tijdschrift voor brabants heem en erfgoed - Thuis in Brabant

We bezoeken Jac. thuis, een fraai appartement uit
1960 aan de rand van de Bossche binnenstad. vier
hoog en zonder lift, wat geweldige voordelen biedt.
Zo is extra sportbeoefening overbodig. Bovendien is
Jac. slechts 45 jaar jong, en al 25 jaar de meest jeugdige
deelnemer aan de Brabantse heemdagen, dus
die trappen neemt hij moeiteloos. de hoogte biedt
een schitterend uitzicht over de stad en de sint-Jan,
mét de wetenschap dat aan de einder, op slechts 60
kilometer afstand, Jac.’s geliefde geboorteplaats
Maarheeze ligt. hij woont op fietsafstand van zijn
werk, het Bossche stadsarchief.
veel meer dan een vaag gemompeld ‘hoe het allemaal
zo gekomen is’ is niet nodig om hem aan de praat te
krijgen. hij vertelt met verve, onderhoudend en doorspekt
met smakelijke anekdotes. Af en toe voegt hij er
aan toe: ‘maar dat moet je misschien maar niet opschrijven.’
helaas voor de lezer, daar houden we ons aan.
Biemans met zijn luchtkasteel
in 1973, Jac. was negen jaar oud, was het groot feest
in Maarheeze. het dorp herdacht dat het kasteel
van cranendonck 300 jaar eerder door de fransen
was verwoest. We begrijpen meteen waarom je zo’n
dorp in je hart sluit: dat moeten ware levenskunstenaars
zijn. Een heel weekend werden de bloemetjes
buiten gezet en hele schoolklassen bezochten de
voor die gelegenheid ingerichte tentoonstelling met
oude spulletjes van het eigen dorp. Jac.: ‘ik zat in de
derde klas en kreeg voor het eerst geschiedenis. het
tentoonstellingsboekje heb ik helemaal verknipt –
schandalig, moet ik nu zeggen – en ik maakte daarvan
mijn eerste plakboek.’ het verwoeste kasteel
van cranendonck deed bij Jac. het historisch besef
ontluiken. dat historisch besef bleek geen kasplantje.
‘Toen ik tien was had ik mijn eigen museum gesticht.
het heette ‘Jackielo’ en het was gevestigd in het
keldertje van de noodwoning van mijn opa en oma,
die was aangebouwd aan het kippenhok achter de
boerderij van mijn ouders. de collectie bestond uit
alles wat oud was: foto’s, voorwerpen, doodsprentjes,
tekeningen, ansichtkaarten en oorlogsmunitie. ik had
toegangskaartjes en ontving bezoekers, of ik ook en-
foto linkerpagina: Het bord van ‘Museum Jackielo’ voor de noodwoning
in Maarheeze. De naam van het museum was afgeleid van ‘Jackie’, Jac.’s
eigenlijke naam. (Foto: Jac. Biemans, september 2009) foto linksboven:
Jac. voor het raam in zijn Bossche appartement. (Foto: Theo Cuijpers)
foto boven: Jac. als tekenaar van een skelet op de opgraving van de
middeleeuwse abdij te Ename, 1989. (Foto: Wilfried Feijen)
tree hief weet ik eigenlijk niet meer.’ En ook kasteel
cranendonck bleef een rol in Jac.’s leven spelen: tot de
opgraving van 1996 die hij met archeoloog Nico Arts
opzette, spraken vrienden wel eens van ‘luchtkasteel
cranendonck’.
Studiezaal vol
Enkele jaren na de oprichting van het museumpje
maakte Jac. de overstap van conservator naar onderzoeker.
‘Mijn opa Biemans heb ik niet gekend, wel zijn
broers en zussen. ik ging op de fiets naar heythuysen,
ome harrie interviewen over vroeger. dat nam ik op
de band op.’ die interviews wekten zijn belangstelling
voor genealogie. Zo zette Jac. in 1979 als vijftienjarige
voor het eerst voet over een archiefdrempel. ‘Met bus
en trein ging ik helemaal naar ’s-hertogenbosch. Toen
ik bij het Rijksarchief aankwam, dat toen nog in de
Waterstraat zat, stond er een bordje: ‘studiezaal vol’.
ik heb toen mijn aller-stoutste schoenen aangetrokken
en ben toch doorgelopen. ik werd ontvangen door
i n b r a b a n t N u M M E R 0 O K T O B E R 2 0 0 9 6 3