Architectuur Constructie Actua

De buitenrenovatie van een pareltje van de Waalse
industriële architectuur loopt ten einde: de Triage-
Lavoir van Binche. Dit project is een initiatief van
het Waalse Instituut voor het Patrimonium (IPW) en
stond onder leiding van de groep TPF, in associatie
met het architectuurbureau Arco team.
Met bijna 1000 medewerkers en een omzet van 71
miljoen euro, waarvan 60 % in het buitenland, is
TPF het tweede studiebureau in België. Het blijft
desondanks een zelfstandig bureau. Aanvankelijk
richtte het zich op energie en het principe van
de derde investeerder (Third Party Financing),
waaraan ook de naam werd ontleend. In de loop
der tijd ontwikkelde de onderneming zich ook in
traditionelere en minder cyclische engineering
markten in België. TPF dekt momenteel een groot
geografisch gebied en is actief in Frankrijk, Spanje,
Portugal, Roemenië, Polen, Algerije, Angola, India en
uiteraard België.
Triage-Lavoir du Centre
In 2003 is TPF een associatie aangegaan met andere
ondernemingen – IDEA, IMMOCITA, IPW, SPAQuE – in de s.a.
Triage-Lavoir du Centre voor de renovatie van de Triage-Lavoir
van Binche. Het project krijgt steun van de Europese Unie en het
Waalse gewest, via Feder kredieten, subsidies van het Marshall
plan voor renovatie van sites die economisch inactief zijn en
patrimoniumsubsidies.
Deze oude steenkoolwasserij zal, op middellange termijn, nieuwe
bewoners krijgen: het IFAPME (centrum voor beroepsopleiding:
hedendaagse ambachten – design), opslagruimten voor federale
diensten alsook kantoren van openbare of private ondernemingen.
14.000 m² is reeds bestemd en de resterende 8.000 m² wordt
aangeboden in loten van 200 tot 1.200 m².
Het renovatieproject werd toevertrouwd aan het
architectenbureau Arco team, in nauwe samenwerking met het
studiebureau TPF-Engineering, dat het projectmanagement voor
zijn rekening neemt, de stabiliteitstudies en bijzondere technieken,
alsook de coördinatie van de uitvoering en de veiligheid. Diverse
elementen dragen bij tot de charme van de locatie, zoals het
waterbassin aan de voorzijde, de gevels, het dak, de trappen, de
zuidelijke travee (waar de transportbanden voor steenkool zich
bevonden), de silo’s …
We geloven in dit gebouw, het is een visitekaartje”, gaat Rodolphe
Carvalho, project manager van TPF Engineering, verder. “Het
project raakt enorm veel mensen, van dichtbij of van ver, in het
bijzonder de bevolking van Binche. Het gebouw maakt deel uit van
de geschiedenis van de streek: de oude koolmijnen. Toen de site
tijdens de Patrimoniumdagen in 2007 opengesteld werd voor het
publiek was er dan ook een grote belangstelling.
Doordat het gebouw geklasseerd is, moet een project
begeleidingscomité – bestaande uit kunstgeschiedkundigen,
architecten, personeel van de dienst Monumenten en
Landschappen en de dienst Stedenbouw van de Stad Binche – de
beslissingen nemen. “Zeer open en constructieve mensen die zich
goed bewust zijn van de technische eisen”.
De renovatie van de betonnen gevels werd afgerond in 2006.
Hierbij werd gebruik gemaakt van realkalisatie, een elektroosmotisch
procedé dat toelaat om het beton in zijn oorspronkelijke
staat te herstellen en de corrosie van de wapening te stoppen.
Deze fase werd onmiddellijk gevolgd door de vervanging van de
ramen en het herstel van de dakbedekking. Vervolgens stonden de
binnenrestauratie en -inrichting, een nieuwbouw aan de achterzijde
en de aanleg van de omgeving op de agenda.
Harmonie tussen heden en verleden
Inzake architectuur lag de uitdaging in het simultaan benadrukken van
de patrimoniale waarde en de toekomstige functies van het gebouw.
Zo werd de buitenkant van het gebouw behandeld met moderne en
duurzame procedés en behield het zijn oorspronkelijk aanzicht. Aan
de binnenzijde zijn oude en nieuwe delen zeer duidelijk van elkaar te
onderscheiden.
Het architectuurbureau koos voor hedendaagse materialen, zoals
bepleistering in primaire kleuren, vloerbedekking in epoxy,
skeletbouw uit roestvast staal, aluminium en glas..., zodat de
nieuwe functies tot uiting kunnen komen in eenvoudige en
sobere volumes. Architect Juan-Luis Rodriguez Samper: “Om de
architectuurkwaliteiten van dit omvangrijke gebouw maximaal te
behouden, meerbepaald de bijzondere binneninrichting, kiest het
renovatieproject er voor om de nieuwe functies te kenmerken door
een uitgesproken hedendaagse inrichting. Die contrasteert met de
patrimoniale zones door de materiaalkeuze en de uitgesproken
kleuren. Bepaalde hiervan, geïntegreerd in de gemeenschappelijke
zones, zijn zichtbaar of toegankelijk voor het publiek bij bepaalde
gelegenheden, in het kader van een didactisch parcours”.
Tevens werd de kwaliteit van indeling en transparantie behouden,
alsook de geklasseerde elementen die getuigen van de industriële
activiteit uit het verleden: kuipen, silo’s, schuine hellingen,
enz. Verder ging bijzondere aandacht uit naar de lichtstudie.
“Deze plaats straalt iets krachtigs uit en licht speelt hierbij een
belangrijke rol. De lichtinval verandert ook met de seizoenen. In de
herfst, als de zon laag staat, ontstaat er bijna een grafische compositie”,
vult de architect aan.
97