordt hier behandeld. 18
3.1. Bescherming Veel leeftijdsgrenzen voor jongeren zijn bedoeld om jongeren (onder andere tegen zichzelf) te beschermen. Minimumleeftijdsgrenzen voor de aanschaf van genotsmiddelen en het werken met stieren en andere gevaarlijke dieren, de leerplicht van 5 tot 16 jaar en de minimumleeftijd van 18 jaar om zonder toestemming van de ouders te trouwen zijn daar voorbeelden van. Ook zijn er leeftijdsgrenzen voor jongeren te bedenken die tot doel hebben om de samenleving te beschermen, zoals de minimumleeftijd voor het besturen van een brommer of een auto. Deze beschermingsgrenzen hebben te maken met een veronderstelling over de capaciteiten van een individu op een bepaalde leeftijd. Van jongeren wordt bijvoorbeeld verondersteld dat zij onbekwaam zijn in het maken van sommige eigen beslissingen en dat zij de verantwoordelijkheid voor deze beslissingen niet aankunnen. Voor sommigen gaat dit inderdaad op. Er zijn echter ook jongeren die prima om kunnen gaan met verantwoordelijkheden. In hun geval krijgt een minimumleeftijdsgrens ter bescherming al snel een paternalistisch karakter. 3.2. ‘Jong geleerd is oud gedaan’ De veronderstelling dat men zaken op jonge leeftijd aan of af dient te leren omdat men dan nog ontvankelijk is kan er toe leiden dat jongeren gestigmatiseerd worden. Zij worden soms als doelgroep genomen bij voorlichting, terwijl de voorlichting een algemeen maatschappelijk probleem betreft. Vaak heeft dit tot gevolg dat er negatieve beeldvorming over jongeren ontstaat. De publiekscampagnes over alcohol zijn van 1990 tot 1999 uitsluitend op jongeren van 15 tot 25 jaar gericht geweest. Daarvoor (1986-1989) richtten zij zich nog op de brede doelgroep ‘niet-verslaafde drinkers’, ongeacht leeftijd. Dit was opmerkelijk, aangezien er nog geen sprake was van een substantiële afname van het alcoholgebruik door volwassenen. De belangrijkste reden voor de keuze van de doelgroep jongeren was destijds ‘dat zij nog geen vast drinkpatroon hebben en daarom naar verwachting ontvankelijker zijn voor de matigingsboodschap’. 8 Uit onderzoek is gebleken dat de levensfase tussen 15 en 25 jaar belangrijk is voor de (politieke en maatschappelijke) bewustwording van mensen en dat de wijze waarop mensen tegen de maatschappij aankijken sterk door ervaringen in deze periode bepaald worden. 9 Dit spreekt voor het idee dat informatie en voorlichting op jongeren gericht moet worden omdat zij ontvankelijker zijn voor de boodschap. Er kleven echter ook nadelen aan. De eerste kanttekening die bij deze aanpak geplaatst kan worden is dat zowel jongeren als volwassenen negatieve gevolgen kunnen ondervinden van het feit dat voorlichting specifiek op jongeren wordt gericht. Jongeren worden in geval van de alcoholcampagnes als groep gestigmatiseerd als probleemdrinkers, terwijl er niets gebeurt om volwassen probleemdrinkers voor te lichten. Bij de evaluatie van de campagnes vond men dan ook dat er te snel was overgestapt naar de doelgroep jongeren. Doordat er jarenlang geen campagne voor volwassenen is gevoerd gingen de 19
Page 1 and 2: Marije Cornelissen ‘DE’ JONGERE
Page 3 and 4: Voorwoord In veel wetten, voorschri
Page 5 and 6: Arbeid Op het gebied van arbeid wor
Page 7 and 8: wijzen ouderen en jongeren naar elk
Page 9 and 10: ‘In hoeverre is er sprake van spa
Page 11 and 12: De kern van het bestrijden van nega
Page 13 and 14: jongeren vooral betrekking heeft op
Page 15 and 16: hebben. Dat is niet het geval. Denk
Page 17: leeftijdsgrenzen (nog) wel terecht
Page 21 and 22: name onder vrouwen neemt de diversi
Page 23 and 24: verschillende manieren af van de no
Page 25 and 26: vallen. De adolescentie is een peri
Page 27 and 28: • de pragmatische generatie (gebo
Page 29 and 30: kunnen in plaats van op wat ze wél
Page 31 and 32: om de heer Locke uit te nodigen voo
Page 33 and 34: 4 Voorbeelden van beeldvorming over
Page 35 and 36: Yvonne Quispel 47 wordt nader ingeg
Page 37 and 38: Argument werkgevers Reactie jongere
Page 39 and 40: aan zal zich over het algemeen snel
Page 41 and 42: de zorg voor kinderen of ouders ond
Page 43 and 44: werknemers er ook geen moeite mee h
Page 45 and 46: Er is een groter verschil te ontdek
Page 47 and 48: In de jaren negentig werd een schat
Page 49 and 50: kansen op een nieuwe baan. Voor jon
Page 51 and 52: • informatievoorziening over rech
Page 53 and 54: tweede is in gevallen waarin jonger
Page 55 and 56: Participatieladder van Roger Hart 1
Page 57 and 58: Een ander negatief gevolg van de ee
Page 59 and 60: • inspraak zonder randvoorwaarden
Page 61 and 62: niet alleen voor een minder categor
Page 63 and 64: Stereotiepe beelden van jongeren op
Page 65 and 66: • vóórkomen van jongeren Gemidd
Page 67 and 68: terugverlangd naar vroeger toen dit
Page 69 and 70:
ging de pers ermee aan de haal. Dez
Page 71 and 72:
etrokkenheid en leeftijd. Deze cijf
Page 73 and 74:
combinaties van riskant verkeersged
Page 75 and 76:
• analyse Bij de analyse van een
Page 77 and 78:
• zorg voor een goede afspiegelin
Page 79 and 80:
Rijks- en lokale overheden: • bes
Page 81 and 82:
• noem geen leeftijd, sekse of et
Page 83 and 84:
6 Nawoord Dit onderzoek is met de h
Page 85 and 86:
Literatuurlijst • G. Aardema, in:
Page 87 and 88:
• Vakgroep Sociale Psychologie, U
Page 89 and 90:
De deelnemers stellen zich voor: An
Page 91 and 92:
Zelf is Debbie ooit rechtstreeks in
Page 93 and 94:
Rahma vraagt aan de deelnemers hoe
Page 95 and 96:
Bijlage 2: Lijst van jongeren- en a
Page 97 and 98:
onderwijsbeleid. Het ISO werkt vanu
Page 99 and 100:
is niet iets van duffe grijze muize
Page 101 and 102:
ABVAKABO FNV organiseert themadagen
Page 103 and 104:
MIXT MIXT Stichting voor intercultu
Page 105 and 106:
Noten 1 Centraal Bureau voor de Sta
Page 107 and 108:
40 K. Koning, Tekort aan personeel?
Page 109 and 110:
83 ‘Straks praten scholieren alle
Page 111 and 112:
111
show all

'DE' JONGERE BESTAAT NIET - Marije Cornelissen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?