96 De Triage-Lavoir van Binche verrijst uit zijn assen TPF Engineering Tekst | Chloé Martin Fotografie |Sapa Building System
De buitenrenovatie van een pareltje van de Waalse industriële architectuur loopt ten einde: de Triage- Lavoir van Binche. Dit project is een initiatief van het Waalse Instituut voor het Patrimonium (IPW) en stond onder leiding van de groep TPF, in associatie met het architectuurbureau Arco team. Met bijna 1000 medewerkers en een omzet van 71 miljoen euro, waarvan 60 % in het buitenland, is TPF het tweede studiebureau in België. Het blijft desondanks een zelfstandig bureau. Aanvankelijk richtte het zich op energie en het principe van de derde investeerder (Third Party Financing), waaraan ook de naam werd ontleend. In de loop der tijd ontwikkelde de onderneming zich ook in traditionelere en minder cyclische engineering markten in België. TPF dekt momenteel een groot geografisch gebied en is actief in Frankrijk, Spanje, Portugal, Roemenië, Polen, Algerije, Angola, India en uiteraard België. Triage-Lavoir du Centre In 2003 is TPF een associatie aangegaan met andere ondernemingen – IDEA, IMMOCITA, IPW, SPAQuE – in de s.a. Triage-Lavoir du Centre voor de renovatie van de Triage-Lavoir van Binche. Het project krijgt steun van de Europese Unie en het Waalse gewest, via Feder kredieten, subsidies van het Marshall plan voor renovatie van sites die economisch inactief zijn en patrimoniumsubsidies. Deze oude steenkoolwasserij zal, op middellange termijn, nieuwe bewoners krijgen: het IFAPME (centrum voor beroepsopleiding: hedendaagse ambachten – design), opslagruimten voor federale diensten alsook kantoren van openbare of private ondernemingen. 14.000 m² is reeds bestemd en de resterende 8.000 m² wordt aangeboden in loten van 200 tot 1.200 m². Het renovatieproject werd toevertrouwd aan het architectenbureau Arco team, in nauwe samenwerking met het studiebureau TPF-Engineering, dat het projectmanagement voor zijn rekening neemt, de stabiliteitstudies en bijzondere technieken, alsook de coördinatie van de uitvoering en de veiligheid. Diverse elementen dragen bij tot de charme van de locatie, zoals het waterbassin aan de voorzijde, de gevels, het dak, de trappen, de zuidelijke travee (waar de transportbanden voor steenkool zich bevonden), de silo’s … We geloven in dit gebouw, het is een visitekaartje”, gaat Rodolphe Carvalho, project manager van TPF Engineering, verder. “Het project raakt enorm veel mensen, van dichtbij of van ver, in het bijzonder de bevolking van Binche. Het gebouw maakt deel uit van de geschiedenis van de streek: de oude koolmijnen. Toen de site tijdens de Patrimoniumdagen in 2007 opengesteld werd voor het publiek was er dan ook een grote belangstelling. Doordat het gebouw geklasseerd is, moet een project begeleidingscomité – bestaande uit kunstgeschiedkundigen, architecten, personeel van de dienst Monumenten en Landschappen en de dienst Stedenbouw van de Stad Binche – de beslissingen nemen. “Zeer open en constructieve mensen die zich goed bewust zijn van de technische eisen”. De renovatie van de betonnen gevels werd afgerond in 2006. Hierbij werd gebruik gemaakt van realkalisatie, een elektroosmotisch procedé dat toelaat om het beton in zijn oorspronkelijke staat te herstellen en de corrosie van de wapening te stoppen. Deze fase werd onmiddellijk gevolgd door de vervanging van de ramen en het herstel van de dakbedekking. Vervolgens stonden de binnenrestauratie en -inrichting, een nieuwbouw aan de achterzijde en de aanleg van de omgeving op de agenda. Harmonie tussen heden en verleden Inzake architectuur lag de uitdaging in het simultaan benadrukken van de patrimoniale waarde en de toekomstige functies van het gebouw. Zo werd de buitenkant van het gebouw behandeld met moderne en duurzame procedés en behield het zijn oorspronkelijk aanzicht. Aan de binnenzijde zijn oude en nieuwe delen zeer duidelijk van elkaar te onderscheiden. Het architectuurbureau koos voor hedendaagse materialen, zoals bepleistering in primaire kleuren, vloerbedekking in epoxy, skeletbouw uit roestvast staal, aluminium en glas..., zodat de nieuwe functies tot uiting kunnen komen in eenvoudige en sobere volumes. Architect Juan-Luis Rodriguez Samper: “Om de architectuurkwaliteiten van dit omvangrijke gebouw maximaal te behouden, meerbepaald de bijzondere binneninrichting, kiest het renovatieproject er voor om de nieuwe functies te kenmerken door een uitgesproken hedendaagse inrichting. Die contrasteert met de patrimoniale zones door de materiaalkeuze en de uitgesproken kleuren. Bepaalde hiervan, geïntegreerd in de gemeenschappelijke zones, zijn zichtbaar of toegankelijk voor het publiek bij bepaalde gelegenheden, in het kader van een didactisch parcours”. Tevens werd de kwaliteit van indeling en transparantie behouden, alsook de geklasseerde elementen die getuigen van de industriële activiteit uit het verleden: kuipen, silo’s, schuine hellingen, enz. Verder ging bijzondere aandacht uit naar de lichtstudie. “Deze plaats straalt iets krachtigs uit en licht speelt hierbij een belangrijke rol. De lichtinval verandert ook met de seizoenen. In de herfst, als de zon laag staat, ontstaat er bijna een grafische compositie”, vult de architect aan. 97