Tussenrapport Commissie Bestuurlijke Inrichting - VVD ...

Recommendations

Info

10 voorstellen tot bestuurlijke herinrichting – werkgroep bestuurlijke herinrichting is het zorgwekkend dat het vertrouwen van veel burgers in politiek en bestuur en daarmee de legitimiteit van de overheid onder druk lijken te staan. De waardering van burgers voor de overheid is van een groot aantal factoren afhankelijk. In de eerste plaats wordt de overheid via democratische weg gelegitimeerd. De overheid is er voor haar burgers. In een democratie is de overheid een vorm van collectieve actie waarbij uiting wordt gegeven aan gezamenlijke zelfbeschikking van burgers, direct of door middel van vertegenwoordigers, ten aanzien van voorzieningen en zaken die individuen niet zelf kunnen regelen. Een gedragen overheid vraagt om een bestuur waardoor de bevolking zich op een goede manier vertegenwoordigd voelt, dat oog heeft voor problemen en wensen van burgers en dat waar mogelijk burgers gelegenheid biedt om inbreng te leveren. Legitimiteit hangt af van de mate waarin burgers, direct of indirect, toegang hebben tot de overheid en besluitvorming om inbreng te leveren en wensen en zorgen kenbaar te maken. Daarbij is het belangrijk dat de mondige burger ook bereid is zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de inrichting van zijn leven en omgeving. De overheid heeft te lang de burger weggehouden van zijn eigen verantwoordelijkheid en daarbij afhankelijk gemaakt. Het is zaak om in te zetten op een bestuur dat herkenbaar is en voldoende aandacht heeft voor maatschappelijke problemen en in de samenleving levende opvattingen. Voor een belangrijk deel is dit een zaak van bestuursstijl en manier van politiek bedrijven. Het overbruggen van de inherente kloof tussen burger en overheid vergt lokale en provinciale politici die als volksvertegenwoordigers een echte brug tussen burger en gemeente- of provinciehuis vormen. Volksvertegenwoordiging is niet enkel een zaak van kundig meebesturen, maar ook van actief deel uitmaken van lokale gemeenschappen, van open, zichtbaar en benaderbaar zijn op het schoolplein of het voetbalveld, bij de bakker of in het dorpscafé. Lokale partijen hebben vaak juist aan dat laatste hun succes te danken. Maar deze vorm van legitimiteit is ook een zaak van bestuurlijke inrichting en stelt eisen aan die inrichting. Het vergroten van afstand draagt haast onvermijdelijk bij aan beperking van toegang van burgers tot het bestuur. De overheid wordt minder benaderbaar en zichtbaar, hoewel moderne media zichtbaarheid op fysieke afstand mogelijk maken; via televisie is de premier voor veel mensen bijvoorbeeld bekender dan de wethouders van de eigen gemeenten. Opschalen ten behoeve van slagkracht botst daarom met deze vorm van legitimiteit als niet tegelijkertijd nabijheid van bestuur geborgd en georganiseerd wordt. Anderzijds is voor een herkenbaar en benaderbaar bestuur noodzakelijk dat de burger weet waar hij terecht kan. De overheid voor de burger overzichtelijk houden is daarom deel van het bevorderen van herkenbaarheid. Een heldere bestuurlijke inrichting met een heldere verdeling van taken en verantwoordelijkheden draagt bij aan vertrouwen en legitimiteit. In de tweede plaats hangt de legitimiteit van politiek en bestuur af van de effectiviteit en kwaliteit van overheidsoptreden. Een gedragen overheid vraagt om een bestuur dat zichtbaar doet wat het moet doen, dat diensten van voldoende kwaliteit efficiënt en snel levert, dat resultaten boekt. Vertrouwen kan teruggewonnen worden door een dienstverlenende en klantvriendelijke werkwijze van overheden, met andere woorden door burgers redelijk, fatsoenlijk en respectvol te behandelen. 10 Op dit punt is dalend vertrouwen een gevolg van te hoge verwachtingen aan de kant van de burger, maar ook van onvoldoende slagkracht en lange doorlooptijd van besluitvorming. Een slagvaardige overheid is deels dan ook nodig om het vertrouwen van de burger in de overheid te herstellen. Wat dat 10 Niet doorschuiven, maar aanpakken, VVD programma Tweede Kamerverkiezingen 2012.
11 voorstellen tot bestuurlijke herinrichting – werkgroep bestuurlijke herinrichting betreft kan het organiseren van taken op een meer passend, hoger schaalniveau dienend zijn. Maar het boeken van resultaten vraagt vaak ook om een gerichte aanpak die kan worden afgestemd op de lokale situatie. Geforceerde uniformiteit en gebrekkige flexibiliteit staan eraan in de weg in te spelen op wat lokaal speelt, werkt en nodig is. Ook hierom blijft het organiseren van nabijheid van bestuur noodzakelijk. Door 1) de overheid zo in te richten dat je tot gedeelde en gedragen besluiten komt en 2) die besluiten vervolgens daadkrachtig te verwezenlijken, kan een dubbele legitimiteitswinst geboekt worden. Ten slotte is de legitimiteit van de overheid afhankelijk van hoe het bestuur werkt. Een gedragen overheid vraagt om een bestuur dat burgers fatsoenlijk behandelt, dat willekeur en corruptie vermijdt en dat op een zorgvuldige en transparante manier te werk gaat in overeenstemming met de beginselen van behoorlijk bestuur en rechtsstatelijke waarden zoals wetmatigheid, respect voor grondrechten en minderheden, rechtsbescherming en machtsverdeling. Deze legitimiteitbepalende factor is in beginsel neutraal ten aanzien van bestuurlijk schaalniveau. Slagvaardigheid en legitimiteit van de overheid gaan deels hand in hand, maar kunnen ook om tegengestelde bewegingen vragen. De VVD wil het vertrouwen van burgers in de overheid terugwinnen. Daarom is het zaak om bij bestuurlijke herinrichting ervoor te zorgen dat door herinrichting de condities voor een gedragen overheid worden versterkt én dat herinrichting ten behoeve van meer slagkracht niet ten koste van legitimiteit gaat. 3. Bestuurlijke inrichting voor de 21 ste eeuw Voor een slagvaardige en gedragen overheid is het zaak om door bestuurlijke herinrichting van ons land de slagkracht van de overheid te vergroten en tegelijk de nabijheid en herkenbaarheid van de overheid voor burgers te waarborgen of zelfs te versterken. Een slagvaardige en gedragen overheid vraagt om bestuurlijke herinrichting. Zowel wat de slagvaardigheid als wat de legitimiteit betreft zijn er spanningen die het nodig maken om de bestuurlijke inrichting beter af te stemmen op de maatschappelijke context van de eenentwintigste eeuw. Enerzijds gaat het er dan om de bestuurlijke indeling beter te laten aansluiten bij de economische dynamiek van ons land. Anderzijds gaat het erom een antwoord om de vertrouwenscrisis te geven door bestuurders meer zichtbaar en aanspreekbaar te laten zijn voor de burger om bijvoorbeeld leefbaarheidvraagstukken in dorpen en stadswijken aan te pakken. 11 Terecht heeft de Raad voor het Openbaar Bestuur erop gewezen dat het bij bestuurlijke herindeling weinig zinvol is om in termen van een nieuwe, uniforme blauwdruk te denken. 12 Daarom wordt ook hier gekozen voor het duiden van een aantal uitgangspunten waar vervolgens voorstellen voor concrete veranderingen uit afgeleid worden. 1. De mondige en verantwoordelijke burger Bestuurlijke herinrichting neemt de mondige en verantwoordelijke burger als uitgangspunt. Daarop worden organisatie, besluitvorming en dienstverlening ingericht. Uitgangspunt is ten principale een overheid die burgers zich in vrijheid 11 Orde op zaken, VVD programma Tweede Kamerverkiezingen 2010. 12 Raad voor het openbaar bestuur, Het einde van het blauwdruk-denken. Naar een nieuwe inrichting van het openbaar bestuur, Den Haag, 2010.
Page 1 and 2: 1 voorstellen tot bestuurlijke heri
Page 9: 9 voorstellen tot bestuurlijke heri
Page 13 and 14: 13 voorstellen tot bestuurlijke her
Page 25: 25 voorstellen tot bestuurlijke her

Tussenrapport Commissie Bestuurlijke Inrichting - VVD ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?