onderzoek - Avs

Een soortgelijk regionaal patroon doet zich voor rond fusieplannen en reorganisaties.
Fusieplannen komen het minst voor in Utrecht, Overijssel en Zuid-Holland en het
meest in Zeeland, Limburg, Drenthe en Groningen. Er lijkt een verband met de
regionale spreiding van bezuinigingen en krimp. De verschillen zijn soms erg lokaal.
In Zeeland heeft of krijgt 37% van de scholen te maken met fusies en/of
reorganisaties, in Noord-Brabant 10%.
Andere maatregelen komen juist in de Randstad relatief vaak voor. Dat geld onder
meer voor actiever werven van nieuwe leerlingen. In Utrecht, Flevoland, Noord-
Holland en Zuid-Holland wordt deze maatregel genoemd door meer dan 45% van de
schoolleiders, tegen ongeveer 25% in Zeeland en Groningen. Scholen in de
Randstadprovincies zoeken ook vaker contact met andere organisaties dan scholen
daarbuiten. In iets mindere mate geldt dat ook voor het gebruik van
subsidiemogelijkheden.
Speciale scholen
De maatregelen op speciale scholen wijken weinig af van de maatregelen die op
reguliere scholen worden genomen. Grotere klassen, intensievere samenwerking,
gebruik van subsidiemogelijkheden, reorganisaties en fusieplannen en het aanstellen
van een meerschoolse directeur worden exact even vaak genoemd. Het actiever
benutten van directieleden wordt daarentegen maar half zo vaak (16%) genoemd als
op reguliere scholen (34%). Ten aanzien van het actiever werven van nieuwe
leerlingen is het verschil (8% respectievelijk 42%) nog groter.
5.2 Goede voorbeelden
Bij boventalligheid overstijgt het aanbod aan werknemers de vraag. In beginsel zijn
er twee manieren om de balans te herstellen: ofwel door het aanbod te verkleinen,
ofwel door de vraag te vergroten. Het eerste is te bereiken door (volledige of
gedeeltelijke) uitstroom te bevorderen, het tweede door binnen de eigen organisatie
te zoeken naar verbreding en daarmee extra werkgelegenheid. Van beide vormen
zijn in dit onderzoek varianten gevonden.
Daarnaast is een aantal besturen serieus bezig met het optimaliseren van de
randvoorwaarden voor succesvolle mobiliteitsprojecten. Het gaat dan om het
verrijken en analyseren van arbeidsmarktinformatie en leerlingenprognoses, het
heroverwegen van kosten en het onderbouwen van een meerjarenformatiebeleid. Te
meer omdat veel besturen daarmee knelpunten ervaren, is in dit onderzoek hierover
een case opgenomen.
5.2.1 Mobiliteit bevorderen (aanbod verkleinen)
De meest voorkomende manieren van schoolbesturen om ontslagen tegen te gaan
hebben te maken met mobiliteitsbevordering. Begeleiding naar werk in een andere
sector (27%) en het oprichten van een mobiliteitscentrum (17%) worden in de
enquête door besturen het meest genoemd.
Veel besturen ontberen de schaal en de know-how om een eigen mobiliteitscentrum
op te tuigen. Het kan daarom nuttig zijn te kiezen voor een krachtenbundeling. Een
goed functionerend – en daardoor vaak aangehaald – voorbeeld is het Personeelscluster
Oost-Nederland (PON). De kern daarvan bestaat uit een vervangerspool en
de verplichting vacatures bij voorkeur in te vullen met personeel van de andere
48