tijdschrift voor brabants heem en erfgoed - Thuis in Brabant

ten van de besproken gemeenten. Met aquarellen uit de
Atlas van Andries schoemaker en een katern foto’s van
henri Berssenbrugge. daarnaast ook de historische prent
‘den Gantschen tocht uyt ’s-hertogenbosch geschiet op
den Xvi XXviii’, op ware grootte als ingenaaide uitslaander.
Tenslotte: als unica een vogelvluchttekening op groot for-
6
R.h.M. van Breukelen
De Provinciale,
1771-1941
door Helma Thiers
de geschiedenis van de Provinciale, een Bossche krant,
is terug te voeren tot 1771. in 1941 is de krant uiteindelijk
gedwongen gefuseerd met het huisgezin. de fusie had het
karakter van een vijandelijke overname. Na de oorlog is uit
dit blad uiteindelijk het huidige Brabants dagblad ontstaan.
van Breukelen, de auteur van de Provinciale, 1771-1941, Een
katholiek-liberale Bossche krant door overmacht geveld,
raakte geïnteresseerd in deze geschiedenis door
gesprekken met Titus en Jos van Roosmalen, over de
gebeurtenissen in 1941 bij de overname van hun blad. voor
het overige is gebruik gemaakt van bronnenonderzoek.
maat van de buurschap Kasteren bij Liempde rond 1500 en
gedetailleerde perspectieftekeningen van de belangrijkste
typen schuren.
N.B. De presentatie van dit boek zal zijn in de
derde week van november (16 t/m 20 november).
De Meierij van ’s-Hertogenbosch. Stad en Land, boerderijen,
kastelen, kloosters, landgoederen en buitenplaatsen.
(Picture Publishers, Wijk en Aalburg, 2009),
424 blz., ill., isBN 978-90-73187-64-1. Prijs: € 39,95; na 1
januari 2010 € 44,95.
Er wordt kort ingegaan op de ontstaansgeschiedenis van
het blad. de nadruk ligt echter op de gebeurtenissen in de
negentiende eeuw. in het boek wordt steeds benadrukt dat
de Provinciale een ‘neutrale’ of ‘onpartijdige’ koers volgde,
in tegenstelling tot het huisgezin dat direct onder controle
van de katholieke geestelijkheid stond. ‘Neutraal’ is wellicht
niet geheel de juiste term. de Provinciale was duidelijk
een product van de liberale katholieken die tegenstander
waren van de beknellende bemoeienis van de clerus met
de inhoud van de krant en alle aspecten van dagelijks leven
en politiek. dat neemt niet weg dat de redactie van de
Provinciale zichzelf wel degelijk zag als uitgever van een
katholiek blad. Ook vele buitenstaanders zagen dat zo. de
auteur heeft duidelijk veel sympathie voor de strijd die de
Provinciale leverde voor haar onafhankelijkheid. deze strijd
met het huisgezin was dan ook niet altijd even prettig en
geeft opnieuw een ontluisterend inzicht in de periode van
het Rijke Roomse Leven. de strijd werd dus uiteindelijk
beslecht door de gedwongen fusie in 1941.
Elke inkijkje in deze periode geeft voor de huidige tijd weer
onvoorstelbare voorbeelden van de bemoeizucht van de
kerkelijke overheid. Wat dit boek echter vooral bijzonder
maakt, zijn de stukken uit het dagboek van Jos van
Roosmalen en zijn correspondentie. daarin komen de visies
en gevoelens rond de gebeurtenissen aan de orde, waardoor
een veel completer beter beeld ontstaat.
R.h.M. van Breukelen, De Provinciale, 1771-1941,
Een katho liek-liberale Bossche krant door overmacht
geveld (valkhof Pers, Nijmegen, 2009), 112 blz., ill.,
isBN 978-90-5625-294-6. Prijs: € 12,50.
i n b r a b a n t N u M M E R 0 O K T O B E R 2 0 0 9 8 3