'DE' JONGERE BESTAAT NIET - Marije Cornelissen

Uit de analyses bleek dat jongeren wel degelijk geïnteresseerd zijn in de overheid en
graag betrokken willen worden bij de overheid, met name waar het gaat om klassieke
vrijheidsrechten en sociale grondrechten. De overheid stelde hen daarin echter
totnogtoe teleur. De mogelijkheden voor jongeren om te participeren ontbreken
veelal en overheidsorganisaties doen weinig moeite om duidelijk te maken wat hun
taken en werkzaamheden precies zijn. Bovendien hebben jongeren vaak het gevoel dat
hun inspraak niet effectief is. Met het advies dat uitgebracht is door een
koepelorganisatie van jongerenorganisaties om een Nationale Jeugdraad in te stellen is
in ieder geval wel een stap in de goede richting gezet.
Op gemeentelijk niveau gebeurt er op dit moment veel op het gebied van
jongerenparticipatie. Wethouders chatten met jongeren op het internet, gemeentelijke
jeugdraden worden ingesteld en jongeren worden geraadpleegd over belangrijke
onderwerpen in de gemeentepolitiek. Er zijn een aantal voortrekkersgemeenten die
met deze zaken bezig zijn. Er blijven echter een paar valkuilen bestaan. Bijvoorbeeld
dat jongeren nog steeds vaak alleen bij typische ‘jongerenonderwerpen’ worden
betrokken of dat de participatie van jongeren met name gericht is op preventie in
plaats van volwaardig burgerschap.
Media
De media hebben veel invloed op beeldvorming. Beeldvorming in de samenleving
komt niet alleen via de media tot uiting, maar wordt ook door de media geproduceerd
en in stand gehouden. Uit een kleinschalig onderzoek van het LBL naar beeldvorming
over jongeren in de media bleek dat in 80% van de televisieprogramma’s waarin
jongeren vóórkomen stereotypering wordt gebruikt. Het meest voorkomende
stereotype is dat jongeren gewelddadig en/of crimineel zijn. Ook werden verschillende
leeftijden gepolariseerd, zowel in beeld als woord. Voor de dagbladen geldt ongeveer
hetzelfde. Ook daar wordt het stereotype van gewelddadige jongeren regelmatig
gebruikt.
De voorbeelden van de ‘veilig vrijen op vakantie’ campagne en verkeersveiligheid laten
zien hoe de media beelden over jongeren beïnvloeden.
Het geval van de ‘veilig vrijen op vakantie’ campagne in 1998 toont dat alarmisme en
generalisatie door dagbladen een negatief effect kan hebben op de beeldvorming over
jongeren. Diverse kranten kopten ‘jongeren vrijen onveilig op vakantie’ waarmee
gesuggereerd werd dat praktisch alle Nederlandse jongeren onveilig vrijen als zij op
vakantie zijn. Dit terwijl uit onderzoek bleek dat in totaal maar 4% van hen dit doet.
Het nadelige effect van deze beeldvorming zit in het feit dat de campagne de
gedragsnorm over veilig vrijen wilde verbeteren en dat de negatieve berichtgeving dit
ondermijnt.
Bij het onderwerp verkeersveiligheid komt een ander beeldvormingsmechanisme naar
voren. Als het gaat om wie ongelukken veroorzaken en onveilig rijgedrag vertonen
6