Het heft in eigen hand Sturen op zelfsturing - Raad voor Werk en ...

21
Bestendiging
Het stages of change-
model van
gedrags verandering
In de begeleiding van de klant is het van belang
rekening te houden met de fase waarin de
klant verkeert. Volgens het stages of changemodel
is het handig de volgende vijf fasen te
onderscheiden:
Actieve verandering Overpeinzing
Voorbereiding /
beslissing
Voorbeschouwing
De eerste drie fasen kenmerken zich door een
groeiende intentie om te veranderen, de laatste
twee fasen door de mate waarin het nieuwe
gedrag wordt ingezet en vastgehouden. In iedere
fase kan terugval optreden.
1 Voorbeschouwing (precontemplatie)
Klanten die zich in deze fase bevinden, hebben
geen intentie om hun gedrag te veranderen.
Zij zijn zich er in dit stadium niet tot nauwelijks
van bewust dat zij problemen hebben of
problemen worden niet in verband gebracht
met het eigen gedrag. Men wil het gedrag niet
veranderen, of men gelooft niet dat men het
gedrag kan veranderen. De meeste klanten in
deze fase zijn niet zo geïnteresseerd in zelfsturing
bij re-integratie.
2 Overpeinzing (contemplatie)
In deze fase wordt men zich bewust van een
probleem en is er wel een intentie tot verandering,
maar deze is eerder vaag en op lange
termijn. Er wordt nog geen besluit genomen.
De klant staat nog wat ambivalent tegenover
de verandering. De voor- en nadelen worden
tegen elkaar afgewogen en er wordt vaak het
sterkst gefocust op de nadelen van de verandering.
Professionals die de nadruk leggen op de
voordelen van verandering geven de klant geen
antwoord op zijn bezorgdheid.
3 Voorbereiding / beslissing (preparatie)
Er is een duidelijke intentie om te veranderen
op korte termijn. Het is duidelijk een tussenstadium.
Klanten in deze fase denken na over
de naderende verandering. De meest voor-
komende barrières zijn een gebrek aan vaardigheden
en een laag zelfvertrouwen. Klanten
kunnen strategieën ontwikkelen om met deze
barrières om te gaan.
4 Actieve verandering (actie)
Er is een zichtbare gedragsverandering (om
het probleem op te lossen). In deze fase is
er een reëel risico op terugval, vaak omdat
de omgeving (negatief) gaat reageren op de
gedragsverandering en men gevoelens van
ongemak en angst gaat vertonen. Steun is
in deze fase erg belangrijk.
5 Bestendiging (consolidatie)
De gedragsverandering wordt volgehouden en
geïntegreerd in het gewoontegedrag. Zeker in
het begin is terugvalpreventie erg belangrijk.
Naarmate het nieuwe gedrag langer wordt bestendigd,
daalt de kans op terugval. Indien deze
fase lang voortduurt is het nieuwe gedrag de
gewoonte geworden en behoeft geen bewuste
keuze meer.