Code goed bestuur - Dendron College

‘Ik had niet verwacht dat al driekwart van de scholen de scheiding
tussen toezicht, bestuur en management had aangebracht’
opgehoogd. Nu is het scholingsbeleid stichtingsbreed opgetrokken
naar 700 à 800 euro per jaar. Dat komt ten goede
aan de professionalisering en verbetering van de kwaliteit
van het onderwijs.”
Een aantal punten zijn nog niet helemaal rond, vertelt
Mittelmeijer. Daarbij gaat het vooral om de vertaling van
papier naar werkelijkheid. “Je kunt wel reglementen hebben,
maar het is de vraag hoe je die uitvoert.” Zo moet
Quadraam nog maatregelen formuleren voor risicobeheersing
en management. “We hebben een scan gemaakt van
de risico’s, maar nu moeten we nog bedenken hoe we deze
risico’s beheersbaar houden.”
Daarnaast zit Mittelmeijer nog met de praktische uitwerking
van de klokkenluidersregeling. “We hebben een regeling,
maar zijn al een jaar op zoek naar een onafhankelijke
instantie waar we die regeling kunnen neerleggen. Medewerkers
moeten serieus beschermd kunnen worden tegen
personele consequenties. We hopen samen met de VO-raad
tot zo’n gezamenlijke, landelijke commissie te komen.”
Vraagtekens
Voor Het Amsterdams Lyceum is zo’n klokkenluidersregeling
een stap te ver. “Wij hebben 1000 leerlingen, 120 man
personeel. Iedereen kent elkaar, bij ons zal een klokkenluiders
regeling niet veel bescherming kunnen bieden”, vertelt
Charles France, ambtelijk secretaris van het bestuur. Er zijn
wel meer onderdelen van de Code goed onderwijsbestuur
waar het bestuur van het Lyceum zijn vraagtekens bij zet.
“Laten we eerlijk zijn, we zaten niet echt te wachten op de
invoering van die code”, reageert France enigszins droogjes.
De school is een bloeiende school voor vwo: “Zeer geliefd en
in trek en daar zijn de prestaties ook naar. Zo’n code doet
voor zo’n kleine organisatie als de onze erg zwaar aan.”
In feite kent het Lyceum al een scheiding tussen toezicht en
bestuur, aldus France. “Alle bijzondere bestuurstaken zijn
gemandateerd aan de schoolleiding, waardoor het bestuur
meer een toezichthoudende functie heeft gekregen. In de
dertig jaar dat ik hier werk, heeft het bestuur zich nooit met
de uitvoerende taken bemoeid. Nu moeten we de organisatie
juridisch gaan verzagen en komt er eventueel een toezichthoudend
orgaan bij. Wij hebben ons in eerste instantie afgevraagd
of zo’n extra laag wel nodig was.”
Na aanvankelijke aarzeling gaat het Lyceum wel met de
code aan de slag. France is een van de aanjagers. “Het kan
altijd beter, in feite gaat het erom de aspecten die bij ons
vanzelfsprekend zijn formeel vast te leggen. Dat is een professionaliseringsslag
die eigenlijk helemaal zo gek niet is.”
28 VO-magazine 4 • januari 2010
Kleine scholen
Over het algemeen blijken kleine scholen achter te lopen
met de invoering van de code, zo blijkt uit een quick scan
van de implementatie van de Code goed onderwijsbestuur.
Het onderzoek laat zien dat de invoering van de code in
volle gang is (zie kader).
Lex van de Haterd, voorzitter van de Monitoringscommissie
Code goed onderwijsbestuur, zegt in sommige opzichten
verrast te zijn door de uitkomsten van het onderzoek.
“Zowel positief als negatief”, reageert hij. “Enerzijds had
ik niet verwacht dat al driekwart van de scholen de scheiding
tussen toezicht, bestuur en management had aangebracht.
Anderzijds was ik verrast dat nog niet eens de helft van de
scholen de planning- en controlcyclus goed geborgd had in de
organisatie. Het leek mij vanzelfsprekend dat scholen jaarlijks
een beleidsplan, activiteitenplan en begroting maken,
vervolgens kijken wat ervan terecht is gekomen en aanpassingen
maken voor het volgende jaar.”
Van de Haterd is voorzitter van het College van Bestuur
bij het Meridiaan College in Amersfoort (4000 leerlingen)
en is in zijn eigen organisatie intensief betrokken bij de
invoering van de Code goed onderwijsbestuur. “In het begin
moesten we wennen aan de scheiding tussen toezichthouder,
bestuurder en schoolleider”, vertelt hij. “We hebben externe
coaching ingehuurd om die rolzuiverheid tot stand te laten
komen.”
Het belangrijkste knelpunt is nu om de code in de organi satie
door te voeren. Van de Haterd: “Op papier zetten is ons uitstekend
gelukt, maar de code implementeren tot op de werkvloer
is nog lastig.” Zo zou de bestuursvoorzitter graag zien
dat niet alleen het bestuur en de schoolleiding werken met
jaarplannen, maar dat het cyclisch werken ook wordt
gebruikt op andere niveaus in de organisatie. “In secties
bijvoorbeeld, en bij de leerlingbegeleiders, de concierges
en de werkweekcommissie.” Dat is makkelijker gezegd
dan gedaan, beseft hij. “Ik kan nog zeggen dat het tot mijn
kerntaak behoort om te werken volgens de principes van
plan-do-check-act en ik heb er ook de tijd voor. Medewerkers
hebben echter wel meer aan hun hoofd, zij zijn
met andere taken bezig.”
Door het geven van voorlichting en ondersteuning hoopt
Van de Haterd dat het draagvlak voor de invoering van de
code wordt vergroot. “Klein of groot, iedere school moet
zich verantwoorden. Dat het nu goed gaat met een school,
wil niet zeggen dat het over drie jaar ook goed gaat. Bovendien
werken scholen met overheidsgeld en dan moeten we
ook kunnen vertellen wat we met dat geld doen.”