scholingsbivak - Chiro

S.B.
scholingsbivak
Chirojeugd-Vlaanderen vzw
Kipdorp 30 | 2000 Antwerpen
SB
[ Tel.] 03-231 07 95 [ Fax ] 03-232 51 62
[ Email ] info@chiro.be [ Site ] www.chiro.be deelnemersbundel

welkom
Vijf dagen intens werken en spelen, jouw afdeling leren kennen, meer zicht krijgen op de ganse
activiteitenwaaier, samen plezier maken en kennis maken met de chirovisie, …
wat er allemaal op het programma staat, vind je in het overzicht. Je zal er misschien dingen in
verwachten die je er niet tussen vindt of je zal je verwonderen over bepaalde onderwerpen die we
gaan aanpakken in deze cursus. Het doel van deze cursus is je een basisvorming mee te geven. Heb
je daarna nog honger naar meer, dan raden we je aan om de voortgezette vorming (afdelingsbivak,
tochtenbivak, groepsleidingsweekend, expressiebivak,…) te volgen.
Dit boekje zou je doorheen het SB moeten leiden. Je vindt hierin allerlei randinformatie bij de onderwerpen
die we gaan behandelen. er is plaats genoeg om zelf eventueel notities te maken zodat
dit boekje je nog kan helpen in je verdere “loopbaan”.
Dan nog iets meer over deze cursus…
Het werken rond “onze” Chiro gebeurt hier op cursus heel dikwijls in vaste kleine leefgroepen.
waarom? omdat we denken dat we zo
x Beter intens kunnen werken
x onmiddellijk kunnen aansluiten bij wat ons nauw aan ons hart ligt
x Beter naar mekaars problemen kunnen luisteren
x Beter met elkaar kunnen praten
Dat betekent dat je zelf mee verantwoordelijk bent voor het verloop van de cursus en je leefgroep.
ook dat we aandacht hebben voor mekaar en bereid zijn samen naar oplossingen te zoeken. maar
we werken niet alleen in leefgroepjes, er staan ook allerlei gezamenlijke activiteiten op het programma.
De begeleidingsploeg wenst je alvast een prettig SB!!
] scholingsbivak | welkom [
00

00
InhoudStafel
00 welkom
01 Dagklapper
02 leefregelS
03 leeftijDSgericht werken
04 BegeleiDingShouDing
05 leiDingSploeg
06 netwerk en chiroStructuur
07 chiroviSie
08 Bijlagen
] scholingsbivak | welkom [

dagklapper
] scholingsbivak | DAGklAPPeR [ 01

leefregelS
] scholingsbivak | leefReGelS [ 02

leeftIjdSgerIcht
werken
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [ 03

Vooraf
een plezante activiteit? een megafantastische namiddag? waarom lukt het die éne week wel en krijg
je de andere keer alleen maar boze blikken? wat maakt een bosspel bij die bende keti’s tot een hit,
terwijl de vorige generatie steevast een hele namiddag slenterde?
Voor een aangepast spelaanbod zijn er enkele gouden regels. 6 zaken kun je in de Chiro in het
oog houden wanneer je een activiteit bedenkt. we onthullen ze hier voor jou!
1. De leeftijd
een speelclubber kan andere dingen dan een kerel of tiptien. niet alleen verschillen ze heel veel lichamelijk,
ook geestelijk zullen ze andere dingen “kunnen”. om te zorgen dat een spel niet te moeilijk is
maar wel genoeg uitdaging biedt, moet je die mogelijkheden kennen. Je leest er alles over bij “wie
zijn ze?”.
2. Elke ploeg is anders
Jouw tito’s zijn de mijne niet. Jouw bende, de sportieve ploeg die niet stil kan zitten, crost ook in de
gietende regen heen een weer over het grasplein. De mijne, muziekliefhebbers in hart en nieren, krijg
je al bij een spatje regen met geen stokken meer naar buiten. muziekje op en chillen maar... en toch
zijn het allemaal tito’s. Goed dat we allebei weten welk vlees we in de kuip hebben!
3. Geen 2 dezelfde!
Zolang het klonen beperkt blijft tot Dolly het schaap of Snuppy de hond zitten er in je ploeg geen 2
dezelfde kinderen of jongeren. Gelukkig maar. De verschillende karakters in de groep bieden je een
zee van mogelijkheden. Stella heeft benen als kim Clijsters, Dirk vertelt uren en uren en uren, Sofie
kent de stad op haar duimpje en Dylan weet het altijd beter. De perfecte cast voor een stadsspel met
oude legendes en een mol...
werken met de Groeilijn betekent dus niet dat er in elke Chirogroep dezelfde spelen voor dezelfde
afdelingen op het programma staan. Je ploeg door en door kennen is een must voor elke leider en
leidster.
4. Een flinke dosis verlangen
later, als we groot zijn, gaan we ook op tweedaagse. later, als ik groot ben, mag ik ook aan het kampvuur
slapen. later, als jij en ik in leiding staan, dan schilderen we het lokaal in roze en oranje.
we dromen niet alleen van wat we later willen worden, maar ook van wat we later bij een andere afdeling
allemaal zullen doen. teveel prijsgeven aan de jongere afdelingen zorgt ervoor dat er nog maar
weinig dromen voor de aspiranten overblijven.
5. Een wereld van verschil
De leefwereld van kinderen en jongeren verandert voortdurend. een uitdaging dus om daarop in te
spelen. we splitsten die leefwereld hier op: gezin, school, vrije tijd, vrienden & relaties, en kijk op de
wereld.
6. De Chirowaarden
we doen onze activiteiten niet zomaar. we dromen in de Chiro van een wereld waarin rechtvaardigheid,
innerlijkheid en graag zien centraal staan.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

03
met deze gouden regels formuleren we voor elke afdeling in één of twee woorden ook een ‘centrale
oproep’: een streefdoel voor die afdeling, zeg maar. een goed activiteitenaanbod baseren we op de
leefwereld van de afdeling, op wie ze zijn en waar de Chiro voor staat.
Het slagen van een Chironamiddag hangt niet alleen af van de gekozen activiteiten. Veel hangt af van
de manier waarop je een groep begeleidt. Belangrijk hierbij is dat je aandacht hebt voor ál je leden.
elke afdeling vraagt een andere begeleidingsstijl, en die willen we je niet onthouden.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

SpeelcluB (6-10 jaar)
1. Wie zijn ze
een speelclubber is een actief persoontje, dat moeilijk kan stilzitten en altijd bezig is. lange fysieke
inspanningen zijn voor de kleinsten niet weggelegd, maar korte en afwisselende spelletjes boeien hen
wel. een speelclubber leeft in het hier en nu en is tijdens het spelen sterk op zichzelf gericht. typisch
voor deze leeftijd is de grote fantasie. Het is zelfs moeilijk te ontdekken of die kabouter nu écht onder
die paddestoel zit of niet.
Ribbels (6-8) zijn heel impulsief. Ze hebben een ondoordachte fantasie en denken ongestructureerd.
in hun hoofd gaat het er vaak druk aan toe. Heden, verleden en toekomst zijn abstracte
dingen die ze nog niet in een logische tijdslijn kunnen plaatsen. “wanneer gaan we tikkertje spelen?”
– “Straks, mieke.” Het is snel gezegd, maar zij kunnen het nog niet plaatsen.
Speelclubbers (8-10) denken al iets gestructureerder en concreter. Dat is hen bijgebracht na
twee jaar lager onderwijs. een speelclubber heeft – ondanks het ontstaan van een pril realisme – toch
nog een sterke zin voor fantasie.
2. Leefwereld
2.1. gezin
Speelclubbers zetten hun eerste stappen in de grote wereld, weg van het vertrouwde nest. Alles is
nieuw. ouders en familie zijn belangrijke herkenbare figuren. Zij
bieden de veiligheid die onze speelclubbers
nodig hebben. mama en/of
papa zijn onfeilbaar, ze zijn als het
ware ongenaakbare goden. eénoudergezin,
nieuw samengesteld gezin
of klassieke gezinssamenstelling, het
gezin is voor de speelclubber de veilige
thuishaven. Hoewel die veiligheid in
het gezin belangrijk is, moeten we er
ook rekening mee houden dat niet elk
gezin ze op elk moment kan bieden.
onze speelclubbers nemen ook hun
waarden en normen over van de ouders,
ze stellen zich hier geen vragen
bij. wat goed of slecht is, is zo omdat
papa dat gezegd heeft.
2.2. School
De meesten van onze speelclubbers
gaan naar school en hebben
een vriendje met wie ze kunnen
(samen)spelen. Aan de andere
kant kan er op school wát afgepest
worden. Speelclubbers kunnen
gemeen zijn tegen elkaar. Heel wat
kinderen voelen zich door dergelijke
pesterijen ongelukkig.
Ribbels
Ze houden bijzonder aan hun
ouders, het zijn echte helden.
Ribbels
Ribbels verlaten pas de kleuterschool,
maar hebben die
navelstreng nog niet helemaal
doorgeknipt. Ze begrijpen de
discipline van het schoolleven
niet en hebben op dat vlak
veel moeite om zich aan te
passen. Ze hebben ook enorm
veel nieuwe dingen te leren. er
komt veel op hen af. toch zijn
ze trots dat ze naar de grote
school gaan.
Speelclub
Het gezin is nog altijd het
belangrijkste milieu voor de
speelclubbers. Broers en
zussen komen ook aan bod,
waardoor de aandacht voor
de ouders wat vermindert.
Speelclubbers kunnen een
hechte band hebben met hun
huisdieren.
Speelclub
De school is voor hen een dagelijkse
gewoonte geworden,
met een juffrouw of meester
die alles het beste weet; daar
hebben ze ook hun vriendjes
en vijanden.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

03
2.3. vrije tijd
Speelclubbers hebben nog veel vrije tijd. Ze (of hun ouders) vullen dat vooral op door spel. Voor
speelclubbers is alles wat ze doen spel. Ze spelen als het ware de hele dag. Ze spelen alleen of met
vriendjes, ze moeten mee op familiebezoek (grootouders zijn ook vaak van die speciale personen in
het speelclubleven) of ze worden lid van één of meerdere verenigingen. Ze hebben nood aan actief
bezig zijn. Speelclubbers proberen via al dat spelen zoveel mogelijk ervaringen op te doen. Ze ontdekken
enorm veel door spelen. Spelen = leren.
De media, en vooral televisie, hebben een enorme invloed op onze speelclubbers. Bepaalde rages
zijn voor hen op maat gesneden. Zij kunnen als geen ander vertellen over de laatste
nieuwe tekenfilms. De jongste speelclub-
bers gaan nog volledig op in
fantasiefiguren. ook muziekgroepen
die zich op kinderen richten,
zijn heel populair. De commerciële
sector heeft hier geld in geroken
en probeert de ouders op kosten
te jagen. Je moet als speelclubber
met die dingen kunnen meedoen,
anders hoor je er niet bij.
2.4. vrienden & relaties
De jongste leden zijn nog sterk
op zichzelf gericht. Ze hebben er
relatief weinig nood aan om echt
samen te spelen. Samen spelen
betekent voor hen in dezelfde
ruimte op zichzelf bezig zijn.
Hun eigen ikje haalt de bovenhand
op de groep. De oudsten
daarentegen beginnen in
groepjes samen te spelen. Vaak
duiken hier de eerste kliekjes
op, waarbij de anderen worden
uitgesloten.
2.5. kijk op de wereld
Speelclubbers en ribbels hebben nog geen eigen kijk op de wereld. Ze zetten nu pas hun eerste stappen
in de wereld van de volwassenen. wat goed of kwaad is, leren ze van hun ouders. Ze stellen er
zichzelf geen vragen over. wat speelclubbers voelen bij morele kwesties (racisme, dierenleed, oorlog)
is wat ouders hen vertellen.
langzaam aan ontwikkelen speelclubbers een geweten. Ze kunnen zich schuldig voelen over iets
wat ze mispeuterd hebben. Ze kunnen zich stilaan inleven in situaties die ze herkennen. Zo kunnen
oudere speelclubbers medelijden hebben met leeftijdsgenoten die niet buiten kunnen spelen omdat
ze in een rolstoel zitten, of met kinderen die geen speelgoed hebben. Die situaties staan dicht bij hun
eigen leefwereld.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
Ribbels
De Chiro en andere verenigingen
zijn vaak de eerste
stap in de wereld buiten het
beschermd milieu van vader,
moeder, broers en zussen.
Ribbels
Ribbels zijn de vriend en vijand
van alles en iedereen. Ze leggen
zonder schroom en op een
schattige manier snel contacten,
zonder daar echte vriendschapsbanden
aan te knopen.
Dat kan ook snel omslaan door
hun impulsiviteit en kortetermijndenken.
wie net nog de
beste vriend was, kan naar
aanleiding van een feit (ruzie,
snoepjes, ploegjes) binnen
de kortste keren de grootste
vijand worden.
Speelclub
Speelclubbers hebben op
korte tijd hun leefwereld sterk
uitgebreid met indrukken en
personen. Dikwijls zijn ze al bij
heel wat andere verenigingen
(voetbalclub, muziekschool,...).
Speelclub
Vriendschap begint voor hen
al meer een concreet, bindend
begrip te zijn. er ontstaan
hechtere vriendschapsbanden,
en ook pestgroepjes.

3. Centrale oproep: Ervaring opdoen en leren samen spelen
3.1. wat betekent het wel?
Voor ribbels
x De ribbeltijd is een tijd waarin ze leren spelen, waar ze spelervaring opdoen om zo ‘jeugdbewegingsrijp’
te worden. Dat hoeft niet altijd door samen te spelen. Spelletjes met regels zijn niet
noodzakelijk, maar kunnen de ribbels wel plezieren!
x Andere goede spelervaringen zijn bv. samen gekke plaatsen bezoeken om er te spelen, met zand
en water spelen, verhalen vertellen en naspelen, hun fantasie en creativiteit aanwakkeren en tot
leven brengen.
Voor speelclubbers
x Bij speelclubbers wordt de klemtoon meer gelegd op sámen spelen.
x Speelclubbers beginnen vaak spontaan te spelen. Zo kun je tot toffe activiteiten komen. een uitnodigend
speelterrein, een op maat gemaakt speelclublokaal, materiaal,... kunnen hen zo aan het
spelen brengen!
3.2. wat betekent het niet?
x ervaringen opdoen bij de speelclub betekent niet “alles al eens meemaken wat je in de Chiro kunt
meemaken”. Het is niet de bedoeling dat plezante aspi- of titoactiviteiten vereenvoudigd worden
tot ‘aangepaste’ speelclubactiviteiten.
4. Begeleidingshouding
x Veiligheid en basisvertrouwen zijn enorm belangrijk om al die ervaringen op te nemen. Voor de
jongste speelclubbers is zich veilig voelen belangrijker dan al de rest. in de activiteiten moet de
veiligheid altijd voorop staan. Jij moet alle gevaren voor hen zien, zij kunnen dat zelf nog niet.
x Bij de jongste speelclubbers is zorgen heel belangrijk. Jij zorgt voor hen, speelclubbers zijn nog
niet in staat voor zichzelf te zorgen.
x Zorg voor structuur. Zo bevorder je de veiligheid, het geeft zekerheid aan de speelclubbers.
x Door een vaste structuur in je namiddagprogramma weten je speelclubbers wat er hen te wachten
staat.
x Structuur in je lokaal is ook belangrijk. Geef ze een eigen plekje waar ze persoonlijke spullen
kunnen opbergen. Je kunt het ook gebruiken om zelf briefjes en andere dingen achter te laten
voor je hen.
x op bivak is een duidelijke structuur nodig. Zorg dat alles volgens een aangepast ritme gebeurt.
let erop dat ze tussen het spelen ook nog genoeg slapen en eten. Verlies ook de gewone dingen
niet uit het oog. Verplicht ze elke dag hun tanden te poetsen of ze vergeten het gewoon.
x Het lokaal moet iets ‘in opbouw zijn’: wat ze knutselen, moet een prominente plaats krijgen in het
lokaal.
x Je kunt samen met speelclubbers regels opstellen. laat hen de afspraken zelf bedenken. Zorg
ervoor dat het er niet te veel zijn. Je kunt beter vijf goede afspraken maken, dan dat je er twintig op
papier zet die toch niet nageleefd worden.
x Geef een duidelijke reden waarom iets wel of niet kan. “Daarom” is geen goede reden.
x Goede regels en het consequent toepassen ervan zijn belangrijk. Je speelclubbers zijn er zeer gevoelig
voor en ze zullen je er uitvoerig op testen. Regels consequent toepassen biedt voor hen ook
veiligheid. Ze weten wat er gebeurt als een regel wordt overtreden. Ben je hierin niet consequent,
dan zullen ze je grenzen alsmaar proberen te verleggen.
x Bij de oudere speelclubbers is het belangrijk dat we ze leren samen spelen. Ze leren ‘het spel en de
anderen’ ervaren.
x Vrij geleid spel komt ook goed van pas. Het is het spel dat de kinderen zelf beginnen spelen. Ze
vullen het spel zelf in vanuit een bepaalde impuls. Je kunt hier plaats voor maken in het program-
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

03
ma, bijvoorbeeld door na het vieruurtje geen activiteit meer te voorzien, maar wel wat materiaal
of ideeën ter beschikking te stellen. De kinderen kunnen zelf aan de slag met wat autobanden,
ballen, knutselmateriaal of verkleedkleren. Soms is er ook helemaal niets nodig: de kinderen beginnen
spontaan alle dieren van de boerderij te imiteren. De leider wordt boer en de koeien jagen de
kippen van hun broedsel. onthoud wel dat jij als leid(st)er de grenzen moet bewaken en de volle
verantwoordelijkheid draagt voor alle activiteiten.
x Het zou jammer zijn te veronderstellen dat speelclubbers nog niet zelf met ideeën kunnen afkomen.
Ga in op impulsen die speelclubbers je geven tijdens de activiteiten. Durf van je voorbereide
activiteit afstappen. eén of andere rage of hun favoriete held kunnen dienen als basis voor een
spel. een methodiek zoals de ‘droommuur’, waarop de speelclubbers zelf kunnen schrijven of tekenen,
geeft misschien ook leuke ideetjes.
x Ga in je fantasie niet te ver. Speelclubbers beschouwen dat vaak als realiteit. Zorg ervoor dat je een
fantasieactiviteit altijd afrondt door terug in de realiteit te komen. maak daar tijd voor. een hele
week nachtmerries hebben over Dracula onder je bed is geen lachertje.
x Verwelkom je speelclubbers zelf, zo weten ze dat je er bent en voelen ze zich niet verloren in de
grote Chirogroep.
x Contact met ouders is zeer belangrijk. Sla eens een babbeltje met de ouders wanneer ze hun kinderen
komen halen. ouders weten zeer graag wat er met hun kinderen gebeurt en ze zitten vaak
met veel vragen, waarbij jij hen gerust kunt stellen. Bovendien krijg je zo al veel sneller het vertrouwen
van de ouders, die dikwijls voor het eerst hun kinderen aan andere jongeren toevertrouwen.
Huisbezoeken zijn bij speelclubbers een must. Je ziet zo in welke omgeving je leden opgroeien,
wat hun achtergrond is. Alleen zo leer je ze écht kennen!
x Geef het goede voorbeeld. Voor hen ben je een vertrouwenspersoon. Ze kijken naar je op, “de
grote leider of leidster uit de Chiro”. Je moet je leden maar eens tegenkomen in de winkel: de reacties
zijn enorm. ook als je er niet bij bent, kopiëren ze je gedrag of gebruiken ze het als voorbeeld.
x Persoonsgericht werken met speelclubbers is noodzakelijk in concrete situaties, bijvoorbeeld als er
gepest wordt. De leiding spreekt de betrokken personen individueel aan en niet in groep, wat niet
wil zeggen dat er geen rekening gehouden moet worden met wat er in de groep gebeurt en/of hoe
bijvoorbeeld pestgedrag daarop een invloed heeft.
5. Activiteiten
Zorg dat je activiteiten veilig en fantasierijk zijn.
x Veilige activiteiten: zowel fysieke veiligheid (aangepast materiaal, aangepast terrein), als psychische
veiligheid (dat je speelclubber zich goed voelt).
x fantasierijke activiteiten: de jongste speelclubbers hebben veel fantasie, bijna alles is mogelijk. let
op dat je er niet te ver in gaat, want voor hen is fantasie de realiteit. Zorg telkens dat je op het einde
van je activiteit terug komt in de echte wereld.
x Bij oudere speelclubbers zal de fantasie zich meer toespitsen op de reële wereld. De werelden van
professoren, brandweermannen, ridders en koningen, kunnen allemaal aan bod komen. Belangrijk
hierbij is dat de speelclubbers het kunnen snappen. een spel over de wereldverhouding tussen het
noorden en het zuiden, daar heeft je speelclubber niets aan. Blijf duidelijk in de leefwereld van je
leden.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

akwI’S
1. Wie zijn ze
Rakwi’s willen samen met andere kinderen actief spelen. na hun speelclubtijd is hun lichaam zo ontwikkeld
dat beweging en coördinatie geen probleem meer geven. Ze groeien wel ongelooflijk vlug.
tegen het einde van hun rakwitijd zijn ze 30 cm gegroeid!
De drang om in een groepje thuis te horen is groot. kliekjes ontstaan rond een gedeelde interesse of
iets dat hen samen overkomen is. typisch aan die groepjes zijn de ‘speciale regeltjes’, de wachtwoorden
en het geheimschrift.
in deze periode van hun leven gaan ze hechte vriendschappen aan met 1 iemand van het zelfde geslacht.
2 kwiks die elk weekend bij elkaar blijven slapen en dan samen naar de Chiro komen, tonen dat
ze beste vriendinnen zijn.
2. Leefwereld
2.1. gezin
Het gezin is belangrijk, het is de plaats waar ze thuis zijn en hun plaats hebben. Jongere rakwi’s staan
zeker nog dicht bij hun ouders. Ze vinden het niet erg om samen met mama en papa - of welke
samenstelling het gezin ook heeft - op reis te gaan. maar als er vriendjes bij zijn, vinden ze de betutteling
niet stoer.
Rakwi’s vertellen ook nog veel aan hun ouders: over wat ze op school beleefden, over wat ze in de
Chiro speelden.
Ze hebben meestal geen problemen met het gezag van ouders. oudere rakwi’s kunnen wel al eens
wat opstandig doen tegen hun ouders, omdat ze rond die leeftijd al beginnen te puberen.
2.2. School
De meeste rakwi’s gaan graag naar school omdat ze meerdere vakken leuk vinden. Ze willen over
hun lievelingsvak alles leren. De speeltijd is heel belangrijk. Ze organiseren zich op de speelplaats
om samen iets te doen. na de vakantie zijn ze vaak blij dat ze terug naar school kunnen om daar hun
vriendjes weer te zien. Ze staan over het algemeen heel positief ten opzichte van de leerkracht.
ook op school vormen zich kliekjes, waarbij rakwi’s zeer gemeen uit de hoek kunnen komen. Pesten
op school gebeurt regelmatig, en dat laat zich ook voelen binnen je afdeling.
2.3. vrije tijd
Rakwi’s brengen hun vrije tijd op een gevarieerde manier door.
Chatten via internet en computerspelletjes spelen met hun vrienden zijn dikwijls favoriete bezigheden.
Rakwi’s willen zelf hun slaapkamer inrichten. in hun kamer zijn er vaak verzamelingen pins, posters,
stickers of kaarten te vinden. Voor hen is het mogelijk een hele dag met eenzelfde activiteit bezig te
zijn: postzegels sorteren, kampen bouwen, verkleden of poppenkleren maken.
Rakwi’s zijn trendwatchers: ze volgen alle rages op.
niet te verwaarlozen is het gaan spelen bij boezemvriendjes. Zij spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling
van de rakwi’s, net zoals het gezin: gezinsuitstapjes, op bezoek bij familie, waar ze kunnen
spelen met neefjes en nichtjes,...
Vaak zitten de 10-12-jarigen in meerdere verenigingen. Dat kan gaan van natuurpunt tot de muziekschool
of een sportclub en – natuurlijk – de Chiro.
2.4. vrienden & relaties
Voor het eerst in hun leven hebben rakwi’s een speelkameraad die een echte vriend wordt, een
boezemvriend. Ze ontdekken dat het belangrijk is om een groep te vormen, vandaar dat ze ook vele
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

hobby’s willen uitproberen.
Cupido schiet zijn eerste pijlen op verliefde kwiks en rakkers. om de eerste stiekeme romances wordt
soms gevochten! toch durven ze er meestal niet openlijk voor uitkomen dat ze “een lief” hebben.
2.5. kijk op de wereld
Rakwi’s hebben vaak interesses in zeer specifieke gebieden: natuur, kinderrechten, dierenmishandeling,
hun ouders en gezinssituatie, grootouders,...
in tegenstelling tot speelclubbers denken rakwi’s al sterk na over of iets rechtvaardig is of niet en zullen
ze anderen daar ook op wijzen. Alles moet volgens de regels gebeuren.
3. Centrale oproep: Samenspelen
3.1. wat betekent het wel?
x Veel verkennen: hun omgeving, de wereld,... Ze zijn zeer weet-, leer- en nieuwsgierig. Je kunt
ingaan op hun eigen initiatieven en gebruik maken van hun fantasie.
x Veel bewegingsspelen, waarin ze hun motoriek kunnen oefenen.
x leren samenspelen met mensen uit je eigen kliekje, én met mensen van daarbuiten!
x Rakwi’s leren ruzie maken: onderhandelen, compromissen sluiten, in elkaars standpunt komen,
regels leren toepassen in concrete situaties,...
3.2. wat betekent het niet?
x Dat rakwi’s nooit ruzie mogen maken. Ruzie maken mag, het is goed dat kinderen opkomen voor
hun gevoelens, ideeën,... Ze moeten dat op een goede manier leren doen.
x Dat rakwi’s altijd met iedereen moeten spelen. Spelen in kleine groepjes met de eigen
vriend(innet)jes vinden ze heel plezant en daar mag je gerust óók tijd voor maken.
4. Begeleidingshouding
x enerzijds hebben rakwi’s een duidelijke leidersfiguur nodig, anderzijds moet je goed weten waar
ze mee bezig zijn. Soms moet je wel degelijk boven hen staan, maar tegelijkertijd is het belangrijk
naar hen te luisteren en deel uit te maken van de ploeg. Ga eens bij hen zitten om een babbeltje te
doen. tijdens een tocht of tijdens het vieruurtje kom je meer te weten over hun verwachtingen dan
via een ideeënbus, wat natuurlijk ook wel zijn nut kan hebben.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

x Je luistert heel sterk naar de verhalen van je rakwi’s, want dat vinden ze heel belangrijk. na een
week veel te hebben beleefd op school willen ze alles vertellen. niets houd je tegen om eens van je
fiets te stappen als je een van hen op straat tegenkomt!
x Je hebt een sterke voorbeeldfunctie. Ze kijken sterk op naar de leider of leidster, dus moet je goed
opletten wat je doet. Je bent ook een vertrouwensfiguur.
x Rakwi’s willen zelf kunnen beslissen en als leiding kun je daarop ingaan, zolang je je eigen grenzen
respecteert. Je mag hen dus mee laten beslissen, zolang je zelf nog de eindbeslisser blijft. Ze zijn te
jong om een programma in elkaar te steken, maar met hun tips en ideeën kunnen ze de leiding al
een flink eind op weg helpen.
x Ze zijn graag betrokken bij het programma. Die betrokkenheid kun je op verschillende manieren
nastreven: de hoed van Sjoepap met de lievelingsspelen van de rakwi’s als ‘opvullertjes’, een muurkrant
waarop ze hun zegje kunnen doen, het lokaal wordt door de rakwi’s zelf ingericht, zij brengen
zelf materiaal of kleren mee voor de inkleding van het programma, enzovoort.
x Rakwi’s voelen zich veilig wanneer ze weten waar ze zich aan te houden hebben. Ze zijn heel vatbaar
voor regels die ze zelf mee hebben mogen opbouwen.
x Ze zullen de anderen wijzen op het overtreden van regels. Je moet erop toezien dat ze elkaar niet
voortdurend gaan terechtwijzen, wat nogal snel kan ontaarden in persoonlijke aanvallen.
x Ze zijn vaak nog zwart-witdenkers: als begeleid(st)er kun je aanvullend bepaalde tegenstellingen
nuanceren en hen uitleggen waarom je een uitzondering op de regel maakt. Als je het hen duidelijk
uitlegt, begrijpen ze het ook wel.
x Rakwi’s zijn enerzijds heel zelfstandig, maar ze hebben je anderzijds als leid(st)er nog sterk nodig.
Structuur is ook voor hen nog een kernwoord. Zo moet je bijvoorbeeld op bivak nog sterk in het
oog houden dat ze op tijd en stond propere kleren aantrekken.
x Jongens kijken nog sterk op naar een leider en meisjes naar een leidster. Jongens willen op die
leeftijd ook niet altijd met meisjes spelen en omgekeerd.
x Aangezien zij veel belang hechten aan hun ouders, en omgekeerd, is het belangrijk contact te hebben
met de ouders. Praat eens met hen voor of na de werking en ga op huisbezoek.
x Je kunt je leden meer betrekken bij je werking door samen op te ruimen, door hen mee materiaal te
laten klaarzetten of door een schriftje te maken met hun lievelingsspelletjes.
x Zorg dat iedereen eens in de kijker staat. Dat kan door hen persoonlijk te verwelkomen, door een
verjaardagsliedje of een Chirodagboek dat ze om beurten mee naar huis mogen nemen.
x Pestgedrag moet onmiddellijk aangepakt worden! Veroordeel de pesters en de gepeste niet, maar
veroordeel het gedrag. weet dat het pestgedrag zich niet alleen in de Chiro, maar ook op school of
in de sportclub voordoet.
x in plaats van elke week de voorbije dag uitgebreid te evalueren, is het bij rakwi’s beter om regelmatig
tussendoor te vragen wat ze ervan vonden. Als je tussen je rakwi’s staat, kom je vrij snel te
weten wat er bij hen leeft.
x Als je toch een uitgebreidere evaluatie plant, zorg er dan voor dat je rakwi’s goed weten wat je
precies wil bereiken, dat je het spel of gesprek zelf sterk leidt, dat je een veilig klimaat schept en dat
je de rakwi’s de tijd geeft om hun eigen mening te formuleren.
5. Activiteiten
x een typische rakwiactiviteit heeft realistische thema’s en is raadselachtig. Zorg voor een goede
inkleding!
x een middag moet afwisselend actieve en rustige spelletjes bevatten.
x let erop dat alle leden eens aan bod komen met hun eigen talenten.
x Het is mogelijk meerdere weken met een zelfde groot spel bezig te zijn.
x Avontuurlijke sluipspelen of een vroege dauwtocht zijn grensverleggend.
x wijs je leden op veiligheid! Ze kennen soms hun eigen grenzen niet.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

tIto’S
1. Wie zijn ze
tito’s zitten in een grote veranderingsperiode. naast de lichamelijke veranderingen, die hun geest
belasten, wordt ook hun hele veilige wereldje door elkaar geschud.
lichamelijk worden ze volwassen, maar door de maatschappij worden ze niet als volwassenen aanvaard.
Ze zijn geen kind meer, maar toch nog jong en maatschappelijk onvolwassen.
Vaak moeten tito’s als volwassenen reageren op bepaalde situaties, en anderzijds worden ze nog
behandeld als een kind.
Dat alles merk je in hun onrustige gedragingen. tito’s zijn onzeker en vertonen experimenteel gedrag.
(bv. roken, vrijen). Vaak worden ze wispelturig: enorme giechelbuien wisselen af met plotse huilbuien.
meisjes zijn sneller moe bij actieve spelen, vooral tijdens de periode van de eerste maandstonden.
Jongens verschillen sterk in grootte en gewicht en zijn vaak onhandig.
Het denken van tito’s evolueert van concreet naar abstract. Dat wil zeggen dat de tito in staat is om
los van concrete voorbeelden te denken en te spelen.
2. Leefwereld
2.1. gezin
De thuisbasis is voor een tito vaak een heikel punt. enerzijds gaan tito’s meer en meer hun omgeving
verkennen: vrienden worden belangrijker, het groepsleven komt op de voorgrond. Sociaal-emotioneel
hangt een tito ook sterk aan zijn leeftijdsgenoten. Anderzijds blijft het gezin belangrijk. een tito
heeft nood aan ouders die luisteren naar vragen en die troosten bij verdriet. niet elke tito kan op die
veilige thuisbasis terugvallen. Soms hebben ze ook een eigen kamer nodig om zich even te kunnen
terugtrekken. Ze willen eens op zichzelf zijn.
2.2. School
De overstap naar de ‘grote school’ is een ‘grote stap’. nieuwe leerkrachten, nieuwe vrienden, nieuwe
leerstof, nieuwe regeltjes,... Sommige tito’s zijn er snel mee en bij anderen duurt het wat langer.
De oude vertrouwde schoolomgeving is verdwenen. niet gemakkelijk, dus.
De tito stelt zich vragen: waar moet ik voor kiezen, welke richting wil ik later uit, wat denken mijn klasgenoten
van mij? tito’s beseffen dat ze niet langer de grootsten en oudsten zijn. Ze beginnen weer
van voren af aan. Ze passen hun gedrag aan.
De ‘grote school’ is ook een uitdaging. tito’s zijn vaak leergierig en willen veel kunnen. nieuwe vrienden
en nieuwe interesses maken het beeld van de wereld groter. Ze gaan vaak mee in allerhande
rages en nieuwe ideeën of zetten zich er net heel sterk tegen af.
2.3. vrije tijd
De keuzevrijheid voor een tito om de vrije tijd in te delen is erg groot. Vaak hangt de nieuwe keuze
dan ook af van wat vrienden doen. Door meer schoolwerk komt er minder vrije tijd en moeten er
dikwijls keuzes gemaakt worden. Sommige tito’s hebben vaak al een overvolle agenda. Ze hossen van
de ene balletles naar de andere muziekles. waar sommige rakwi’s nog muziekschool, een sportclub en
Chiro combineerden, wordt dat voor de tito’s soms te veel. Daarom is het erg belangrijk dat de tito’s
binnen de Chiro geprikkeld worden om te blijven komen.
Sms’jes sturen, chatten via internet, computerspelletjes spelen, surfen,... nemen veel tijd in beslag.
tito’s hebben veel genoegen aan hun kamer, hun eigen plekje: even stilvallen en nadenken over zich-
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

zelf en hun doen en laten.
Het beeld van tito’s die fanatiek zoveel mogelijk soaps volgen, klopt deels. Soms begint dat wel maar
om mee te kunnen praten met leeftijdsgenoten, net als bij heel wat commerciële vrijetijdsactiviteiten,
maar in veel gevallen wordt het een echte interesse. Soaps tonen bovendien heel wat situaties waarin
waarden en normen een belangrijke rol spelen. Discussies over wat er gebeurd is en waarom personages
op een bepaalde manier gereageerd hebben, of over hoe zij zelf zouden reageren, stimuleren
bovendien hun morele ontwikkeling.
2.4. vrienden & relaties
Vrienden zijn erg belangrijk in het leven van tito’s. Ze spreken af om samen naar school of naar de
Chiro te gaan. Vriendschap heeft in vele gevallen echter nog geen uitgesproken betekenis.
De meeste ‘vrienden’ zijn zij die het stoerst, het ‘coolst’, of het meest in het verlengde van de ideale tito
liggen. De ‘echte vrienden’ zijn nog zeldzaam, maar de band groeit en wordt sterker en sterker. in de
Chiro krijgt iedereen als individu een duidelijke positie binnen de groep. er kan ook echt een groep
gevormd worden. waar rakwi’s nog allemaal individuen zijn binnen een groep, kunnen tito’s zichzelf
echt als groep beginnen beschouwen.
tito’s zoeken idolen, aan wie ze zich kunnen spiegelen. Dat uit zich dikwijls in kleding of muziekstijl.
toch is het dikwijls meer iets om zich achter te verschuilen – “Je kunt op mij geen commentaar geven
want ‘die’ doen dat ook zo!” - dan een toonbeeld van eigenheid.
tito’s beginnen te experimenteren met relaties. waar bij rakwi’s liefde enkel een formaliteit was, betekent
het voor tito’s meer. Ze kunnen écht verliefd zijn, en willen dat anderen dat ook serieus nemen.
De relatie met ouders en broers of zussen wordt minder geacht. Ze komen op de tweede plaats. tito’s
zijn echter zeer blij om ‘thuis’ te kunnen komen.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

2.5. kijk op de wereld
tito’s beginnen zich vragen te stellen over wat er rond hen gebeurt en wat er in de maatschappij allemaal
gaande is. een 13-jarige neemt voor zichzelf enkele waarden en normen aan. tito’s nemen niet
meer zomaar alles aan. Schokkende beelden kunnen een tito erg verdrietig maken.
tito’s ontwikkelen een eigen mening. Hierdoor denken ze vaak dat ze al een volwassen beeld hebben
van de wereld en stuiten dan op tegenstrijdigheden. waarom horen ze mijn stem niet? ik heb toch
ook een mening?
3. Centrale oproep: Jezelf ontdekken
3.1. wat betekent het wel?
x Zich goed kunnen en mogen uitleven: actieve (sport)spelen, deugddoend bij elkaar zijn, losse babbels.
x Zichzelf verkennen: veel binnen thema’s werken die betrekking hebben op zichzelf. Zoeken naar
eigen grenzen.
x weerbaarder worden: durven zelf beslissen of je ‘ja’ of ‘neen’ zegt, bijvoorbeeld tegen sigaretten,
vrijen en hoe ver je daarmee gaat,...
3.2. wat betekent het niet?
x Alleen maar bezig zijn over jezelf.
x oeverloze gesprekken.
x te vergaande aanrakingen in de ploeg (bv. langdurige massages waarbij niet alle tito’s zich goed
voelen).
4. Begeleidingshouding
x Heb een hart voor tito’s! Het is zeer belangrijk je leden graag te zien!
x Denk eraan dat je vertrekt vanuit wat de tito’s bezighoudt. Zet je eigen bezigheden even aan de
kant. neem hun bezigheden ook serieus. Ze hebben er meer aan dat je meediscussieert over
morele dilemma’s die in soaps aan bod kwamen, dan dat je neerkijkt op soaps omdat ze jou niet
aanspreken.
x Zorg ervoor dat je tito’s op verhaal kunnen komen, dat ze even kwijt kunnen wat ze al heel de week
willen vertellen.
x Geef hen de kans om zichzelf te zijn, om ze te laten vertellen wat ze weten en wat ze voelen.
x Het is belangrijk dat je kunt zien, luisteren en aanvoelen wat er bij je tito’s omgaat. om ook de
thuissituatie van je tito te kennen, is een huisbezoek noodzakelijk.
x Voor een tito is een leid(st)er meer dan iemand naar wie ze moeten luisteren. maak daarom ook
deel uit van je afdeling.
x een afwisselend en boeiend programma houdt de tito’s bezig. ook maatschappelijke dingen kunnen
aan bod komen.
x Geef hen zeker inspraak. Ze hebben een mening en willen die graag met je delen. Zorg voor een
gestructureerde achtergrond. Je kunt tito’s zeker betrekken bij het programma. Verzamel hun
ideeën, laat hen zelf afspraken maken, geef hen verantwoordelijkheid over deeltaken en evalueer je
werking samen met hen. Geef hen verantwoordelijkheid maar begeleid hen daarin.
x Vrij spel bij tito’s dekt een enorme lading. Sommige tito’s doen niets liever dan gezellig babbelen
als er tijd vrijkomt. Anderen zijn nog echte speelvogels, die het liefst van al buiten een voetbalmatch
spelen. Als leiding moet je iedereen de vrijheid geven en ervoor zorgen dat ze kunnen doen
wat ze graag doen.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

x tito’s zijn meer en meer op zoek naar een eigen plekje: hen de ruimte en de tijd geven om regelmatig
de inrichting van het lokaal te veranderen is een goed idee.
x Voor tito’s is het dansen op een slappe koord: ze schipperen voortdurend tussen hun leiding volgen
en opgenomen worden in de groep. Het beste zou zijn om de regels uit de tito’s zelf te laten komen.
x Je moet je tito’s ook je vertrouwen schenken, want anders voelen ze zich niet au sérieux genomen.
onthoud hierbij dat tito’s graag aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid, maar dat je
hen dan ook effectief vertrouwen moet geven.
x tito’s kunnen heel goed zeggen waar het op staat bij een evaluatie. Dat geldt niet alleen voor een
activiteit, maar ook voor het gedrag van één of andere tito. Je tito’s nemen alles ook snel persoonlijk
op. Probeer verschillende methodiekjes te bedenken om het leerrijk maar ook prettig te
houden.
x in het begin van het jaar ligt de klemtoon voornamelijk op het evalueren van de activiteiten, in
de loop van het jaar wordt er meer de nadruk gelegd op de evaluatie van ieders plaats binnen de
titoploeg.
5. Activiteiten
x De typische regelspelen kunnen uitgebreid worden. Bij tito’s kun je al eens gemakkelijker een strategisch
spel spelen. Spelregels mogen ingewikkelder zijn (samen bouwen aan een groot spel om
iets te bereiken of een mysterie op te lossen).
x Bouw je jaar zo op dat je tito’s op het einde van het jaar degelijk kunnen samenwerken.
x Praatspelen trekken tito’s ook meer en meer aan. Samen zitten om een interessant onderwerp aan
te halen, gedachten uit te wisselen (via een bordspel, kaartjes,...) vinden ze ook boeiender.
x inkleding is geen grote noodzaak meer, maar kan voor een groot deel van de spelen toch een leuke
sfeer scheppen!
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

ketI’S
1. Wie zijn ze?
meisjes worden hun ‘nieuw’ lichaam langzaamaan gewoon. Het is veel vrouwelijker geworden. Ze gebruiken
het spel graag om te testen hoever ze kunnen gaan met hun lichaam. maar met dat lichaam
durven ze ook experimenteren op seksueel vlak (één op de vier jongeren heeft het eerste intiem
contact tussen 14 en 16 jaar).
Jongens ontwikkelen vooral hun kracht. Zij willen dat uitproberen tijdens hevige spelen.
De ketiperiode is een tijd van vragen stellen: over de eigen identiteit die vergeleken wordt met de
leeftijdsgenoten, maar ook met de ideaalbeelden die hen via de media bereiken. Daarnaast worden
er ook vragen gesteld naar fundamentele keuzes, bijvoorbeeld aan hun ouders of aan ketileiding, over
hún keuzes. De maatschappij wordt niet meer genomen zoals ze is, maar ze wordt bevraagd op haar
rechtvaardigheid.
De puberteit verloopt niet bij elke keti op dezelfde manier. Vaak is het ofwel een intens, diep en
persoonlijk zoeken en opbouwen van identiteit, ofwel slechts een wachten om daarna als aangepast
individu te leven in de gewone volwassenheid.
keti’s zijn al een stukje volwassener dan tito’s. Ze kunnen een echte groep vormen en voelen zich ook
echt ‘groep’. Ze kunnen hun eigen grenzen en kwaliteiten al veel beter inschatten, los van populariteit.
Hierdoor vermindert ook het pestgedrag, al wordt er af en toe eens van het rechte pad afgeweken.
keti’s zijn in staat anderen en regels bewust te respecteren.
2. Leefwereld
2.1 gezin
De houding van keti’s tegenover hun ouders kan heel sterk verschillen. Sommige keti’s liggen overhoop
met hun ouders, met de nieuwe vriend/in van mama of papa,… en anderen schieten er goed
mee op. Dat verschil heeft te maken met de mate waarin keti’s onafhankelijk willen zijn en hun ouders
hen daarin vrijheid geven. keti’s willen de wereld verkennen en grenzen proberen te verleggen!
2.2 School
De school is voor keti’s de plaats om vrienden te ontmoeten. Huiswerk maken, lessen leren, keti’s
doen het omdat ze weten dat het nodig is ‘voor later’. De druk van thuis kan soms erg groot zijn! leerkrachten
zijn vaak ‘zeveraars’, slechts een enkeling slaagt erin respect bij hen af te dwingen. Dat zijn de
leerkrachten die hen echt als een 14-16-jarige behandelen!
2.3 vrije tijd
“met de loodzware boekentas op café.” Vrienden staan centraal, keti’s beginnen uit te gaan en zoeken
zich een eigen weg in het hele vrijetijdscircuit. Door het zeer brede aanbod van activiteiten dreigen
sommige keti’s uit de Chirogroep te vallen. Anderen ontdekken nieuwe interesses die niet meer met
Chiro te combineren zijn.
keti’s vinden dat ze te weinig vrije tijd hebben. Als ze alleen zijn kijken ze tv, luisteren ze naar muziek,
zijn ze met de computer bezig of lezen ze een boek.
2.4 vrienden en relaties
Veel keti’s behoren tot een grotere vriendengroep. Vaak wordt populariteit afgemeten aan het aantal
vrienden dat je hebt. toch hebben ze nood aan een hechtere vriend(in), aan wie ze alles kunnen
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

toevertrouwen. Sommige keti’s hebben een eerste lange relatie, anderen gaan elk weekend ‘op jacht’...
enkelen stellen zich vragen over hun (holebi)seksualiteit.
2.5 kijk op de wereld
keti’s hebben nogal een zwart-witvisie. ofwel zijn ze idealist (vegetarisch, met een lidkaart van Greenpeace
en op school ijverig aan het werk met schrijfacties voor Amnesty international), ofwel helemaal
niet. keti’s zijn vatbaar voor extremen, omdat ze in hun zoektocht naar hun eigen weg zichzelf afzettend
tegen de massa, zo grondig mogelijk willen experimenteren met rollen. Die rollen en hun imago
kunnen net daarom soms erg omslaan. Af en toe discussiëren over een ernstiger, maatschappelijk
onderwerp kan er met keti’s wel eens inzitten.
3. Centrale oproep: Openheid
3.1. wat betekent het wel?
x openheid creëren voor elkaar via vertrouwensspelen en samenwerkingsopdrachten. op die manier
kan de zoektocht naar de eigen identiteit samen aangepakt worden en verder begeleid worden.
x Goeie inrijpoorten zoeken om over thema’s bezig te zijn en de gedachten van keti’s te ontrafelen, te
nuanceren en te verduidelijken. Dat betekent dat er vertrokken wordt vanuit hun nabije leefwereld,
en dat van daaruit een verbreding gebeurt.
x Hen mee een gevoel geven dat betrokkenheid op een thema omgezet kan worden in een actieve
bijdrage tot een andere wereld. Gebruik maken van concrete acties in de nabije omgeving, voor
vrienden, via vrienden,...
-x Deugddoend spel waarin ze het eigen lichaam ervaren en (leren) aanvaarden.
3.2. wat betekent het niet?
x Alleen maar bezig zijn over ‘de maatschappelijke problematiek’ waar de keti’s zich nog niet echt bij
betrokken voelen.
4. Begeleidingshouding
x ken de leefwereld van je keti’s. luister, kijk, vraag, toon interesse om hen beter te begrijpen.
x Zorg voor boeiende activiteiten. laat in je programma ruimte om te experimenteren. keti’s kunnen
over bepaalde zaken zeker al mee beslissen. Als begeleid(st)er leg je de lijnen van het speelveld
vast, daarbinnen kun je je keti’s vrijlaten.
x meedoen, meespelen, en toch ben je meer dan een keti. Ze hebben nood aan begeleiding.
x Durf ook spanningen in de groep naar boven te halen en te bespreken.
x keti’s kijken naar je. Bewust of onbewust ben je nog altijd een voorbeeldfiguur voor hen.
x Je bent een vertrouwenspersoon voor je keti’s. Het is belangrijk dat je eerlijk bent en de dialoog
durft aangaan!
x Durf je keti’s te confronteren met ander gedrag. niet alle vanzelfsprekendheden zijn zo vanzelfsprekend.
Je kunt discussiëren over uitspraken als “alle vreemdelingen zijn dieven”!
x keti’s vinden het meestal leuk om zelf eens een programma uit te werken voor de andere keti’s en
natuurlijk ook om eens leid(st)er te spelen. waak erover dat de programmaopbouw op een goede
manier gebeurt en dat er niet meer conflicten ontstaan dan ‘nodig’. Vergeet niet dat je als leiding de
volledige eindverantwoordelijkheid blijft dragen.
x Bij de keti’s hoeft de leiding er niet altijd bij te zijn tijdens de vrije momenten. er is niks mis met
een babbel of een rustig moment, maar je moet ervoor zorgen dat dat niet de hoofdactiviteit van
je werking wordt. motiveer je leden met je programma of maak samen afspraken over de duur van
een vrij moment.
x keti’s zijn best al wel in staat om een open discussie aan te gaan over leefregels. Binnen de gren-
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

zen die een leidingsploeg zich stelt, moet je de keti’s zoveel mogelijk medezeggenschap geven. in
tegenstelling tot aspi’s, zullen zij elkaar zelf nog onvoldoende aanspreken op ‘overtredingen’. Als
leiding heb je daar een duidelijke taak in.
x ook bij de keti’s ligt de nadruk van de evaluatie eerst op de activiteiten en in de loop van het jaar
meer op de groep. keti’s trekken zich de ploeg en hun plaats daarin heel sterk aan, want Chiro
neemt een alsmaar belangrijker plaats in hun leven in. Het is dan ook nodig dat ze zich daar goed
voelen.
x Bij keti’s is het zeker niet slecht om enkele methodiekjes in te bouwen in je evaluatiemomenten.
Zeker bij de groeps- en persoonsgerichte evaluaties moet je erop toezien dat je opbouwend evalueert
en filters inbouwt om afbrekende kritiek te vermijden.
5. Activiteiten
x met keti’s kun je ploeggericht werken.
x Heb zeker aandacht voor hun noden en vragen!
x Alles kan, zolang het goed gebracht is.
x Als leiding is het belangrijk er voor hen te zijn, hen de kans te geven te experimenteren en ze verantwoordelijkheid
te geven. Geef hen bijvoorbeeld deeltaken van een project in handen. Je kunt
hen daarover zelf laten beslissen. Je kunt ook eenzijdig afspraken opleggen.
x Voorzie ruimte voor discussie en bevorder dat ook.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

aSpI’S
1. Wie zijn ze
Aspi’s zijn bijna geen pubers meer. Ze zijn ‘adolescenten’. op lichamelijk vlak zijn ze al een tijdje geslachtsrijp.
De groeiversnelling is bijna achter de rug. Het eindpunt hiervan is het laatste jaar aspirant.
meisjes zijn doorgaans op 17 jaar volgroeid, jongens op 18 à 19 jaar. lichaamsveranderingen brengen
heel wat verwarring mee. “Ben ik wel dezelfde ik?” Het uiterlijk is belangrijk: hoe beter je eruit ziet, hoe
populairder je bent.
ook op verstandelijk vlak maken aspiranten een proces door. Bij het beoordelen van een situatie
houden ze rekening met allerlei gegevens. Hun taalgebruik is erg verschillend. een aspi vindt het niet
altijd makkelijk om een onderscheid te maken tussen de relatie die hij of zij heeft met zichzelf en die
met de omgeving. “ik beïnvloed de omgeving, maar mijn omgeving en de anderen beïnvloeden mij
ook.”
1.1. invloed op de relatie met zichzelf
Aspi’s maken een onderscheid tussen wat ze zijn en wat ze zouden kunnen zijn. De zelfbeleving draait
rond drie vragen: “wie ben ik? wie zou ik willen zijn? en hoe zien anderen mij?” Dat geeft soms aanleiding
tot minderwaardigheidsgevoelens. Soms trekken aspi’s bewust een façade op, dragen ze een
masker. Ze doen zich anders voor dan ze zijn of spiegelen zich aan idolen.
wat lichamelijke en verstandelijke ontwikkeling betreft, zijn er dus ook op aspileeftijd nog heel wat
evoluties. niet alleen bij rakwi’s of tito’s spelen die zaken een rol. toch zijn de meest ingrijpende veranderingen
al achter de rug.
1.2. invloed op de relatie met de omgeving
Alles wordt onder de loep genomen. een aspirantenploeg stelt zich bijvoorbeeld vragen bij de manier
waarop de leiding dingen in hun Chirogroep verandert. Vaak bestaat de rebellie louter uit woorden.
iemand komt op voor de mensenrechten, maar doet er weinig voor. Ze hebben heel wat idealen, die
niet altijd gepaard gaan met acties. naar het einde van de adolescentie toe worden ze weer meer
tolerant.
Als aspirant willen ze nog graag de wereld veranderen. wanneer ze pas in leiding staan, beseffen ze
dat dat vaak makkelijker gezegd wordt dan gedaan.
Je moet die idealen en kritiek niet als nutteloos beschouwen. Ze zijn een belangrijke oefening om
zaken te durven en te willen overdenken.
2. Leefwereld
2.1. gezin
Aspi’s hechten veel belang aan hun gezin. logisch: het is hun thuisbasis. Soms moeten ze schipperen
tussen twee thuishavens of zich aanpassen aan een nieuwe gezinssamenstelling. over het algemeen
lijken aspi’s goed overweg te kunnen met hun ouders. Dat betekent niet dat er geen conflicten zijn.
Als er woorden zijn, gaat het vaak over uitgaan, kleding, of uiterlijk. Ze komen meer en meer op voor
hun vrijheid en willen geen ‘bemoeienis’ van hun ouders.
toch is de invloed van ouders op aspi’s aanzienlijk. Aspi’s doen snel een beroep op hun ouders als het
over hun school of toekomst gaat. Voor alles wat meer met de vrije tijd te maken heeft (bv. hobby’s,
relaties,...) doen ze sneller een beroep op hun vrienden.
ouders zijn bepalend voor de waarden en levensopvattingen van hun kinderen. Aspi’s wijken niet
zoveel af van hun ouders in hun houding en waarden over maatschappelijke thema’s zoals politiek,
milieu, migranten, verdraagzaamheid, enzovoort.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

Het is dus goed om de ouders van je aspi’s te leren kennen. met een bezoekje aan huis in het begin
van het Chirojaar kom je al heel wat te weten. Het maakt het makkelijker om het gedrag van je aspi’s
te begrijpen.
Je aspi’s zullen je ook vaak aanspreken over hun ouders. De Chiro is voor hen een plaats om te praten
over conflicten met hun ouders. Voor je aspi’s ben je een vertrouwensfiguur in allerlei situaties (echtscheidingen,
financiële problemen,...). Aspi’s weten je luisterend oor goed te appreciëren. Af en toe
eens aan je aspi’s vragen hoe het ermee gaat, doet hen zeker deugd.
2.2. School
willen of niet, een groot deel van de tijd zitten de aspi’s op de schoolbanken. over het algemeen gaan
ze graag naar school. Het is een plaats waar ze hun vrienden ontmoeten.
Uiteraard is niet iedereen even gemotiveerd om naar school te gaan.
Voor leerlingen van het algemeen en technisch secundair onderwijs is naar school gaan een voorbereiding
op verder studeren. Zij vinden een algemene sociale vorming en zelfontplooiing belangrijk.
Beroepsleerlingen gaan naar school om een beroep te leren, om een vak onder de knie te krijgen.
De relatie met de leerkrachten verloopt niet altijd even vlekkeloos. leerlingen weten hun leerkrachten
pas ten volle te waarderen als ze vakbekwaam en eerlijk zijn. een goede relatie met de leerkracht is
– net zoals de relatie met jou als leiding – gebaseerd op vertrouwen.
in je aspiploeg tref je een waaier aan studierichtingen aan. Sommige aspi’s overtreffen je met hun
kennis, van anderen sta je versteld van hun handigheid als er iets geknutseld of gerepareerd moet
worden. Hou je programma zo gevarieerd mogelijk zodat iedereen aan hun trekken komt.
2.3 vrije tijd
De vrije tijd is belangrijk voor aspiranten, voor de sociale contacten met leeftijdsgenoten, om zich uit
te leven of om tot rust te komen.
De vrijetijdsbesteding van onze aspiranten ziet er een stuk anders uit dan vroeger. Vroeger werd vrije
tijd vooral beleefd in groepsverband. tegenwoordig is het meer een individuele aangelegenheid.
Jongeren stellen hun eigen ‘ontspanningspakketje’ samen en kiezen uit een gamma van mogelijkheden,
waardoor de vrijetijdsbesteding van jongeren er bij iedereen anders uitziet.
toch enkele algemene tendensen:
x De meeste aspiranten wonen thuis. Heel wat vrije tijd wordt binnenshuis beleefd. Aspiranten studeren,
kijken tv of zitten aan hun computer, lezen een boek of luisteren met vrienden op hun kamer
naar muziek. meisjes hebben doorgaans een grotere ‘slaapkamercultuur’, jongens trekken sneller
de straat op (het voetbalveld, het skateplein,...).
x televisie is zeer populair bij de Vlaamse jeugd. ook bij onze aspiranten. Aspi’s praten geregeld over
tv en film en beïnvloeden elkaar in hun kijkgedrag.
x internet en multimedia zijn enorm belangrijk bij jongeren. Aspiranten bezoeken allerhande interessante
sites, experimenteren met nieuwe media, zitten vaak te chatten of te sms’en. Hierdoor hebben
ze heel wat meer contact met elkaar tijdens de week dan voor het ‘multimediatijdperk’. Heel
wat nieuwtjes en afspraken worden langs die weg doorgegeven.
x naast de eerder passieve vormen van vrijetijdsbesteding binnenshuis brengen heel wat jongeren
hun vrije tijd buitenshuis door, vooral in het weekend. Ze zijn lid van een sportclub, bezoeken het
plaatselijke jeugdcafé, gaan naar een fuif of hangen wat rond in de stad. Uitgaan is voor aspiranten
een belangrijk facet van hun vrijetijdsbesteding geworden.
x Heel wat aspiranten participeren niet enkel in de Chiro. Ze zijn vaak lid van meerdere verenigingen
tegelijk.
x omdat er voor heel wat zaken binnen de vrijetijdsbesteding betaald moet worden, kiezen heel wat
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

aspiranten ervoor een deel van hun vrije tijd op te offeren aan een job. ook dat heeft invloed op je
aspiwerking.
2.4. vrienden & relaties
Aspi’s hechten veel belang aan vrienden. optrekken met vrienden is een belangrijke leerschool in de
sociale omgang.
De vriendenkring bij aspi’s ziet er anders uit dan bij tito’s of keti’s. naarmate jongeren ouder worden,
wordt de vriendenkring over het algemeen kleiner. tegelijkertijd nemen jongeren vanaf de aspileeftijd
zowel jongens als meisjes in hun vriendenkring op.
Bij aspi’s uit een goede vriendschap zich al meer in respect, gelijkwaardigheid en vertrouwen. Voor
aspi’s is een vriend iemand die jou respecteert voor wie je bent, iemand bij wie je in vertrouwen je
verhaal kwijt kunt.
in relaties is er een verschil tussen jongens en meisjes. Jongens gaan sneller op zoek naar seksuele
intimiteit, terwijl meisjes dat meer koppelen aan liefde en engagement.
Bij meisjes is er op het gebied van relaties een goede overeenkomst tussen hun normen en hun gedrag.
Jongens vinden normen als trouw ook belangrijk, maar volgen dat niet altijd in hun gedrag. na
de aspileeftijd verdwijnen die verschillen tussen normen en gedrag grotendeels.
in je aspiploeg wordt er heel wat afgebabbeld over de liefjes. maak daar ook een beetje tijd voor binnen
je aspiwerking.
met seksualiteit zijn aspiranten volop aan het experimenteren. meisjes en jongens gaan op zoek naar
hun seksualiteit en die zoektocht brengt heel wat onzekerheden met zich mee. Jongeren kunnen
twijfelen aan zichzelf: “Ben ik wel hetero? Voel ik me wel aangetrokken tot het andere geslacht? of
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

word ik verliefd op iemand van mijn geslacht?” Ze kunnen hiermee experimenteren, en vanuit dat
experiment wordt hun hetero- of holebiseksualiteit bevestigd. Dat betekent nog niet dat ze dat zelf
aanvaarden of kenbaar maken.
2.5. kijk op de wereld
Aspi’s zijn op zoek naar een eigen set van ‘waarden en normen’. Die zoektocht startte al vanaf twaalf
jaar, vanaf de tito’s dus. Sommigen hebben hun eigen identiteit min of meer gevormd, anderen hebben
nog een lange weg te gaan.
Aspi’s denken al veel abstracter. Ze gaan kritisch om met alledaagse gebeurtenissen. Ze leren concrete
situaties plaatsen in algemene ideologische opvattingen, zoals socialisme en liberalisme, maar
ook de straight-edgecultuur of de rapcultuur. Ze leren hierover kritisch oordelen. Zo ontwikkelen ze
langzaam maar zeker hun eigen waardenschaal. Hierbij hebben ze ook een levensplan en een levensdoel
voor ogen.
Belangrijke thema’s zijn hun zelfbeeld en hun plaats in de samenleving, geloof, burgerzin... Daarnaast
vormen ze een standpunt over heel wat maatschappelijke, ethische en politieke kwesties zoals euthanasie,
drugs, vreemdelingen, doodstraf, homoseksualiteit,... Soms zijn die extreem en zetten aspi’s zich
sterk af tegen de heersende waarden en normen. op andere punten volgen ze eerder de algemene
opvattingen, misschien tegen alle verwachtingen in.
Hou als leiding in het achterhoofd dat de aspi’s nog veel ‘zoeken’ en dat de waarden die ze op een
bepaald moment vormen later weer kunnen veranderen. ook als leiding beïnvloed je de vorming van
waarden en normen, net als leeftijdsgenoten, ouders of leerkrachten.
3. Centrale oproep: Keuze en engagement
3.1. wat betekent het wel?
x een positieve dynamiek proberen te ontwikkelen. een aspiploeg kan heel wat betekenen voor
de Chiro, niet alleen omdat enkelen onder hen het volgende jaar leid(st)er worden. Aspiranten
bepalen mee het imago van de groep. Hun activiteitenleven biedt hen mogelijkheden om samen
dingen aan te pakken die je alleen niet kunt.
x Hen begeleiden in het ‘kiezen’. De aspiranten zicht geven op een aantal mogelijkheden om engagement
op te nemen. ingaan op de keuze om leid(st)er te worden: zorgen dat ze weten waarvoor
ze kiezen, wat de gevolgen zijn van die keuze. Hen al ervaringen laten opdoen.
x inspraak geven en verantwoordelijkheid laten nemen. Hen laten meebeslissen over regels over
roken en drinken, maar ook over de programma-invulling. Hen zelf activiteiten laten uitwerken.
x Puur spelaanbod is nodig: hevige, toffe spelen waarin aspiranten zich kunnen laten gaan. Daarnaast
is ook lekker kletsen en ongedwongen samenzijn belangrijk.
3.2. wat betekent het niet?
x Altijd bezig zijn over verantwoordelijkheid, engagement, keuzes maken,...
x Alleen aandacht hebben voor de keuze om leid(st)er worden, geen aandacht voor andere engagementen.
4. Begeleidingshouding
x Jezelf zijn: iemand die een eigen mening heeft én er ook voor durft uitkomen, maar die tegelijkertijd
ook openstaat voor wat anderen denken. een eigen mening hebben, betekent niet op alle vra-
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

gen van de aspi’s een afdoend antwoord weten. Veel van hun vragen zijn ook voor ons misschien
nog vragen, en dat mogen we hen gerust vertellen. Ze zullen dat meer waarderen dan wanneer we
proberen het antwoord te ontwijken of ons te verschuilen achter cliché-uitspraken.
x wees ook eerlijk, speel geen verstoppertje. Zeg wat je denkt en voelt, ook al riskeer je daardoor dat
de aspi’s je even minder sympathiek zullen vinden. Zo zien ze misschien ook onze zwakke kanten
en zullen we misschien ons gezicht eens verliezen, maar de aspi’s weten dan wel wat ze aan je hebben.
x Aspiranten willen uitgedaagd worden door iemand die zelf enthousiast kan spelen, knettergekke
activiteiten kan bedenken, enzovoort.
x Je mag ten aanzien van onze aspi’s verwachtingen hebben die verder gaan dan wat zij geneigd zijn
te doen. we mogen van hen verwachten dat zij uit hun zetels komen, dat zij de tito’s eens verrassen
met een knalbosspel, dat zij eens nadenken over wat hen op ’t eerste gezicht helemaal niet raakt.
we mogen dat van hen verwachten, en we moeten die verwachtingen ook duidelijk formuleren.
maar daarmee is de kous nog niet af. Als aspileiding hebben we ook de taak om samen met de
aspiranten daarover te praten en te zoeken hoe en wat er gerealiseerd kan worden.
x een aspileid(st)er moet oog hebben voor wat er in die aspi’s omgaat. Ze moeten weten dat ze bij
jou terecht kunnen. en dat zullen ze pas weten als blijkt dat jij oog en oor hebt voor wat er bij hen
leeft, en als ze voelen dat die belangstelling iets anders is dan ongezonde nieuwsgierigheid.
x Het allerbelangrijkste van begeleidingshouding van een aspileid(st)er: de aspi’s graag zien! want
daarmee heeft begeleiden alles te maken.
x inspraak in het programma is belangrijk. toch kun je het niet opdringen: als aspi’s liever niet
meewerken aan de uitwerking van een programma hoeft dat ook niet. we kunnen er dan ook voor
kiezen om met voorzichtige stappen over een langere periode tot hetzelfde resultaat te komen.
x Aspi’s geven samen met hun leiding richting en vorm aan hun Chiroleven. in overleg bepalen ze
wat ze doen, wordt er samen nagedacht en gediscussieerd over het leven in de aspiploeg. Zo kan
de ploeg bijvoorbeeld voor het bivak een goeie babbel doen over wat ze van dit bivak willen maken,
hoe ze het willen invullen, enzovoort.
x laat de aspi’s ook kennismaken met de taken van een leid(st)er en laat hen ondervinden wat dat
betekent.
x Bij de oudste afdelingen moet de leiding hun ploeg genoeg bewegingsvrijheid geven om af te
wijken van het programma, zodat er ruimte ontstaat voor spontaan spel. Zolang vrij spel leidt tot
nieuwe impulsen, hoef je zeker niet in te grijpen. Zo gauw het enkel nog een manier is om tijd te
doden, is het zeker het moment om de zaak opnieuw in handen te nemen en voor nieuwe spelimpulsen
te zorgen.
x maak samen met je aspi’s de leefregels op. De hele leidingsploeg kan eventueel vragen aan de
aspiploeg om over een aantal punten verder te denken of te praten zonder daarbij direct de regel in
kwestie in een bepaalde richting te sturen.
x De controle op de regels moet hoofdzakelijk door de aspi’s zelf gebeuren.
x Aspi’s kun je zo laten groeien in het evalueren dat ze er geen begeleiding meer voor nodig hebben.
evaluatie moet bij de oudste afdeling altijd een groepsproces zijn. iedereen moet zich goed voelen
bij een evaluatie, ze moeten op een ontspannen manier dingen tegen elkaar kunnen zeggen zonder
dat iemand zich aangevallen voelt.
5. Activiteiten
x Aspi’s kun je zelf veel inspraak geven.
x Ze kunnen een activiteit organiseren voor elkaar of voor andere afdelingen.
x Je kunt hen uitdagen met nieuwe spelen, of met oude spelen in een nieuw jasje.
x een onvergetelijke tweedaagse, een aspiproject, rodedraadspelen, spelen voor kleine groepen,... Je
kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het met je aspi’s doen.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

SpeelcluB VerSuS rIBBelS
Speelclub of pinkels, sloebers, sloepi’s, kiekeboes, kabouters, mini’s, scharminkeltjes,
klein-mannekes, pipo’s, pagadders,…
Het gaat hier over onze allerkleinsten. Je weet wel, ze veroveren meteen alle meisjesharten en laten
stoere binken van leiders verhaaltjes vertellen. we delen ze op verschillende manieren in in afdelingen
en gebruiken er allerlei namen voor. en daar willen we klaarheid in scheppen.
wat hebben we te vertellen?
Als Chiro stellen we twee –12-afdelingen voor en veel groepen volgen dit (speelclub 6-9 jaar en rakwi
9-12 jaar). maar er zijn toch wel wat groepen die drie –12-afdelingen hebben, omdat ze dat handiger
vinden.
Bij deze groepen is er een grote verscheidenheid aan namen en kleuren en indelingen… en zo mag
dat blijven!
maar we geven ze wel graag een houvast én - om het voor ons makkelijker te maken - een naam en
een kleur: de ribbels, in een paars jasje!
een welkom extraatje
we blijven de ribbels zien als een deel van de speelclub. Dat betekent dat je ze wel kan opsplitsen als
je dat wilt, maar dat we in al onze publicaties of initiatieven (bvb. Dubbelpunt, een Afdelingsbivak,…)
de ribbels als een mogelijk onderdeel van de speelclub voorstellen.
De speelclub blijft een open club waar iedereen welkom is.
in een schemaatje ziet het er zo uit:
SPEELCLUB
of 6-9 jarigen
of 6-10 jarigen
of 8-10 jarigen
Freek bedreigd?
RiBBELS
6-8 jarigen
Betekent dat dan dat je pas een “echte” chirogroep hebt, als je ook
zes afdelingen hebt? Zeker niet. De ribbels zijn een welkom extraatje.
niet meer, maar ook niet minder. Zo kun je bijvoorbeeld beter omgaan met
het leeftijdsverschil tussen 6-jarigen en 9-jarigen.
maar… wanneer je een ribbelafdeling opzet, offer dan in geen geval je aspirantenafdeling daarvoor
op! Zij zijn allesbehalve een extraatje!
Aspi’s zijn echt heel belangrijk. we willen je dat graag nog eens vertellen. Vertellen, ja, maar dan wel
met uitroeptekens, hoofdletters, in het vet en onderlijnd.
aSpIranten zIjn een muSt !!!!! omdat:
x het ongelofelijk plezant is om aspirant te zijn;
x aspirant zijn niet zo vrijblijvend is, je maakt als aspirant echt deel uit van een ploeg en draagt wel
wat verantwoordelijkheid voor de groep;
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

x aspiranten bewuster kunnen stilstaan bij keuzes maken en engagement opnemen, ook omdat ze
meer zicht hebben op het leven na de middelbare school;
x er niemand anders in de groep kan tippen aan hun zever-gehalte …
Wat kun je nog verwachten?
Uiteraard blijft het niet bij een naam en een kleur. we willen ook voldoende materiaal aanbieden
om met de ribbels toffe activiteiten te doen. in Dubbelpunt zal - nog meer dan nu het geval is - een
speciaal spelaanbod te vinden zijn voor de ribbels. Zo krijg je tips en ideeën om zelf mee aan de slag
te gaan. Heb je een ribbelafdeling, hou dan zeker deze schrijfsels in de gaten, want hun ribbelgehalte
zal danig de hoogte in gaan.
Speelclubafdelingen waar verschillende leeftijden samen spelen, zullen niet op hun honger blijven
zitten bij een spelaanbod. maar nu zal onze aandacht ook speciaal naar de ribbels gaan.
en De Banier? Die doet ook mee. Je kunt er terecht voor allerlei ribbelsnufjes in het paars: een fluitkoord,
een kenteken om op je chirokledij te naaien,…
Rupsje Ribbel in een bosbessenbad
Rupsje Ribbel en mazzel blijven de afdelingsfiguren van de Speelclub. mazzel is een graag geziene
gast bij de oudste speelclubbers. Ribbel
daarentegen is numero uno van
de jongsten. maar Ribbel kan geel én
paars zijn. om zich echt goed te voelen
bij de ribbels neemt hij een bosbessenbad,
waardoor hij paars uitslaat.
Babbel
met de leidingsploeg beslissen of je al dan niet een ribbelafdeling opzet, is niet zo gemakkelijk. Je
moet heel wat zaken tegen elkaar afwegen. Hebben we genoeg aspiranten? kunnen we de ribbelafdeling
voor een langere tijd aan? Hebben we plaats genoeg in het lokaal? Hoeveel kinderen verwachten
we? Hebben we genoeg leiding? …
om dit bespreekbaar te maken in de leidingsploeg, maakten we een spel. Je kan dit op een leidingskring
uitproberen en je ideeën over de afdelingen op tafel kan gooien. Half juni wordt dit spel opgestuurd
naar elke groepsleiding.
Heb je hier nog vragen over? Bel, schrijf of mail naar de nationale speelclubcommissie bij klaartje
Brits, kipdorp 30, 2000 Antwerpen, 03-231 07 95, klaartjeB@chiro.be.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

afdelIngSuItgaVen
Voor een heleboel informatie over de verschillende afdelingen, kan je best terecht in één van de chirouitgaven.
Deze kan je verkrijgen in De Banier. we sommen ze even voor je op:
Ribbels
en speelclub
x Het speelclubboek
x Joepla (krijg je
als speelclubleiding
in je bus)
Rakwi Tito keti aspi
x Het rakwiboek x Het titoboek x Het ketiboek x Het aspiboek
x Ventieltje (krijg
je als rakwileiding
in je bus)
x krikker (krijg je
als titoleiding in
je bus)
x onthaalbrochure
x bivakbundel
(verkrijgbaar op
het chirosecretariaat)
(= ketibivakaanbod)
x kramp
(krijg je als
keti&aspileiding
in je bus)
groeIlIjn doorheen de afdelIngen
x kramp
(krijg je als
keti&aspileiding
in je bus)
Vertrekkend vanuit de leefwereld en psychologie van elke leeftijdsgroep en rekening houdend met
onze eigenheid, werken we voor elke afdeling een eigen aanbod uit. we bieden aan de jongste afdelingen
niet dezelfde activiteiten aan als aan de oudste afdelingen. Doorheen de verschillende afdelingen
is er een duidelijke evolutie en groei. Rekening houden met die groeilijn betekent werk maken
van aangepaste activiteiten en een aangepaste begeleidingshouding.
iedereen die in de Chiro is, maakt een beklimming op een heuvel. Je begint als speelclubber, wordt
rakwi, tito ... langzaam groei je tot leid(st)er. Bij elke afdeling hoort een centrale oproep, aangepast
aan de ontwikkeling van de kinderen of jongeren van die leeftijd. Het is belangrijk dat je die hele
groeilijn kan doorlopen. Daarom is een aspiwerking ook essentieel. een groep die twee speelclubafdelingen
aankan, kan daarvoor kiezen. maar dan alleen als de aspiwerking daar niet onder lijdt.
elk werkjaar bestaat ook uit drie fasen:
x 1e periode: wordt de nadruk gelegd op het onthalen en de kennismaking in de afdeling
x 2e periode: heb je een groei: we vormen meer ploeg, leden nemen meer verantwoordelijkheid
x 3e periode: groei je langzamerhand toe naar het hoogtepunt van elk werkjaar: het bivak
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

typISche afdelIngSSpelen
Speelclub
1. Slapende beer
eén iemand (de slapende beer) ligt met zijn ogen toe op de grond en houdt een
lichaamsdeel in zijn hoofd. De andere deelnemers tikken met één vinger verschillende
lichaamsdelen van de slapende beer aan. Raken ze het lischaamsdeel dat
de slapende beer in zijn hoofd had, dan springt deze persoon recht en probeert
zoveel mogelijk Speelclubbers te tikken.
2. Fred Flinstone
in de oertijd leefde de mens in grotten. er was alleen vuur om licht te maken:
De deelnemers zitten in een kring. in het midden zit een geblinddoekte deelnemer.
er wordt er een brandend kaarsje doorgegeven. De persoon die het kaarsje
in handen heeft zegt: “fred flinstone is nog niet dood”. De geblinddoekte persoon
moet het kaarsje proberen uit te blazen.
3. Familiefoto
eén iemand gaat buiten. een ander iemand verstopt zich achter de anderen. wie
is weg?
4. Kleren van de koning estafette
Hoe is een waardige koning aangekleed? een kroon, een koningskleed en –mantel,
een koningsscepter en een sjerp, een riem, een zwaar, een baard,...
Per ploeg wordt er één koning aangeduid, de rest van de ploeg zijn dienaren die
hun koning moet helpen aankleden. Aan het eind van elke lijn staat een troon
(stoel) opgesteld waarop elke kandidaatkoning plaatsneemt. Halverwege de lijn
liggen de konigskledingstukken. om beurt lopen de dienaren naar hun koning
en pikken halverwege één kledingstuk op. Ze helpen hun koning kleden, lopen
terug en de volgende dienaar kan vertrekken. De koning die het eerst correct is
aangekleed is gewonnen.
5. Spin en spinazie
Dit spel lijkt toevallig zeer goed op (het overbekende) ‘ratten en raven’. Alleen:
de spelers staan weerszijden van een web en ze moeten, voor ze over hun eigen
eindlijn vluchten, één of meer wimpels uit het web meenemen.
om het verhaal te stofferen geven we nog een paar ‘vertrekkers’: spannen, spitten,
spieken, spons, spiraaltjes, spiegel, spechten, spelbreker, spilfiguur, speerwerpers,
spierkramp, spoelworm, ...
6. De boze fee
De spelers staan rond de boze fee. Door haar toverstokje te bewegen, doet ze
iedereen mee bewegen. iedereen moet op de juiste manier mee bewegen.
Als het stokje op en neer gaat springt iedereen ter plaatse; als het stokje van links
naar rechts gaat beweegt iedereen voor- en achterwaarts; als het toverstokje
draait, dan draait iedereen ter plaatse, als het stokje niet beweegt, staat iedereen
stil.
7. Ballonnenman
twee ploegen, elke ploeg heeft een ‘ballonnenman’. Die heeft een kruis dubbelzijdige
kleefband op zijn lijf. Hij staat binnen een cirkel van ongeveer 2 meter
doorsnee. De rest van de ploeg tracht de ballon op haar ballonnenman te kleven.
De ballonnenmannen mogen in geen geval hun handen gebruiken en de spelers
mogen niet lopen met de ballon in handen. wie scoort, wordt de volgende ballonnenman.
Dit spel kan je ook in één ploeg spelen (voor de jongsten).
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
Materiaal
/
x kaarsje
x lucifers
/
x stoel
x kroon
x koningskleed
x mantel
x scepter
x sjerp
x riem
x zwaard
x baard
x ...
/
x enkele ballen
x dubbelzijdige
kleefband
x 2 ballonnen

Rakwi
1. Kiekeboe
eén Rawki telt met zijn ogen toe af van 10 tot 0. op het moment dat hij begint
te tellen, loopt iedereen weg om zich te gaan verstoppen. Bij 0 roept hij ‘kiekeboe’
en opent de ogen. wie gezien is, komt uit en is verloren. wanneer de teller
niemand meer ziet, roept hij de rest terug. Het spel begint opnieuw, maar nu telt
de teller maar van 9 tot 0, daarna van 8 tot 0, enz. wie het laatst gezien is, wint het
spel.
2. Lijnenparcours
er wordt met krijt verschillende lijnen op de grond getekend. iedere deelnemer
kijkt enkel door zijn mouw van een jas en gaat in het begin van zo een lijn staan.
De opdracht bestaat erin de lijn te volgen. Als je iemand tegenkomt, dan tel je tot
3, de jas mag weg en je moet om ter eerste de naam van je tegenstander roepen.
wie wint, gaat verder met het parcours. De verliezer gaat ondertussen het rakwilied
van buiten leren.
De uiteindelijke overblijver wint de groene jas, de verliezers zingen het rakwilied
voor hem.
3. Zonder knopen
Per twee spelers hebben ze een touw van ongeveer 2 meter. Per duo houden ze
elk het uiteinde van een stuk touw vast. iedereen beweegt door elkaar in een
afgebakend (klein) terrein. Het is de bedoeling om niet met een ander duo in de
knoop te geraken.
Je kan nog een aantal hindernissen aanbrengen, of ze zo eender welk traditioneel
spel laten spelen.
4. Een zitplaatsje
iedereen zit op een stoel en vormt zo een kring. eén persoon loopt rond de kring
(en heeft dus geen stoel) en tikt verschillende spelers aan. Deze staan op en lopen
achter hem aan. wanneer de begeleiding fluit, loopt iedereen zo snel mogelijk
naar een nieuwe zitplaats. wie geen plaats heeft moet rond de cirkel lopen. Je
kan de stoelen in een andere vorm zetten of je kan de getikten laten hinkelen,
springen,...
5. Geluksvogel
er worden enkele tikkers aangeduid. wanneer iemand wordt getikt, neemt hij de
plaats van de tikker in. er zijn geen veilige plaatsjes, wel zijn er enkele gelukskogels
(ballen) in het spel. wie zo’n gelukskogel heeft, kan niet getikt worden. Het
is de bedoeling deze gelukskogels door te spelen naar spelers in moeilijkheden,
zodanig dat deze niet kunnen getikt worden.
1 tikker per 5 spelers, 1 bal per 8 spelers
6. Voorwerptikkertje
iedereen kiest 1 voorwerp en steekt dat in de zak. eén persoon neemt de zak mee
en gaat halverwege het terrein staan. De anderen vormen een rij, waarbij tussen
ieder 4m is. De persoon met de zak, laat een voorwerp aan de anderen zien. De
persoon die dat voorwerp gekozen heeft, moet zorgen dat hij de eindmeet haalt
zonder dat de anderen hem tikken. Als hij het haalt, mag hij het voorwerp uit de
zak halen.
Materiaal
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
/
x krijt
x Rakwilied
x stukken touw
van ongeveer
2 meter per
duo
x voor iedereen
een stoel
x een fluitje
x enkele ballen
x zoveel voorwerpen
als
er deelnemers
zijn per
groepje
x zak
03

Tito
1. Zwoele Lisa
De groep probeert van de ene kant van het terrein naar de andere kant te raken,
zonder getikt te worden door zwoele lisa. Zwoele lisa staat in het midden van
het terrein en probeert je een kus te geven met lippenstift. wie gekust is, wordt
ook zwoele lisa.
2. ‘Pak de vod’ met persoonlijke voorwerpen
iedereen geeft een persoonlijk voorwerp af. in het midden van het terrein ligt het
rode zoemzeil. naargelang het aantal deelnemers wordt de groep in 2 of 4 groepen
verdeeld. ieder groepje gaat aan een kant van het rode zoemzeil staan en
elke deelnemer krijgt een nummer. Zonder het zien van de deelnemers wordt er
onder het laken een voorwerp verstopt. er wordt een nummer afgeroepen door
de begeleiding, die nummers mogen dan het voorwerp zoeken. Als je het voorwerp
hebt, moet je dit aan de juiste persoon geven en de juiste naam zeggen. Als
het de juiste persoon is, geeft deze jou een kus met rode lippenstift.
Doel: de meeste kussen verzamelen.
3. iJsblokje
iedereen zit op een stoel rond een tafel, dicht tegen de tafel, met opgestroopte
t-shirt of trui, zodat een gedeelte van de buik onder de tafel bloot is. eén persoon
krijgt een ijsblokje en kruipt daarmee onder de tafel. Degene die onder de tafel
zit, houdt het ijsblokje beurtelings bij verschillende personen tegen de buik. De
tito’s rond de tafel moeten proberen te raden bij wie het ijsblokje tegen de buik
wordt gehouden.
4. Slaven en meester
op een afgebakend terrein proberen twee ‘meesters’ slaven voor zich te winnen
door hun benen om het middel van de ‘slaaf in wording te slaan’. De voeten van
de meester moeten zich kunnen sluiten. Als dit manoeuvre lukt, strijdt het slachtoffer
mee aan de zijde van zijn meester. Het is steeds de meester die zijn benen
rond de nieuwe slaaf sluit. Uiteindelijk blijft er slechts één tito over die nog niet
overmeesterd werd. Dit is dan ook de winnaar van het spel.
5. Namen noemen
De tito’s zitten in een kring. Ze zoeken voor zichzelf een naam (van een bekend
persoon, van een land, een dier,...). eén tito staat in het midden met een kranten
nuppel in de hand en vraagt aan iemand wie hij is (of wat, al naargelang het soort
namen die de tito’s zichzelf gegeven hebben). De tito’s in kwestie moet zo snel
mogelijk de fictieve naam van een andere tito noemen. Zolang dat niet gebeurd
is, mag de middelste tito met de knuppel slaan. Van zodra er een naam komt, gaat
de middelste tito naar die naam, stelt zijn vraag en knuppelt,...
Voorbeeld:
x wie ben jij? (slaan tot tito antwoord)
x madonna (slaande tito gaat naar madonna)
x wie ben jij?...
6. Blinde pacman
Alle tito’s zijn geblinddoekt, behalve één. Die laatste loopt met een bel of een
fluitje en maakt dus (af en toe) geluid. Bedoeling is dat de geblinddoekte spelers
de lawaaimaker insluiten.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
Materiaal
x lippenstift
x persoonlijke
voorwerpen
x rode zoemzeil
of laken
x tafel
x stoelen
x ijsblokjes
/
x enkele ballen
x bel of fluitje
x blinddoeken

Keti
1. De elektrische muur
er is een touw gespannen tussen 2 bomen (2 meter). over het touw hangt een
laken. De groep moet hierover raken zonder het touw te raken.
let op de veiligheid!
2. Juist gooien
tijdens de muziek wordt de bal doorgegeven. Als de muziek stopt, moet diegene
die de bal heeft een naam roepen, de bal gooien naar de persoon naast de
persoon van de naam. De persoon naar wie de bal gegooid wordt, moet de bal
pakken.
Je bent uit als: je fout vangt, je niet direct gooit.
3. Koken in stilte
De groep bevindt zich in een cirkel verbonden met elkaar via een touw.
iedereen heeft een kaartje met zijn of haar opdracht, bijvoorbeeld snij een tomaat
in schijfjes, was de salade en heeft ook een voorwerp, bijvoorbeeld een rasp.
er is één emmer in de groep, deze fungeert als lift tussen de personen en verplaatst
zich via het touw.
Het uiteindelijk doel is een afgewerkt voedingsmiddel krijgen.
4. Handvoetbal
De spelers staan verspreid over het veld. er worden twee verschillende ballen
in het veld gebracht. eén bal mag enkel met de handen worden aangeraakt, de
andere enkel met de voeten. Je mag niet lopen met de bal in de handen.
elke ploeg heeft een doel. er moeten zoveel mogelijk doelpunten worden gemaakt
door de bal in het doel van de tegenploeg te schoppen of te gooien.
5. Stormduwkamp
De spelers worden in twee ploegen opgedeeld. De twee ploegen verbinden zich
op ongeveer 10m afstand van elkaar. op het fluitsignaal lopen de twee ploegen
hand in hand (iedereen houdt elkaar dus vast) naar elkaar toe. Door te duwen
proberen ze de ander ploeg terug over hun lijn te duwen en er zelf met heel de
ploeg ook over te komen. Gedurende het spel mogen de spelers mekaar niet
loslaten.
6. Driekogelbal
De groep wordt opgedeeld in drie ploegjes. elke ploeg probeert met z’n eigen
bal, de bal van een andere ploeg te raken, zonder dat de eigen bal geraakt wordt.
Ploeg A raakt ploeg B, ploeg B raakt ploeg C, ploeg C raakt ploeg A.
Aspi
1. 2 juist, 1 fout
elke deelnemer schrijft 3 eigenschappen van zichzelf op, waarvan 1 gegeven
verkeerd is. Alle papiertjes worden verzameld. om de beurt mag er iemand één
trekken en raden van wie het is, en welke de verkeerde eigenschap is.
2. Zitkring
De Aspi’s zitten in een kring op stoelen, met het hoofd op de knieën van de volgende.
De stoelen worden voorzichtig weggetrokken en zo zou iedereen moeten
kunnen blijven zitten.
3. Sollicitatiegesprek
een paar Aspi’s spelen ondervragers, de anderen spelen sollicitanten. De sollicitanten
weten niet voor welke job ze komen solliciteren en proberen dit doorheen
het gesprek zo snel mogelijk te achterhalen.
Materiaal
x touw
x muziek
x bal
x touw
x emmer
x kaartjes met
opdrachten
x voedings-middelen
x voorwerpen
x 2 duidelijk
verschillende
ballen
x 4 kegels
x afbakenlint
x 3 ballen
Materiaal
x papiertjes
x balpennen
x stoelen
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
/
03

Aspi
4. Tennisvoetbal
De groep wordt ingedeeld in twee ploegen. elke ploeg staat langs één kant van
het volleybalterrein. Het intrappen van de bal gebeurt van achter de achterlijn. De
bal moet over het net gaan en mag 1x botsen. De tegenpartij mag dan ten hoogste
3 maal de bal naar mekaar passeren. Als een speler de bal doorspeelt naar een
medespeler, mag de bal ook 1x botsen. wanneer de bal 3x doorgespeeld is, moet
hij over het net gespeeld worden. let wel: de bal mag enkel getrapt of met het
hoofd gespeeld worden.
wanneer een ploeg niet in staat is om de bal terug te spelen of een fout maakt,
wordt er een punt gescoord door de tegenploeg. na elk gescoord punt wisselt de
intrap van kant.
5. Tlachtli
er zijn twee ploegen, elke ploeg stelt zich op aan een kant van de middellijn.
eén spler van de beginnende ploeg, kopt de bal in van achter de achterlijn.
De spelers proberen de ballen over de middellijn op het terrein van de tegensplers
te werken.
wanneer een ploeg de bal niet meer kan terugspelen (bv. Als de bal 2x na elkaar
botst) dan verdient de andere ploeg een punt. De ploeg die het spel verloor, mag
inkloppen.
De bal mag alleen gespeeld worden met hoofd, heupen, schouders, knieën en
rug. Schoppen, slaan of gooien is verboden. Van speler tot speler mag de bal
slechts 1x op de grond botsen.
6. Misverstandspelen
enkele spelers krijgen elk een rol toebedeeld. Ze kennen enkel hun eigen rol en
niet die van de anderen. Bovendien mogen ze tijdens het spel hun rol niet laten
blijken aan de andere spelers. Diegene die toekijken, mogen wel alle rollen kennen.
Het is de bedoeling dat ze hun rol spelen tegenover mekaar. Daarvoor zal
het nodig zijn om de situatie zoveel mogelijk naar hun hand te zetten.
Het spel is afgelopen wanner iemand denkt de rol van de anderen te kennen.
enkele voorbeelden:
x eén speler krijgt de opdracht om een minister te spelen die net van een belangrijke
vergadering komt. een andere speler is een jonge journalist, op jacht
naar een primeur. De enige speelster in het gezelschap is een journaliste van
een concurrerende krant. Ze zitten samen op de trein te wachten. Plots laat de
minister een map vallen waarop ‘toP SeCRet’ staat. Uiteraard heeft niemand er
belang bij om z’n identiteit kenbaar te maken.
x De eerste speler is een rijkswachter die op zoek is naar zijn bromfiets waarvan
hij niet meer weet waar hij hem gezet heeft. De andere speler kruipt in de rol
van een beruchte dief die zich specialiseert in het stelen van motorfietsen. Ze
komen mekaar op straat tegen. De rijkswachter vraagt of hij nergens een bromfiets
heeft gezien.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
x bal
Materiaal
x bal
x afbakenlint
/

de afdelIngSlIedjeS
Speelclublied
we ravotten erop los, hier in het paddestoelenbos.
en we trekken erop uit met de kartonnen brandweerspuit.
Help je zoeken naar het briefje, dag mevrouw en dag meneer
of kent u misschien het liefje van de knuffel teddybeer?
refrein:
Zeg ben jij er al geweest,
op het superspeelclubfeest?
Zondagmiddag zijn wij daar,
raaaaaaaaaaar maar waar!
elke avond in ‘t lokaal, vertelt de leider een verhaal
over mac de zotte Schot en van de grote chocopot.
wil je vliegen overzee met onze gele luchtballon
naar de speeltuin van de fee in ‘t verre land van andersom.
opgepast, een rare kwast, die roept in onze poppenkast.
waar is dokter Zagemeel, de baas van ‘t houten spookkasteel?
wie de bal heeft, wordt de tikker en verstopt zich in het gras.
om het snelst de paarse knikker in de grote waterplas.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

Rakwilied
wie durft in de rakwi boomhut,
sluipt door de geheime gang,
wint met voetbal in de modder
en is nooit bang?
wie loopt op de hoogste stelten
bij het estafettespel,
zingt elk lied van voor naar achter,
langzaam of snel?
refrein
R roepen, rommelen, rakwi.
A actie, allemaal, aap.
K koken, kietelen, klimmen.
W wafel, wappelmoes, worst.
I ik, jij, wij zijn de rakwi, rakwi.
wie kent elke dinosaurus wie verzamelt speledingen,
bij z’n officiële naam, zoekt naar goud in een rivier,
graaft een put op rare plaatsen, kibbelt met de beste vrienden,
gluurt door het raam? maakt veel plezier?
refrein
wie komt altijd naar de Chiro, wie zou stiekem vuurtje stoken,
onvermoeibaar enthousiast, speelt liefst buiten zonder jas,
speelt met monsters en met draken, is niet vies van vuil te worden,
kruipt in de kast? springt in een plas?
refrein
wie kan knutselen, boetseren, wie verzint de beste moppen,
volksdansen en macramé, wie verkleedt zich voor ‘t toneel,
goochelt hoeden uit konijnen, wie is nu van wie het vriendje,
of kijkt tv? wie rakwiet veel?
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

Titolied
we zijn heel boeiend en vermoeiend,
vallen mee, maar zelden stil.
Al wie met ons mee wil trekken,
kan best weten wat hij wil.
we zoeken actie en reactie,
vallen op, maar zelden uit.
Gaan ons eigen nieuwe wegje,
ook al klinkt het fluitgeluid.
Refrein:
Framboos, da’s eerder roos.
Vermiljoen, da’s niet te doen.
Magenta en bordeaux,
scharlaken sowieso.
Super fluo mega sjiek
knal fel rood.
we roepen krachtig, oppermachtig,
trappen lol, en zelden na.
ligt de bal soms in ons kamp?
ik roep, ik sjot: dus ik besta.
we fietsen fel doorheen het spel,
trappen mee, maar er niet in.
Afgeborsteld paraderen,
daarin hebben we geen zin.
we kunnen kletsen als de besten,
draaien vierkant rond de pot.
Samen voor iets moeten kiezen,
loopt niet altijd even vlot.
maar we proberen, discussiëren,
draaien dol en toch niet door.
Vindt de ploeg de juiste spirit,
geen gedoe, we gaan ervoor.
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

Keti-lied
refrein:
Bie, bo, keti blauw.
En we zoeken nieuwe wegen,
houden niet van lauw.
‘t Is ofwel zon ofwel regen.
Bie, bo, keti go.
Nee no niemand houdt ons tegen,
do you keti know
hoe we, wie we echt zijn?
Zittend bij een sterk verhaal,
om beurten overdrijven.
Coole sfeer, maar nooit banaal.
wie komt wil bij ons blijven.
Springend op een wankel vlot,
maar net niet in het water.
met zijn allen stikkapot,
maar samen, dus geen kater.
wroetend in een goed gesprek.
we durven dieper graven,
aan ideeën geen gebrek,
maar zonder door te draven.
Hossend in een drassig bos,
het noorden is verdwenen.
Geen paniek, het loopt wel los,
het zit in onze genen.
luierend in onze tent,
op platte luchtmatrassen.
keti’s houden, da’s bekend,
niet van patatten jassen.
Spurtend naar de overkant
en samen arriveren.
winnen is niet relevant,
wat telt is amuseren.
03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

Aspilied
we lachen, we brullen, we zingen en gieren.
feest dat is feest en dat dient om te vieren!
we zijn aspiranten, geen triestige planten,
maar prettig gestoord en wel maf, maf!!!
Ploeg door de week, zondag met freek.
Aspi zijn: zeven op zeven!
Doorploeg de week, zondag een break.
Aspi zijn: dat is pas leven!
we zijn heel bijzonder erg lief voor elkaar,
maar soms ook eens niet en dan springt er een snaar.
we leren charmeren, experimenteren,
riskeren, jongleren, da’s straf, maf!!!
Hevige oranje chiromomenten,
hier in het heem of op bivak in tenten.
erg lekkere beesten met schrandere geesten.
wie ons aan het werk ziet staat paf, maf!!!
Af en toe vraagt men ons als int’rimkrachten.
fulltime in leiding, dat kan nog wat wachten.
Geef ons nog een jaartje, knip dan met een schaartje
het “welkom-in-leiding-lint” door, in koor (encore):
Aspirage - aspiranje - aspikrampen - aspitrant
aspiratie - inspiratie - aspirine - ASPiRAnt!
] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [
03

03 ] scholingsbivak | leeftiJDSGeRiCHt weRken [

BegeleIdIngShoudIng
] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [
04

04 ] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [

wanneer er iets gebeurt, zal het van je persoonlijkheid en van de situatie afhangen of je reageert en wat je
gaat doen. als een rakker in een boom klimt, hangt het van je waarden af hoe je zult reageren: vind je de
behendigheid en lenigheid belangrijk en vind je dat kinderen zelf moeten ontdekken wat gevaarlijk is, dan
is de kans groot dat je die rakker in die boom laat klimmen. vind je anderzijds dat jouw taak als leiding erin
bestaat om de kinderen ‘s avonds veilig en gezond weer af te leveren, dan is de kans groot dat je die rakker
uit de boom haalt. Staat die boom aan de rand van een afgrond van 10 meter diep, dan zul je je in elk geval
haasten om op te treden.
Die redenering kan je toepassen op alle gedragingen van de kinderen van je afdeling.
waarschijnlijk heb je al gemerkt dat je anders reageert naargelang voor wie een bepaald gedrag
een probleem is. Heb jij als begeleiding een probleem met het gedrag van één van de kinderen (of
iemand van je medeleiding), heeft die ander een probleem of hebben jullie samen een probleem?
wanneer jij een bepaald gedrag als een probleem aanvoelt (bijvoorbeeld die rakker die in een boom
kruipt), dan is het belangrijk dat je duidelijk aangeeft wat je problematisch vindt, welk gedrag je
stoort. misschien denkt die rakker, wanneer je hem toeroept om uit de boom te komen, dat jullie met
de afdeling weggaan. Zo denkt hij dat hij niets ‘verkeerds’ gedaan heeft. Het resultaat kan zijn dat hij
5 minuten later weer in die boom zit terwijl jij denkt dat hij nu toch begrepen moet hebben dat hij uit
die boom moet blijven omdat het gevaarlijk is.
wanneer de ander een probleem heeft, zoals een tiptien die net voor de werking ruzie gemaakt heeft
met haar ouders, dan kun je de situatie het beste benaderen door echt te luisteren wat het probleem
is. misschien snauwt ze haar vriendinnen af terwijl ze eigenlijk niet kwaad is op hen maar op haar
ouders.
] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [
04

Het kan ook gebeuren dat de situatie voor beide partijen een probleem vormt. Jij wilt als leiding bijvoorbeeld
een bosspel spelen terwijl de aspi’s eerder een binnenspel verkiezen. Je kunt dan nagaan
wat voor beide partijen het echte probleem is. Het zou kunnen dat die aspi’s wel een bosspel willen
spelen, maar dat ze niet de gepaste kleren bij hebben. Samen mogelijke oplossingen bedenken kan
een mogelijke volgende stap zijn (ander spel spelen, kleren gaan halen, een ander spel spelen in het
bos,…).
De volgende principes kunnen je helpen om situaties op te lossen die jij of een ander als problematisch
ervaart:
x wees altijd eerlijk. Ben je boos, dan mogen de speelclubbers dat weten. Heb je een fout gemaakt,
geef die dan ook toe. weet jij iets niet, zeg dat dan ook.
x wees consequent. niets is moeilijker voor een kind om te begrijpen dan wanneer op een bepaald
moment iets mag en op een ander moment niet, of dat de ene speelclubber iets mag en de andere
niet. moet je een onderscheid maken, bijvoorbeeld omdat één speelclubber ziek is en de andere
niet, leg dat dan uit.
x Als je een regel oplegt, motiveer dan telkens waarom je dat doet. leg bijvoorbeeld uit waarom
het ’s avonds op bivak stil moet zijn op de slaapkamer. een regel opleggen met een drogreden als
motivering, roept erom om overtreden te worden.
x Als je een bepaald gedrag problematisch vindt, wacht dan niet met optreden en grijp onmiddellijk
in. Als het op bivak ’s avonds stil moet zijn op de slaapkamer, laat dan die topper niet een half uur
praten om hem er dan op te wijzen dat hij moet zwijgen. Hij zal namelijk niet begrijpen waarom hij
een half uur mocht praten en nu plots niet meer.
x Straf zo weinig mogelijk. Straffen is een teken dat je als begeleiding de situatie niet op een constructieve
manier kan oplossen en daarom jouw wil oplegt. Als je dan toch straft, pas dan geen
lijfstraffen toe en zoek een zinvolle straf. Zorg er ook voor dat je straf niet als een beloning overkomt.
Als een kwik niet wil meespelen en je stuurt haar naar het lokaal, dan kan het dat dit net is
wat de kwik wou, namelijk binnen spelen. Het resultaat zal zijn dat ze in het vervolg ook buiten niet
zal meespelen als ze binnen wil spelen, omdat ze weet dat ze voor dat gedrag door de begeleiding
naar binnen gestuurd zal worden.
Hoe reageer je op moeilijk gedrag?
goede begeleidingshouding
x Blijf positief contact houden, schuif een kind na een paar moeilijke situaties niet aan de kant.
x wees zelf enthousiast en probeer dat ook af te stralen op de kinderen.
x wees duidelijk en consequent en geef voldoende structuur. op die manier geef je de kinderen de
veiligheid die velen nodig hebben. De kinderen moeten duidelijk weten waar de grens ligt omdat
ze die zelf moeilijk kunnen inschatten. Bovendien moeten kinderen leren omgaan met gezag.
x Als je een kind aanspreekt, maak dan telkens het onderscheid tussen gedrag en wie hij of zij als
persoon is. Als een kind iets doms doet, zeg dan iets in de trant van: "wat je net deed, was niet erg
slim, hé." Vermijd uitspraken als: "Dommerik, ziede gij dat dan ni!”
x wees voorzichtig met dreigen en beloftes. Zeg nooit iets wat je niet kunt waarmaken.
x maak goede afspraken met je medebegeleiding en zorg dat je op dezelfde lijn staat. Dat maakt
het erg duidelijk voor de kinderen. Zorg er ook voor dat het niet telkens dezelfde leid(st)er is die
met hen bezig is en conflictsituaties moet oplossen. kinderen hebben snel de neiging te denken in
‘goed’ en ‘slecht’.
x wees voorzichtig met wat je zegt. met "Doe je dat thuis ook?" kun je iets veroordelen wat voor een
kind vanzelfsprekend is.
x Verantwoordelijkheid geven is een handig hulpje om kinderen positief te benaderen.
04 ] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [

x Humor! Dit kan een heel handig hulpje zijn om een moeilijk moment te doen draaien zonder dat
het kind daarbij gezichtsverlies lijdt. Het kind uitlachen is echter een brug te ver!
x Geef ik-boodschappen. Zinnen die starten met ‘ik vind…’ of ‘ik denk…’ zijn minder aanvallend.
x maar de beste manier om moeilijk gedrag te voorkomen is en blijft: leuke activiteiten. Als kinderen
zich vervelen of dikwijls dezelfde spelletjes spelen, zullen ze ‘opstandig’ worden, wat door de leiding
gezien wordt als ‘moeilijk gedrag’. natuurlijk is niet elk moeilijk gedrag terug te brengen tot minder
goede activiteiten.
Straffen
x een kind moeten weten waarvoor het is gestraft. Zorg daarom dat de straf zo snel mogelijk op het
negatieve gedrag volgt. wees echter ook niet te impulsief, want dan gebeuren er wel eens domme
dingen.
x De straf moet in verhouding zijn tot het feit.
x Vermijd vernederende straffen en lijfstraffen, dat is niet meer van deze tijd en heeft dikwijls een
omgekeerd effect.
x op bivak of in de lokalen kan er een afkoelplekje worden voorzien (klinkt minder negatief dan strafhoekje).
op zo’n plaats moet het kind tot rust kunnen komen.
x word nooit zelf agressief en blijf in alle omstandigheden kalm. Voel je dat het niet lukt, laat iemand
anders dan van je overnemen.
x Rond een straf af en doe een babbeltje met het kind. op die manier herstel je het contact. ook hier
kan humor een belangrijke rol spelen!
x Ga na of het kind weet wat het verkeerd heeft gedaan.
x Vergeet niet naar hun versie van de feiten te vragen.
x Probeer de straf zoveel mogelijk te geven met betrekking tot het te bestraffen feit: iets schilderen =
het weer proper krijgen; lokaal overhoop gooien = lokaal opruimen.
x Ga nooit opbieden in een straf. Vaak weigeren jongeren om meteen je boodschap te begrijpen en
dagen ze je verder uit. Speel dit spelletje niet mee en blijf bij de oorspronkelijke strafmaat.
x let op met groepsstraffen: het kweekt bij leden nogal dikwijls een solidariteitsgevoel tegen jou. Ze
zullen steun zoeken bij elkaar om weer ietsanders uit te spoken.
x Als een jongere een straf verwacht, is het soms zinvoller geen straf te geven. Door de onverwachte
reactie van de leid(st)er kan de bereidwilligheid stijgen om serieus na te denken over de fout. Hoe
onverwachter de reactie, hoe beter het effect.
x Gebruik straf nooit als een persoonlijke krachtproef. laat straf niet overkomen als jouw zet in een
sfeer van strijd. Dus niet van: "we zullen hier eens tonen wie de sterkste is." kies liever voor een
aanpak van: "Het is jammer dat we met jou niet op een redelijke manier kunnen omgaan."
x Straffen vereist ook dat je informatie doorspeelt aan de andere leid(st)ers.
Belonen
x Verantwoordelijkheid geven is een handig hulpje om kinderen positief te benaderen.
x Je moet sterk je waardering laten voelen als ze iets goeds doen: een schouderklopje, een glimlach,
een aanmoediging.
x Benoem het gedrag dat je waardeert. Zeg het kind wat het goed heeft gedaan.
x Gebruik ook hier ik-boodschappen: "ik vind het tof dat jij in dit spel zo goed hebt meegewerkt."
Structuur
Als je kinderen structuur aanbiedt, geeft hen dat veiligheid. Als iets voorspelbaar is, voel je je beter op
je gemak. Dat is bij kinderen zeker het geval. Als je hen duidelijkheid geeft over wat komt, zullen ze
dikwijls rustiger zijn en zullen ze kunnen genieten van de dingen die nu gebeuren en al zitten denken
over wat er hierna allemaal zal gebeuren. ook zo zul je moeilijk gedrag voor een stukje kunnen
voorkomen.
] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [
04

04 ] scholingsbivak | BeGeleiDinGSHoUDinG [

leIdIngSploeg
] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [
05

05 ] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [

de 10 geBoden der lk
1. wijl ander spreekt, gij luistert goed
2. Zorg dat iemand de verslaggeving doet
3. verheft uit de zetel uw lamme kont
4. aan tafel is een tijdige ‘break’ gezond
5. De kring laat zich graag voorbereiden
6. respecteer de ziel die haar zal leiden
7. probeer te vermijden de afwijking
8. uw oog te richten op besluitvorming
9. laat geregeld de klok en
de kalender aan bod
10. Start bij de opening en stopt bij het slot
Chiro als manier van leven is een virus dat al doende wordt doorgegeven. Hoe overdraagbaar een
virus ook is, de omstandigheden waarin het zich kan verplaatsen, spelen een belangrijke rol. Ploeg
vormen is hierbij levensnoodzakelijk. Dat gebeurt op de wekelijkse leidingskring. Daar wordt met
gedeelde verantwoordelijkheid gewerkt aan de afdelingswerking, het groepsleven, de contacten naar
buiten toe,… ideeën worden er uitgewisseld. Door effectief samen te werken aan een project, bivak
of groepsfeest, leer je ook samenwerken. Soms trekt de groepsleiding zich bewust even terug om de
jongere leiding de kans te geven om verantwoordelijkheid te leren dragen. Ploeg vormen gebeurt
ook via een stevige babbel, een geweldig ploegspel of een evaluatie van een activiteit.
“waarom willen jonge mensen nog altijd aan Chiro doen? Hoe is de thuissituatie? Hoe loopt het op
school of op het werk? waarom verkiest leiding het bivak boven een luxueuze reis?” Dergelijke gesprekken
bevorderen het samenwerken en de ploegvorming.
Veel voorkomende problemen in leidingsploegen zijn roddels, wrijvingen omwille van dingen die niet
gezegd durven worden, ruzie omwille van kritiek die slecht gegeven wordt, angst om dingen te zeggen,...
Wat kun je doen om zulke problemen te voorkomen?
Als iemand iets wil zeggen tegen een ander is de manier waarop heel belangrijk. kritiek geven op/aan
elkaar kan (moet), maar op een opbouwende en positieve manier.
afbrekende en opbouwende kritiek
mensen kunnen kritiek geven die vernederend en negatief is, die de persoon waartegen ze gericht
is geen ruimte geeft om ermee om te gaan. Als je te horen krijgt dat je degoutant bent, dat je een
slechte leid(st)er bent of dat je te lomp bent om te helpen donderen, dan zou je voor minder je niet
goed voelen in de groep, tranen laten, kwaad worden, ruzie hebben, enz. Het kan echter ook anders:
“Als ik je een tip mag geven…”, “klopt het als ik het gevoel heb dat ...”
Waarom opbouwende kritiek?
x om spanningen te vermijden
x om het sneeuwbaleffect van spanningen te vermijden
x om achterklap en roddels te vermijden
x om druppels die de emmer doen overlopen te vermijden
x ook om een beter zicht te krijgen op jezelf
] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [
05

x ook om jezelf te verbeteren
x ook om onderlinge relaties te verbeteren
wat is hierin heel belangrijk?
Eerlijkheid
Hoe eerlijk mag/kun je zijn? mag je alles zeggen zoals jij het denkt/aanvoelt? kun je iemand echt
kwetsen door gewoon eerlijk te zijn? wat als iemand de ‘waarheid’ niet aankan?
De manier waarop mensen eerlijk zijn, is heel belangrijk. Het moet altijd gekaderd zijn, ruimte blijven
geven voor de betrokken persoon. maar halve waarheden of verbloemingen zijn ook niet altijd even
constructief. Bewust hiermee omgaan en proberen in te schatten wat de gevolgen kunnen zijn, is
hierin een aangewezen weg.
Geef je kritiek altijd in vraagvorm
Zo val je de persoon niet aan. Je laat hem of haar de vrijheid om erop te antwoorden. Je zet hem of
haar niet voor een voldongen feit dat voor jou waarheid is, maar je durft jouw visie ter correctie voorleggen.
Zo zet je hem of haar mee aan het denken of jouw visie inderdaad klopt.
iemand aanvallen roept een tegenaanval uit of defensief gedrag. Het nodigt niet uit tot gesprek, het
laat geen kans voor achtergrondinformatie.
Voorbeeld
FOUT: Jaloerse trut!
JUIST: Jij kan zelf zoveel, waarom ben je dan jaloers op mij?
05 ] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [

FOUT: Jij doet nooit niks. ‘t Zijn altijd anderen die alles moeten doen.
JUIST: Hoe komt het dat jij soms weinig geïnteresseerd overkomt en dat je weinig taken wil/durft opnemen?
Voeg altijd iets positiefs bij je negatieve opmerking
Je geeft een stuk vertrouwen mee. Je laat merken dat je de persoon waardeert voor andere dingen.
Je laat merken dat je het positief wilt houden en niet wilt vervallen in zinloze, afbrekende discussies
die van kwaad naar erger gaan. en positieve dingen vertellen over iemand anders gebeurt al weinig
genoeg. Dikwijls kunnen we enkel maar kritiek geven.
Voorbeeld
FOUT: Gij zijt ne meeloper
JUIST: Ik snap jou niet goed. Je hebt zelf zo’n goeie ideeën en toch laat je je doen door iemand die, wat mij
betreft, niets interessants te vertellen heeft.
Bijkomende opmerkingen
1. let op bij de toepassing van deze regels. Ze kunnen averechts werken als je niet eerlijk bent. Sommige
woorden horen niet thuis in opbouwende kritiek bv. scheldwoorden.
Voorbeeld
Je bent zo lief, behulpzaam, joviaal,..., maar waarom blijf je dan toch een trut?
2. Hoe sneller je bent om datgene te zeggen dat je dwars zit, op een opbouwende manier, hoe beter.
Je bent zelf nog niet extreem geworden in je visie dus open gesprek is veel beter mogelijk.
3. Spreek steeds tot de persoon zelf. Betrek er geen derden bij. Dit kan leiden tot roddels, er kan ruzie
groeien tussen beide personen, het is voor de derde niet leuk.
4. kom tot de kern van de zaak. wind er geen doekjes rond, pas op met verbloemingen, houd je aan
de zaken die je zeker weet, ga niet uit van veronderstellingen.
] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [
05

het leIdIngSteken: een woordje uItleg
Bij de creatie van een nieuw leidingskenteken besloten we iets te zoeken dat volgende aspecten van het
leiding zijn in de chiro kan symboliseren: draagkracht, geborgenheid, speelsheid, engagement, groei en de
3 chirowaarden. we zagen deze aspecten het best vervat in een abstracte boom!
waarom een boom?
een boom is groot, sterk en heeft heel wat draagkracht. Die draagkracht zien we duidelijk verbonden met
het dragen van verantwoordelijkheid, maar ook met het dragen van mensen, een beweging, een afdeling,
een leidingsploeg, een engagement.
een boom biedt bescherming en een thuis, denken
we maar aan het allegaartje van dieren dat leeft
in, om, op en van de boom. maar ook mensen
kunnen bescherming en een thuis zoeken in
een boom. Hoe vaak dromen kinderen niet
van een prachtige boomhut of maken
ze kampen onder of in een boom? Ze
bouwen er hun eigen plekje waar ze
zich thuis voelen. Volwassenen gaan
dan weer onder een boom schuilen,
zowel bij hevige regen als bij felle zon.
Allemaal aspecten die aantonen dat
een boom geborgenheid biedt.
een boom nodigt ook uit tot spelen.
een bosspel, de boom hut, een schommel,
klimmen... Dit speels karakter komt
ook tot uiting in zijn grillige vorm en in
het samenspel van kleuren. een boom wekt
verwondering op en nodigt uit tot ontdekking.
Vanuit een boom heb je bovendien een andere kijk
op de wereld...
een boom overleeft de seizoenen. Doorheen deze seizoenen is hij voortdurend in evolutie (bloei in de
lente, prachtig groen in de zomer, rood, geel, bruin in de herfst, wat kaal maar nog duidelijk overeind
in de winter). Hij komt ook sterker uit een harde winter, zal opnieuw bloeien en vruchten dragen. een
boom kent een lang leven, net zoals we dat hopen van de Chiro en het engagement van vele jonge
leidingsmensen. een engagement dat ook vruchten draagt!
Seizoen na seizoen groeit een boom. Hij zoekt zich een weg naar het licht toe. Voortdurende groei
niet alleen in de lengte en in de breedte, maar ook in de diepte! een boom kan immers pas groeien,
bloeien, geborgenheid en een mogelijkheid tot spelen bieden als hij ook wortel schiet. onder de
grond (schijnbaar onzichtbaar) bevindt zich misschien wel het belangrijkste stukje boom. in de wortels
schuilt immers de energie en de kracht die een boom laat groeien. Hoe dieper en steviger een
boom geworteld zit, hoe heviger ook de stormen die hij kan doorstaan. net als in de Chiro eigenlijk.
De 3 waarden (gaarne zien, rechtvaardigheid en innerlijkheid) 1 zijn de wortels van Chiro. Ai worden ze
vaak moeilijk of nauwelijks onder woorden gebracht (schijnbaar onzichtbaar), toch putten we uit deze
wortels de kracht en energie om leid(st)er te zijn, om Chiro te laten groeien en bloeien.
ledere boom is uniek, net zoals iedere chirogroep of iedere leid(st)er uniek is. toch staat een boom
niet op zich, hij vormt gemeenschap (in een bos bijvoorbeeld, wat had u gedacht?) en hij staat
05 ] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [

voortdurend in interactie met zijn omgeving. een boom voorziet de wereld van zuurstof, hij biedt ons
schaduw en voedsel, maar heeft tegelijk gezond water en licht nodig om te kunnen groeien. Bomen
groeien overal. ook in een grauwe, stenen stad kan een boom zijn mannetje blijven staan. Hij fleurt er
de boel wat op en neemt ook daar duidelijk een plaats in in zijn omgeving...
De drie wortels staan symbool voor de drie chirowaarden: gaarne zien, rechtvaardigheid en innerlijkheid.
De waarden zijn onze droom, de wortels van Chiro.
De droom die vervat zit in de wortels komt tot uiting in de kruin. Veei takken voor veei afdelingen
waarin leiding zich engageert. De bladeren en takken geven ook kracht aan de boom, omdat ze licht
en lucht opvangen. Het is niet toevallig daar, in het afdelingsleven, dat de boom zijn vruchten draagt.
Waarom abstract?
wanneer we een volledig omlijnde specifieke boom zouden tekenen zouden we niet tegemoetkomen
aan het unieke van iedere boom, van iedere chiro, van duizenden uiterst persoonlijke leidingsengagementen.
we willen dus de weg vrijlaten om iemand er zijn/haar eigen specifieke boom in te laten
herkennen en tegelijk ook de weg open laten voor andere interpretaties: even waardevolle dingen die
hun leiding zijn symboliseren. we kozen bovendien voor een boom-die-niet-af-is...
De link met het chiroteken...
Het chiroteken is ons symbool bij uitstek. Het zegt waar chiro om draait. De Griekse letters ‘chi’ en ‘ro’,
verwijzen naar Christus en symboliseren ons christelijk geïnspireerd zijn. we trokken de gesloten X
open naar een cirkel. De cirkel die de nadruk legt op het vormen van gemeenschap. Geen gesloten
cirkel, maar een open cirkel, wat onze open visie op de maatschappij symboliseert. 2
onze boom plaatsten we bij het chiroteken omdat we daarmee de nadruk wilden leggen op het
leiding zijn in Chiro De combinatie van de boom en het chiroteken wekt sterk het gevoel op van Chiro
als een manier van leven.
Deze tekst werdt opgesteld door de groepsleidingscommisie.
I De spiegelteksten vind je elders in deze bundel. Voor een verdere duiding rond de waarden verwijzen we
graag naar bet Chiroboek, het Baggerboek en het Groepsleidingsboek.
2 Meer uitleg kan je vinden in het Chiroboek.
] scholingsbivak | leiDinGSPloeG [
05

chIroVISIe
] scholingsbivak | CHiRoViSie [
06

06 ] scholingsbivak | CHiRoViSie [

chIro, waar Staan we Voor?
chiro is meer dan de wekelijkse activiteit, voor ons is het een manier van leven. we vatten onze chirodroom
samen in drie waarden: graag zien, rechtvaardigheid en innerlijkheid.
ieder van ons verdient het om graag gezien te worden. pas als je graag gezien wordt, kun je jouw talenten
en mogelijkheden ontplooien. Die kansen willen wij in de chiro zeker bieden!
met de waarde innerlijkheid gaan we in tegen oppervlakkig leven en consumeren. we maken bewuste
en doordachte keuzes en durven nadenken over wat ons ten diepste beweegt om aan chiro te doen. Dat
stilstaan maakt ons weerbaar en sterk om onze dromen concreet te maken.
we komen op voor een rechtvaardige samenleving waar aan iedereen eerlijke kansen worden geboden.
Zolang dit niet kan en er mensen uitgesloten worden, komen we als chiro op voor diegenen die uit de boot
dreigen te vallen.
Hoe willen we dat realiseren?
op een speelse en actieve manier zoeken wij samen met kinderen en jongeren hoe het anders kan.
Hiervoor hebben we geen gewichtige woorden nodig, we beleven het elke week in ontelbare kleine
details die van een gewone spelnamiddag een echte Chiroactiviteit maken. liever dan erover te praten,
laten we kinderen en jongeren erváren wat Chiro betekent. we geven het intuïtieve een belangrijke
plaats.
een plaatselijke Chirogroep is meer dan de optelsom van de verschillende afdelingen en de leidingsploeg:
plaatselijke Chirogroepen vormen een gemeenschap waar klein en groot hun plaats in kunnen
vinden. we werken meestal leeftijdsgericht maar kiezen uitdrukkelijk voor groepsmomenten waar we
verantwoordelijkheid dragen ten opzichte van elkaar.
tenslotte vormt een Chirogroep ook geen eilandje, maar maakt ze deel uit van een groter geheel.
Chiro wordt door de (plaatselijke) gemeenschap ondersteund, maar wil anderzijds ook engagementen
tegenover die gemeenschap opnemen.
wij zijn een oefenterrein waar jonge mensen de kans krijgen verantwoordelijkheid op te nemen als
leid(st)er, maar waar ook leden inspraak hebben en ieders mening wordt gehoord.
Zit dit alles al in een wekelijkse Chironamiddag, het hoogtepunt van het jaar is zeker het bivak dat de
Chirogroepen organiseren tijdens de grote vakantie. Zo’n bivak vraagt een intense voorbereiding van
de leidingsploeg, maar ook van de verschillende afdelingen.
er wordt op bivak samen geleefd, gewerkt, gelachen, gebabbeld, op- en afgebouwd, ruzie gemaakt en
ook weer bijgelegd. De Chirobivakken vormen minimaatschappijtjes die in samenspraak met en met
respect voor de omgeving aan hun Chirodroom bouwen.
in de bijlagen vind je de Chirovisie op allerlei thema’s.
] scholingsbivak | CHiRoViSie [
06

graag zIen
Graag zien
is als vrienden
omgaan met elkaar,
en weten
dat de ander geen middel is
om je eigen doel te bereiken;
aanvaarden
dat iemand anders
anders is,
en samen werken
aan verbondenheid;
kiezen om elke mens te waarderen,
zomaar,
om wie die is.
Graag zien
kiezen we in de Chiro
door te zorgen
dat iedereen
zich thuis voelt
in de groep;
rekening te houden
met de ander,
en respect te hebben
voor iemands kwetsbaarheid;
te bouwen aan een vriendengroep
die sterker is
dan ruzie.
Graag zien,
voor een wereld
waar mensen zo samenleven
dat iedereen
er beter van wordt,
dichtbij en veraf;
waar we samen werken
aan een levende gemeenschap
waarin verbondenheid
voelbaar wordt.
06 ] scholingsbivak | CHiRoViSie [
rechtVaardIgheId
Rechtvaardigheid
is beseffen
dat iedereen
evenveel waarde heeft
en elke mens
een hoopvolle toekomst geven;
alle mensen
laten meespelen
in onze samenleving
en hen geven
wat ze daarvoor nodig hebben;
jezelf niet versterken
ten koste van zwakkeren.
Rechtvaardigheid
kiezen we in de Chiro
door te leren delen;
je in de eerste plaats
in te spannen voor
wie het moeilijker heeft;
pesten en uitsluiten
een halt toe te roepen
en te kiezen
voor geweldloos overleg.
Rechtvaardigheid,
voor een wereld
waar we samen werken
aan vrede
en streven naar
een leefbare aarde
voor iedereen,
nu en morgen.
InnerlIjkheId
innerlijkheid
is intens leven
en laten leven;
vragen stellen
bij wat vanzelfsprekend lijkt;
sporen zoeken
van wie
of wat
ons leven zin geeft;
sterker worden
door bewust te leven.
innerlijkheid
kiezen we in de Chiro
door, terwijl je bezig bent,
stil te staan
bij gevoelens
van verwondering
en verbondenheid,
van verontwaardiging
en onmacht;
te beseffen
dat je leeft
en mag genieten.
innerlijkheid,
voor een wereld
waarin we onze waarden
tot bloei brengen
in concrete daden
en gaan
voor zinvol samenleven.

netwerk en
chIroStructuur
] scholingsbivak | CHiRoViSie [
07

07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

netwerk en chirostructuur zijn magische woorden waar ook in chirokringen mee gegoocheld wordt. maar
wat betekent nu een netwerk uitbouwen of in stand houden? welke voor- en nadelen zijn er verbonden aan
een uitgebreid netwerk?
ouders voelen zich betrokken, oud-leiding heeft bij jullie een stukje jeugd verloren, de parochie is trots op
de beweging en verwachten er heel wat van. plaatselijk actiecomités kennen chiromensen. De politici zijn
zich ‘te gepasten tijde’ bewust van het goede werk van de leiding. De chiro voelt zich verbonden met andere
jeugdbewegingen en de bevriende chirogroepen zien we regelmatig op activiteiten van gewestploegen of
op initiatieven van het verbond. eén grote chirofamilie dus. Die chirofamilie vraagt vaak heel wat aandacht
en soms is het zelfs zo dat familieleden hulp nodig hebben. Ze hopen dan dat ze kunnen rekenen op
de chiro. en familie – zo gaat dat – wil zo nu en dan ook eens zeggen wat ze ervan denken: coachen, raad
geven, feedback.
en er is geen enkele familie, ook de chirofamilie niet, waar het windstil is. Soms wil je je netwerkpartner
het liefst negeren of er eens goed tegen roepen. verheerlijken en doodknuffelen zijn soms ook wel mogelijk,
al gaat het dan meestal eerder over liesbeth van de naburige meisjesgroep dan over rita van de kav.
wie dat netwerk echter goed verzorgt (en dat hoeft niet altijd veel energie te kosten, een lieve lach en een
welgemeende ‘bedankt’ doen wonderen) zal zien dat je familie ook heel wat voor jou overheeft en onverwachts
een grote steun kan zijn als het even wat moeilijk gaat. Dat je daarom blindelings in moet gaan
op alle vragen die op je groep afkomen, is natuurlijk nonsens. overweeg telkens goed wat jouw groep en
leidingsploeg aankan. je hoofdbezigheid moet altijd ‘spelen met kinderen’ blijven en daar mogen driehonderd
opdienbeurten of mosselfestijnen, tweeduizend foldertjes die in bussen moeten verzeilen en elf en
een half 11.11.11-acties niets aan veranderen.
Chirostructuur
Chiro is de grootste Vlaamse jeugdbeweging, met bijna 1000 plaatselijke groepen en ongeveer 95000
leden. Het is een beweging die meer is dan een losse verzameling van groepen en individuen. Het
is een kleurige mengelmoes van kinderen en jongeren die vanuit eenzelfde inspiratie eenzelfde doel
voor ogen hebben en die zich Chiro noemen.
Gelukkig voelen groepen zich dan ook gesteund door een aantal geledingen en mensen die vrijwillig
of beroepsmatig een handje toesteken. Als Chirogroep kun je namelijk rekenen op de inzet van 73
gewesten, 10 verbonden, 5 regionale secretariaten en een nationaal secretariaat. Die hele structuur is
opgebouwd om een degelijk contact en doorstroming tussen nationaal en de plaatselijk groep mogelijk
te maken. naast praktische ondersteuning worden er een pak vormingsinitiatieven aangeboden.
Zo organiseren de gewesten groepsleidingsbijeenkomsten, vormingsavonden voor leiding, ledeninitiatieven
en de inleidingscursus.
naast die vormingscursussen is er het lijfblad voor elke Chiroleider en -leidster: Dubbelpunt. Het is
ons informatiekanaal. Het geeft dan ook aan iedereen de kans om voeling te behouden met de ‘grote
Chiro’. Het is ook een open blad, van en voor Chiroleiding. iedereen krijgt de kans om zijn of haar
mening te ventileren. Zo moet Dubbelpunt herkenbaar blijven. Het moet niet altijd het ideale beeld
zijn dat voorgeschoteld wordt. Dubbelpunt zal vooral leidingsmensen uitdagen en aanzetten om elke
week goeie Chirowerking te verzorgen.
Netwerk
naast de Chirostructuur is er nog een heel netwerk. Als leidingsploeg kom je met veel mensen en
organisaties in contact.
] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [
07

x De oud-leiding zal af en toe kritiek geven of vragen stellen. waarschijnlijk zullen ze ook wel eens
een handje toesteken.
x Veel lokalen zijn eigendom van de parochie en daar moet je dan ook rekening mee houden.
x met naburige verenigingen ga je soms overleggen en kun je gezamenlijk iets organiseren.
x Via subsidies probeert de gemeente onze werking te steunen. Vaak zijn dat ingewikkelde regelingen
waar je je weg in moet vinden. Ze kunnen ook materiaal uitlenen voor speciale activiteiten. Al
die maatregelen zijn opgenomen in het gemeentelijk jeugdwerkbeleidsplan.
x in de plaatselijke school ga je leden werven.
x De kAV of het CmBV of nog andere volwassenenbewegingen willen samen met een Chirogroep een
gezinsdag organiseren.
x enkele ouders hebben zich verenigd met de bedoeling de leidingsploeg te ondersteunen bij de
verbouwing van het heem.
Het is aan jullie om je eigen weg te zoeken in dit netwerk. elk netwerk is verschilllend en hangt af van
de situatie. De ene keer zal de school wel zijn sporthal ter beschikking stellen, de andere keer niet. in
de ene parochie zal je moeten meehelpen aan de kermis, in de andere niet, …
Probeer je netwerk zo breed mogelijk te maken, het kan alleen maar handig zijn !!!!
07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

BelangrIjke partnerS
In de chIroStructuur en het netwerk
Internationale Commissie
elk jaar plant de internationale Commissie een aantal uitwisselingsactiviteiten. met enige regelmaat
ontvangen we bevriende jeugdbewegingen in het buitenland. een greep uit de activiteiten van de
internationale Commissie:
x Partnerships met Chili, Zuid-Afrika en litouwen.
x Roundabout: keti- of aspibivak met collega’s uit Catalonië, litouwen of malta
x euroforum: weekend met leiding uit heel europa
x eurocontact: 10-daagse cursus voor Aspiranten uit verschillende europese landen
x Chipadag: een groots spel in Brussel voor alle keti’s en hun leeftijdsgenoten van de Patro, onze
waalse zusterbeweging.
Afdelingscommissies
Vijf afdelingscommissies pijnigen maandelijks hun hersenen, op zoek naar een boeiend activiteitenaanbod,
op zoek naar handige tips om in leiding te staan.
een overzicht van hunwerkzaamheden:
Dubbelpunt
maandelijks maken de afdelingsartikels Dubbelpunt meer dan het lezen waard. De afdelingscommissies
zetten hun beste beentje voor en bieden je telkens een bruikbaar spelaanbod.
afdelingsboost
Afdelingsboost is een vierdaagse cursus waar je dieper ingaat op het reilen en zeilen van je eigenafdeling:
de leefwereld en psychologie van je leden, activiteitenaanbod, de verschillende werkingen van
de afdelingen, jaarplanning,…
ledenuitgaven
Joepla is ondertussen een klassieker. elk jaar brengt de postbode een pakje posters voor de speelclub.
Die kunnen ze meenemen naar huis. De leiding krijgt er een handleiding bij, met ideeën om rond het
thema van de poster te werken.
Voor de rakwi’s is er het Ventieltje.
De krikker is een mapje voor de tito’s.
kramp is het tweemaandelijks tijdschrift voor keti’s, aspi’s en hun leiding.
afdelingsboeken en brochures
Speelclubboek
Rawkiboek + brochure ‘welkom bij de rakwi’s’
titoboek
ketiboek + ketibivakaanbod
Aspiboek (nieuw van in 2005)
] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [
07

07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

Dienst Avontuurlijke Activiteiten (DAA)
in 1990 startte een ploegje avonturiers met de Dienst Avontuurlijke Activiteiten. een groep van vijftig
vrijwilligers organiseert elk werkjaar een tachtigtal avontuurlijke activiteiten voor aspi- en leidingsploegen
die samen een uitdagende opdracht willen aangaan en tot een goed einde brengen, die
elkaar steunen in moeilijke momenten, die genieten van een grensverleggende ervaring en van de
onderdompeling in de natuur.
een ontdekkings- en avonturentocht in de fortengordel rond Antwerpen, een uitdaging op het eigen
touwenparcours in ons vormingshuis Heibrand in westmalle of een metrozoekspel in onze hoofdstad;
je kunt het zo gek niet bedenken of het heeft wel een plaatsje in het programma. Daarnaast organiseert
de DAA ook een techniekendag en een tochtenbivak (tijdens die zevendaagse cursus staan het
buitenleven en verschillende tochtvormen centraal).
De slogan “Als je ’t mij vraagt: Chiro!” proef je in het hele aanbod. Jongens-,
meisjes- en gemengde groepen zijn allemaal even welkom. iedereen met
een normale fysieke conditie, maar vooral met een gezonde dosis motivatie,
kan deelnemen aan onze activiteiten.
Dienst Artistieke Activiteiten (DArtA)
DArtA staat voor Dienst Artistieke Activiteiten en is ontstaan vanuit de
overtuiging dat kunst belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen en
jongeren.
DArtA komt naar je toe!
DArtA biedt workshops aan voor leidingsploegen in de vier grote expressiedomeinen:
drama, dans, beeldende kunst en muziek. Dat zijn expressieve
doe-namiddagen waarbij je op het einde van de dag een hoop
nieuwe ideeën kunt meenemen voor je eigen programma, groepsfeest,
bivakthema,…
DArtA organiseert het expressieweekend. Dat is een gezellige cursus waar je je creatief kunt uitleven,
kennismaakt met verschillende expressiedomeinen en met hoe je dat tijdens een activiteit kunt
gebruiken.
Daarnaast zorgt DArtA mee voor de uitwerking van het jaarthemaspektakel op de Startdag.
Dubbelpunt
een blad door en voor Chiroleiding! wie leider of leidster is, heeft behalve een hart voor kinderen en
jongeren, veel ideeën en veel geduld, en wat cursussen, eigenlijk nog maar één ding nodig: een goed
leidingsblad. en dat valt met veel plezier elke maand bij jou in de bus (behalve in juli en augustus).
en wat krijg je daar dan allemaal in te lezen?
het dossier
elke maand staat er een thema centraal dat voor Chiroleiding van belang is. we maken het altijd zo
interessant en concreet mogelijk: het jaarthema, financiën, bivakthema’s, de leidingsploeg,…
De afdelingspagina’s
Voor elke afdeling vind je iedere maand een dubbele pagina met activiteiten, spelen, aandachts-
] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [
07

puntjes en ideeën. om de twee edities zijn er twee extra pagina’s, voor de
ribbels.
het panel, ingekaderd
maandelijks vatten we enkele leid(st)ers of aspiranten bij de kraag en
schotelen we hen een thema voor uit het Chiroleven.
Bovendien zoeken we telkens een plaatselijke Chirogroep of een
gewest om even in een kadertje te plaatsen: ze hebben iets bijzonders
meegemaakt, deden een opmerkelijke actie, hadden grote pech
of veel geluk,…
De postzak, verse groentjes, chiro-info
lezersbrieven, groetjes, zoekertjes, feestgedruis, familienieuws,…
vorming, internationaal, De Banier, gesprokkeld,…
Zowel Chiro en De Banier als andere organisaties maken hun aanbod graag bekend aan Chiroleiding.
abonneren?
Dat kan via Dubbelpunt, kipdorp 30, 2000 Antwerpen, abonnementen@chiro.be, 03-231 07 95.
Commissie Jeugdbeleid
Help, we mogen niet meer fuiven in onze gemeente!
Hoe moet ik nu aan mijn leidingsploeg uitleggen wat een jeugdruimteplan is?
Paniek, we worden uit ons lokaal gezet!
Voor de eerste keer naar de jeugdraad…
Burgemeesters, schepenen, colleges, jeugdconsulenten,… Hoe zit de puzzel in elkaar?
Het zijn vragen en problemen waarmee elke Chirogroep wel eens geconfronteerd wordt. en een Chirogroep
met die vragen kan bij de commissie Jeugdbeleid terecht.
Behalve artikels in Dubbelpunt, in de kluts (nieuwsbrief voor de groepsleiding) of op de website
(www.chiro.be/jeugdbeleid) zijn er ook enkele uitgaven over jeugdbeleidsthema’s.
“De gemeentelijke jeugdraad, 120 gram goede raad”
De commissie Jeugdbeleid schreef samen met JemP (Jeugddienst voor maatschappelijke Participatie)
en de provincie Vlaams-Brabant een brochure over de gemeentelijke jeugdraad. “120 gram goede
raad” is een aanrader voor beginners én een naslagwerk voor gevorderden.
“Stukadoos”
Houden jullie je bezig met jullie lokalen? Dan vind je in De Banier de Stukadoos, met het Handboek
Jeugdlokalen en de brochures van locomotief (het samenwerkingsverband rond jeugdlokalen).
Chirowebsite
op www.chiro.be vind je zowel de laatste Chiroberichten als een zo volledig mogelijk overzicht van
alle Chirokennis die digitaal beschikbaar is.
nieuws
op de startpagina vind je al meteen de nieuwste aankondigingen en aanpassingen aan de site. in
07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

één oogopslag zie je of er veranderingen zijn – de moeite waard om er je eigen opstartpagina van te
maken.
Snelleberichtenlijst
wil je meteen op de hoogte gebracht worden van last-minute Chironieuwtjes? Schrijf je dan
in voor de snelleberichtenlijst.
afdelingen, aanbod, thema’s
onder De Afdelingen, Aanbod en thema’s vind je de Chirokennis en het aanbod van het
lopende werkjaar.
e-loket
onder e-loket vind je alle interactieve onderdelen van de Chirosite. De spelendatabank
is populair bij elke Chiroleid(st)er, en de eerste Chiroforumverslaafden werden al opgenomen
in afkickcentra. op www.Chiroforum.be kun je dan weer terecht voor een boeiende
online discussie of een ongezouten neerslag van jouw mening.
ook voor het downloaden van tekeningen, foto’s, het Chirogroepprogramma, veel Chirobrochures,
formulieren en liedjesteksten moet je hier zijn (of www.chiro.be/downloads intikken als adres).
Structuur en contact
weet je niet altijd wie je waar moet vinden voor je Chirovraag? onder Structuur tref je alle commissies
en diensten, en onder Contact alle adressen, telefoonnummers, plannetjes en links.
De Banier
De Banier cvba is de winkelketen van Chirojeugd-Vlaanderen vzw. Je vindt er onze boeken (bv. Het
Groepsleidingsboek, voor elke afdeling een boek, het tochtenboek, …) en de Chirokledij. Via De Banier
kun je die inkijken, passen en kopen in 11 winkels in Vlaanderen!
we proberen ook in te spelen op wat belangrijk is voor een Chirogroep. Dus vind je in onze winkels
knutselgerief, uitdagend spelmateriaal, degelijk circusmateriaal en originele gezelschapsspellen.
chirolidkaart
Vergeet zeker je Chirolidkaart niet bij een bezoekje aan De Banier. Je krijgt er 10% korting mee op alle
creatief materiaal en zelfs 20% op het Creamixassortiment. op Chiro-, spel- en circusproducten en op
boeken is er geen korting omdat de prijzen daarvan sowieso laag gehouden worden.
chiroproducten
naast kledij en uitgaven kan je fluitkoorden, kentekens, veiligheidsmateriaal en Chirovlaggen (met
mogelijkheid om de groepsnaam er op te zetten) bij De Banier kopen.
Chirogeschenken zijn er om je kookouders te bedanken, voor leiding die stopt, voor rakwi’s hun vormsel,
voor de verjaardag van je lief, …
leuk om weten
* Scherp je kennis aan op www.DeBanier.be
* De assortimentscommissie neemt beslissingen over geschenkartikelen en organiseert de promotie.
in deze commissie ontmoeten Chiromensen en De Baniermedewerkers elkaar.
* De Scoutsshop Hopper biedt degelijk én betaalbaar kampeermateriaal aan. kijk op www.Hopper.be.
De Banier in verbond (naam verbond zelf in te vullen) bevindt zich in de (adres zelf in te vullen).
] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [
07

Verbond
in het totaal zijn er binnen de Chiro 10 verbonden. Het verbond bestaat uit een aantal vrijwilligers die
de Chiro in hun streek sterker willen maken door onder andere cursussen te organiseren en gewesten
te ondersteunen.
Cursussen die door het verbond georganiseerd worden:
x Scholingsbivak (SB)
x Aspitrant (tweejaarlijks verbondelijk bivak voor Aspiranten)
x krinkel (vierjaarlijks nationaal leidingsbivak)
Het verbond wordt op zijn beurt ondersteund door het regionaal secretariaat in (adres zelf in te vullen)
en het nationaal secretariaat in Antwerpen (kipdorp 30, 2000 Antwerpen).
Gewest
Samen met enkele groepen uit nabij gelegen gemeenten en steden vormt jouw groep een gewest.
De taak van het gewest is leiding ondersteunen en hen vormingskansen aanbieden doorheen cursussen
(ik), groepsleidingsbijeenkomsten, en leidings- en ledeninitiatieven.
Verbond (naam verbond zelf in te vullen) telt (aantal zelf in te vullen) Chirogroepen. Binnen het verbond
zijn er (aantal zelf in te vullen) gewesten actief.
Lijstje met verschillende gewesten en verschillende groepen zelf aanvullen:
Gewest 1: Groep 1, Groep 2, Groep 3, Groep 4, …
Gewest 2: Groep 1, …
…
Oud-leiding
Sommige Chirogroepen hebben een oud-leidingswerking, andere niet. of er nu een expliciete oudleidingswerking
is of niet, oud-leiding zal altijd op de één of andere manier verbonden blijven met de
Chiro. Soms zijn ze een grote hulp, soms is het ook vervelend dat ze zich blijven moeien met bepaalde
dingen die jullie liever zelf oplossen.
oud-leiding kun je inschakelen voor hulp bij eetavonden e.d., je kunt hen vragen om een grote activiteit
in elkaar te steken, je kunt hen contacteren als je met bepaalde vragen zit, om een ontspannende
activiteit voor leiding in elkaar te steken, als vervangleiding,…
Ouders
niet alleen de leden en de leiding van de Chiro voelen zich betrokken bij het leven van de groep. Heel
veel anderen volgen geïnteresseerd de gang van zaken, zij het vanop afstand. ouders en kookouders
doen dat op de eerste plaats. Die mensen zijn dan weer lid van één of andere organisatie of werken
mee met de wereldwinkel. Ze zijn misschien ook actief in de parochie. nog anderen zijn geëngageerd
in de gemeentepolitie en… kortom: een wirwar van contacten die het Chiroleven sterker kunnen
maken.
Zonder ouders zijn er geen kinderen, én dus geen Chiro. Zonder het vertrouwen van de ouders is er
ook geen steun voor de leiding én is het dus moeilijker om te werken.
Als ik die leidsters en leiders op zondag soms bezig zie, dan denk ik af en toe: “Wat zijn ze nog jong.” Eerlijk
07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

gezegd frons ik af en toe mijn wenkbrauwen en stel ik me wel eens vragen bij sommige activiteiten. Maar
meestal kan ik alleen maar zeggen dat ik hen bewonder om hun mateloze inzet, dat ik moet lachen om hun
gekke invallen en hun grappige verkleedpartijen, of vertederd en geraakt ben door de intense en verantwoordelijke
manier waarop ze met zowel de kleintjes als de groten omgaan. En vooral dat ze er iedere
zondag (of toch bijna iedere zondag) weer vol enthousiasme staan, gratis, belangeloos en voor niks. Ik sta
er niet vaak bij stil en vind het ergens vanzelfsprekend, terwijl dat eigenlijk niet zo is. In feite verdient dat wel
een bloemetje, om niet te zeggen een serieus bloemstuk.
Een ouder
] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [
07

School
De school is de plaats waar je leden het grootste deel van hun tijd doorbrengen. fijn dus als je als leiding
weet waar je leden naar school gaan, wie bij elkaar op school zit en hoe ze tegenover die school
staan.
Heel wat Chirogroepen gebruiken lokalen of terreinen van een school. een goede band met die
school is dan uiteraard onontbeerlijk, maar ook in andere gevallen kan dat nuttig zijn voor bepaalde
zaken: uitlenen van materiaal, gebruik van de schoolbus, ontlenen van het sinterklaaskostuum,…
Daarnaast is de school ook de uitgelezen plaats om aan ledenwerving te doen. Deel een folder uit in
de klassen, voorzie speelplaatsanimatie, of misschien mag je zelfs een spel spelen in de klassen.
Parochie
Veel Chirogroepen hebben een dubbelzijdige relatie met de parochie. enerzijds is de parochie een
goede steun, want de Chiro mag hun lokalen en terrein (veelal gratis) gebruiken. Anderzijds krijgen ze
vanuit die hoek vaak kritiek.
Andere Chirogroepen hebben dan weer een zeer goede relatie met hun parochie en hebben zelfs een
proost die veel voor hen betekent.
een goede viering in elkaar steken is niet altijd gemakkelijk. Soms kun je hiervoor terecht bij de pastoor
van je parochie. tegenwoordig kiezen veel Chirogroepen ervoor om zelf een viering in elkaar te
steken. De Spiritkoffer kan hierbij een handig hulpmiddel zijn. Dat is een koffer vol met hedendaags
en leuk inspiratiemateriaal voor vieringen. Je kunt hem gratis ontlenen bij Spoor ZeS, een dienst op
het nationaal secretariaat.
Jeugdraad/jeugddienst
De Jeugdraad is een adviesraad van het gemeentelijk jeugdwerkbeleid. Dat wil zeggen dat de gemeente
bij beslissingen over jeugdzaken altijd een advies moet vragen aan de jeugdraad.
De jeugdraad bestaat uit een aantal jonge vrijwilligers. in de meeste gemeenten is het voor jeugdverenigingen
noodzakelijk om de vergaderingen van de jeugdraad te volgen als je subsidies wil krijgen
van de jeugddienst.
De jeugddienst bestaat in tegenstelling tot de jeugdraad uit betaalde krachten. Je kunt er terecht
voor alle info over het jeugdwerkbeleid van je gemeente, voor hulp bij het invullen van je subsidieformulieren,
voor info over fuiven, enz.
op de jeugdraad kun je dus mee beslissen over wat er al dan niet moet komen of moet veranderen
voor de jeugd in je gemeente: inrichting van speelpleintjes, materiaal uitleendienst, subsidies, jeugdwerkbeleidsplan,…
07 ] scholingsbivak | netweRk en CHiRoStRUCtUUR [

Als je’t mij vraagt:
CHiRO
Stage
Als je de basisvorming (ik en SB) hebt gevolgd, moet je nog een stage doen van 60 uur. Die uren haal je
automatisch door in leiding te staan in je eigen groep: leidingskringen, je maandprogramma voorbereiden, je
activiteiten voorbereiden en je afdelingsactiviteiten zelf. na ongeveer 3 maanden heb je die 60 uur bereikt.
op het einde van het SB schrijf je enkele werkpunten op voor jezelf. Daar ga je tijdens de stageperiode op
letten. Je duidt dan ook iemand uit je eigen Chirogroep aan als “stagebegeleider/-ster”. na het SB krijgt die
persoon een brief met de uitleg over wat er van hem/haar wordt verwacht als stagebeleider/-ster.
een 3-tal maanden later, om je stage af te ronden, krijg je post met daarin de stagemethodiek. Daarmee kun
je samen met je stagebegeleider/-ster op een speelse manier een gesprek houden over je functioneren, de
dingen waar je aan twijfelt, je enthousiasme of de moeilijkere momenten. Je evalueert ook je werkpunten die
je hebt opgegeven tijdens het SB.
Als je vragen hebt over de methodiek, dan kun je die gerust stellen
via vorming@chiro.be of op 03 231 03 95.
alvast veel succes ermee!
Chirojeugd Vlaanderen
Kipdorp 30 | 2000 Antwerpen
[ Tel.] 03-231 07 95 [ Fax ] 03-232 51 62
[ E-mail ] info@chiro.be [ Site ] www.chiro.be
Andere jeugdverenigingen
Contact met naburige jeugdverenigingen kan handig zijn en kan soms een meerwaarde
brengen: samen een activiteit organiseren, materiaal uitwisselen, elkaars activiteiten
bezoeken (eetavonden, fuiven,…). Gewoon leuk om eens met meer te zijn, een grotere
activiteit te kunnen organiseren of materiaal te gebruiken dat je niet elke week ter
beschikking hebt.
Chiro is de grootste jeugdbeweging van België. Daarnaast heb je de Scouts (Scouts en
Gidsen Vlaanderen), de kSJ (katholieke Studerende Jeugd), de kAJ (katholieke Arbeidersjeugd),
de klJ (katholieke landelijke Jeugd), het foS (federatie open Scoutisme),
de kSA, …
naast jeugdbewegingen heb je ook tal van jeugdverenigingen in ons landje: VDS
(Vlaamse Dienst Speelpleinwerk), Jeugd & Gezondheid, topvakantie, Jnm (Jeugdbond
voor natuur en milieustudie),… Die laatste zijn allemaal jeugdverenigingen die geen
wekelijkse werking hebben.
Andere verenigingen
naast andere jeugdverenigingen zijn er naar alle waarschijnlijkheid ook een aantal
volwassenenverenigingen in je gemeente. Samenwerken met een volwassenenvereniging
kan soms handig zijn om bijvoorbeeld meer volk te bereiken. Via die verenigingen
kun je misschien ook leden werven: veel volwassenen in verenigingen hebben namelijk
kinderen.
misschien gaat er wel een belletje rinkelen als je het hebt over: de kwB (katholieke
werknemersbond), de kVlV (katholieke Vereniging voor landelijke Vrouwen), de Gezinsbond,
het oudercomité van de school, de parochieraad of het parochieteam,…
] scholingsbivak | StAGe [
07

07
] scholingsbivak | CHiRoViSie [

BIjlagen
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

MASSASPELEN
Hier kan je je eigen massaspelen invoegen.
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

TAFELMOMENTJES
Hier kan je je eigen tafelmomentjes invoegen.
08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

BIJLAGE VORMINGSAANBOD
1. animatorcursus
in de Chiro bestaat de animatorcursus uit twee delen. Het eerste deel, de “inleidingscursus” (ik), is een
weekend dat jouw gewestploeg organiseert. Het tweede deel, het “Scholingsbivak” (SB), is een vijfdaagse
die door je verbond wordt opgezet. na die twee cursussen én enkele weken stage in je eigen
Chirogroep krijg je het attest van Animator in het Jeugdwerk.
x inleidingscursus (iK)
De inleidingscursus is een must voor iedereen die het eerste jaar in leiding staat. Samen met
leidingsmensen uit de buurt vertrek je op weekend. De ik is gekend voor z’n ‘vlieg erin’-aanpak.
Alles draait er rond spel en spelen. Je ontdekt verschillende soorten spelen, leert nieuwe spelen
maken, en tot in het oneindige variëren. Je creativiteit en fantasie worden geactiveerd! Je krijgt een
heleboel begeleidingstips mee en met hopen frisse ideeën bereid je zelf een programma voor. om
vingers en duimen van af te likken! twijfel dus niet om mee te gaan op ik!
wie kan mee?
iedereen die in leiding staat. Je eigen (prille) leidingservaring staat centraal. let wel: wie een attest
van animator wil behalen, moet minstens 16 jaar zijn of worden in het lopende kalenderjaar!
x Scholingsbivak (SB)
op SB mag jij niet ontbreken. Het is een vijfdaagse cursus waar je wordt ondergedompeld in alle aspecten
van leiding geven. De leefwerelden van de afdelingen komen aan bod, in het bijzonder die
van je eigen afdeling. Je leert de werking van andere leidingsploegen kennen, ontdekt wat ‘Chiro
nationaal’ te bieden heeft en hoe een eigen plaatselijk netwerk je groep ondersteunt. ook kom je te
weten hoe dé Chiro denkt over milieu, geloof, relaties, migranten,… Zo kun je je eigen visie hieraan
toetsen. en ondertussen wordt er veel gespeeld en ambiance gemaakt! wie meegaat op SB maakt
de juiste keuze!
wie kan mee?
iedereen die in leiding staat. let wel: wie een attest van animator wil behalen, moet minstens 16
jaar zijn of worden in het lopende kalenderjaar!
x Stage
Als je mee geweest bent op ik en SB zul je daarna enkele weken stage lopen in je eigen groep.
Samen met iemand uit je leidingsploeg moet je die periode afronden.
Je krijgt van de SB-begeleidingsploeg een werkvorm opgestuurd om dat stagegesprek in goede banen
te leiden. Je staat dan stil bij wat je leerde op ik en SB en hoe je dat toepast in je eigen afdeling
en leidingsploeg. na dat gesprek kun je je attest aanvragen op het nationaal secretariaat.
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

2. hoofdanimatorcursus
in de Chiro word je hoofdanimator in het Jeugdwerk door voortgezette vorming te volgen. Sinds
september 2006 zijn we met een nieuw traject gestart: je volgt het algemeen hoofdanimatorweekend
en kiest daarnaast één van de themacursussen. wie na de twee cursussen stage doet in de eigen
groep krijgt het attest van hoofdanimator.
Wie mag mee?
Iedereen die 18 jaar is of wordt in het lopende kalenderjaar én IK en SB volgde. Ging je nog niet mee op IK
en SB, dan moet je minstens 19 jaar zijn of worden.
themacurSuSSen
!Let op: het aanbod themacursussen wisselt elk jaar, zodat er voldoende variatie is. kijk in de Grasduiner
of op de website voor het actuele aanbod!
x Afdelingsboost [4 dagen]
op deze cursus doe je de zotste ideeën op voor je eigen afdeling. Je leert er inspelen op de leuke en
minder leuke trekjes van je leden. Je ontdekt leuke ideeën voor activiteiten of kleine tussendoortjes.
met deze energiestoot bezorg je je afdeling een onvergetelijk Chirojaar. Zowel ervaren afdelingsfanaten
als groentjes mogen mee! Deze vijfdaagse cursus vindt plaats in de herfstvakantie.
x Groepsleidingsweekend
Dit weekend is op het lijf geschreven van nieuwe groepsleid(st)ers, proosten en VB’s, maar iedereen
mag mee! Je gaat dieper in op de rol van groepsleiding in de ploeg en hun specifieke taken. we
oefenen enkele technieken zoals vergaderen, PR en conflicthantering. Zorg dat je erbij bent!
x Chiro-scoutscursus [weekend]
t ijdens de krokusvakantie gaan we samen met de scouts op weekend. wij lopen met een scoutsbril
op onze neus en zij dragen een Chiropetje.
x Expressieweekend
op het expressieweekend mag je expressief uit de bol gaan. De begeleidingsploeg haalt alle creativiteit
en fantasie uit je lichaam. Je staat soms versteld van jezelf. naast je eigen zottigheid ontdek je ook
hoe je tijdens de werking expressief aan de slag kunt.
x Tochtenbivak [7 dagen]
tijdens dit zevendaags bivak staan het buitenleven en verschillende tochtvormen centraal. en je
gaat natuurlijk zelf op tocht…
3. praktische informatie
x Prijzen
x ik kost € 35,00.
x een vijfdaagse cursus kost € 80,00.
x een weekendcursus kost € 38,50.
x Aspitrant kost € 77,00.
x Het tochtenbivak kost € 115,00.
in elke prijs zitten de effectieve kosten (voeding, voorbereiding, teksten, materiaal,...) en administratiekosten.
De gemeenten zijn verplicht om (het volgen van) vormingsinitiatieven te ondersteunen via het
jeugdwerkbeleidsplan.
08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

op de cursus krijg je een bewijs van deelname voor de gemeente.
x Waardebons
De groepen die aansluiten voor 15 oktober ontvangen waardebons: 1 waardebon van € 1,00 per
leid(st)er, met een minimum van 13 waardebons per groep.
Daarmee kun je op elke meerdaagse cursus een korting krijgen op de cursusprijs:
x max. € 8,00 per leid(st)er op meerdaagse cursussen;
x max. € 5,00 per leid(st)er op een weekendcursus.
x Aanwezigheid
Aan de deelnemers wordt gevraagd de cursus volledig mee te maken.
x Annuleren
Het is vervelend als deelnemers niet komen opdagen, vooral als er andere deelnemers op de
wachtlijst staan. mocht je toch niet kunnen komen, verwittig dan vooraf! wie een geldige reden
heeft (een attest van de dokter, werkgever of school) krijgt het overgeschreven bedrag teruggestort.
Alleen de administratiekosten (€ 7,50) worden dan nog in rekening gebracht. wie zonder
geldige reden annuleert, betaalt 50% van het bedrag (maximaal € 25,00).
x Sociale promotie en vrijstelling van stempelcontrole
elke werkende jongere kan aan de werkgever vakantie aanvragen om deel te nemen aan vormingsinitiatieven
die door het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap erkend werden als “cursussen
voor sociale promotie”. De werkgever is niet verplicht de sociale promotie toe te staan, maar als
hij of zij meewerkt, krijg je voor de cursus ‘extra vakantiedagen’, zij het zonder loon. Je krijgt in de
plaats een (beperkte) vergoeding van de overheid.
Bij de VDAB kun je vrijstelling van stempelcontrole krijgen om de cursussen mee te maken. ook
hiervoor zijn er formulieren beschikbaar. De werkloosheidsvergoeding wordt gewoon doorbetaald.
Gewoon even contact opnemen met Hilde de Castro op het nationaal secretariaat:
hilde.decastro@chiro.be of 03 231 07 95.
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

MASSASPELEN
Hier kan je je eigen massaspelen invoegen.
08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

nuttIge adreSSen en weetjeS…
Chirojeugd Vlaanderen Regio Oost-Vlaanderen
(verbond Roeland, Heuvelland, Reinaert)
Regio Brabant
(verbond Leuven, Brussel)
Kipdorp 30 Hoefslagstraatje 1 Kolenmarkt 85
2000 Antwerpen 9000 Gent 1000 Brussel
03 231 07 95 09 225 52 80 02 511 39 02
info@chiro.be regioOVL@chiro.be regioBRA@chiro.be
www.chiro.be
Regio Antwerpen
(verbond Antwerpen, Kempen, Mechelen)
Regio Limburg Regio West-Vlaanderen
Kipdorp 30 Vaartstraat 14 Delaerestraat 16-18
2000 Antwerpen 3500 Hasselt 8800 Roeselare
03 231 07 95 011 21 22 56 05120 25 20
regioANT@chiro.be regioLIM@chiro.be regioWVL@chiro.be
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

Dienst Artistieke Activiteiten
expressieve workshops voor leiding in vier grote expressiedomeinen:
dans, drama, beeldende kunst en muziek.
DartA@chiro.be
Dienst Avontuurlijke Activiteiten
een avontuurlijk aanbod voor aspi’s en liedingsploegen die een uitdagende opdracht willen aangaan.
Boekingen en afspraken gebeuren via het nationaal secretariaat van Chirojeugd Vlaanderen.
DAA@chiro.be
De Spiritkoffer
Voer voor een kampbezinning of viering nodig? in de spiritkoffer vind je beslist voldoende inspiratie:
teksten, vieringen, kaarsen, doeken in de afdelingskleuren, … kortom: alles wat je nodig hebt!
Vraag op het nationaal secretariaat van Chirojeugd Vlaanderen naar Sofie neyens om de Spiritkoffer te
ontlenen.
De Circuskoffer
een koffer vol kunstjes-materiaal. Plezier verzekerd!
Vraag ernaar op het regionaal secretariaat.
Algemene Dienst voor Jeugdtoerisme (ADJ) en Centrum voor Jeugdtoerisme (CJT)
op zoek naar bivakplaatsen in Vlaanderen?
waag je kans op:
www.kampeercentra.be of www.cjt.be
of in wallonië? Surf naar:
www.patro.be of www.cbtj.be
Centrum Informatieve Spelen vzw
naamsesteenweg 130
3001 Heverlee
016 22 25 17
cis@spelinfo.be
www.spelinfo.be
Jeugd Rode Kruis vzw
www.jeugdrodekruis.be
Spelletjessites
www.chiro.be (klik op spelen)
www.jeugdwerknet.be/spelensite
www.wdz.scouting.nl/nl/spelenboek.php3
08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

monique
Heb je nog vragen, dan kun je:
x monique of Zulma contacteren op het nationaal secretariaat (kipdorp 30, 2000 Antwerpen, tel.
03-231 07 95, fax 03-232 51 62, info@chiro.be),
x onze verzekeringsmakelaar contacteren (interdiocesaan Centrum – Afdeling Hasselt, kempische
Steenweg 404, 3500 Hasselt, tel. 011-87 04 11, fax 011-87 04 88),
x de brochure «VASt en verZekeRing» raadplegen. Je vindt die op de aansluitings-cd-rom, of je
kunt een exemplaar aanvragen op het nationaal secretariaat.
zulma
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

chIroVerzekerIng
Weet je het zeker?
Driiiinnngg!!
- Goeiedag mevrouw, wij …
- Sorry, maar wij kopen niet aan de deur!
- Maar (een chirobottine wordt vakkundig tussen deur muur gepoot) mevrouw, hebt u er wel eens aan
gedacht hoe het dan verder moet?
- Verder? Het moet helemaal niet verder!
08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

- En uw kinderen dan?
Van deur tot deur leuren met een chiropolis, gelukkig moet je dat niet doen! Stel je even voor hoe een Inleidingscursus
er dan zou uitzien…
- B … en O … en R en D, I, L, BP en G!
- Zeer goed, Jeroen! En mensen, waarvoor staat dat letterwoord?
- ( in koor) Burgerlijke aansprakelijkheid, Ongevallen, Rechtsbijstand, Dood en Invaliditeit, Loonverlies, voor
een Beperkte Periode, en Gemeenrecht voor vrijwilligers!
- Juist, en hoe leg je dat nu uit aan een bezorgde huismoeder/-vader?
Zulma Nagels en Monique Van As vormen het eerstelijnsduo op het nationaal chirosecretariaat als
het op verzekeringen aankomt. we vroegen even tussen twee ongevallen door of ze eigenlijk veel
vragen krijgen…
CHiROFUiVEN:
Monique: we krijgen bijna dagelijks vragen over verzekeringen, vooral in verband met bivakgevallen.
Zulma: Doorheen het jaar krijgen we dan meer algemene vragen.
Monique: Ja, rond chirofuiven, bijvoorbeeld, of rond auto’s. Blijkbaar rijdt er dikwijls op bivak iemand
tegen een paaltje of laat er een keti een vlaggenmast op een auto vallen…
x Voor chiroleden en leiding geldt de chiropolis.
x Voor niet-aangesloten, helpende vrijwilligers kn je een ‘gemeenrecht
voor vrijwillligers’-polis afsluiten bij de chiromakelaar (lDB) of bij een
plaatselijke verzekeringsmakelaar (dat doe je ook bij bouwwerken,
bijvoorbeeld).
x Voor groot materiaal kun je een all-riskverzekering afsluiten bij een
makelaar.
x een objectieve aansprakelijkheidsverzekering moet je afsluiten om
bepaalde letsels bij de bezoekers te dekken. Vraag dat eerst na bij
de eigenaar van de zaal, misschien heeft hij of zij dat al. in chirolokalen
en jeugdhuizen moet dit niet. Voor een feesttent doe je dit best
sowieso.
x Ga na of de eigenaar van de zaal al een volledige brandverzekering
genomen heeft of dat jullie er ook één moeten nemen.
Zitten er veel opmerkelijke gevallen bij?
Zulma: Voor ons waren de gevallen met vuurspelen deze zomer toch wel opmerkelijk. ik merk dat
veel chiromensen vinden dat dit, met de nodige voorzorgen, wel moet kunnen. Als ouder sta ik daar
toch wel anders tegenover…
Monique: Kookouders goed verzekeren, dat is ook belangrijk. er waren best wel wat keukenongevallen
dit jaar.
Zulma: Ja, meestal vergeten mensen dat gewoon, en juist die ene keer gebeurt er iets…
Monique: Je kunt nochtans tot vlak voor de activiteit nog mailen of faxen om iemand te verzekeren,
ook op zondag! wij verwerken die natuurlijk niet op dat moment, maar dat de lijst hier aangekomen
is, is al genoeg…
Zulma: Dat kun je bijvoorbeeld ook bij een wandeltocht of zoiets doen. Aan de start schrijf je iedereen
in, je faxt meteen de lijst door en iedereen is verzekerd! en vertrekken ze in twee groepjes, dan fax
je twee keer!
Monique: nieuwe leden mogen altijd een paar keer proberen. Als ze al een maand komen, moet je ze
natuurlijk aansluiten. maar de eerste paar keer zijn ze verzekerd zonder aansluiting.
en een oudercomité of een oud-leidingswerking, die kun je ook aansluiten en verzekeren. Dat is iets
anders dan de gewone polis, maar ook zeer gemakkelijk te doen!
Zulma: wat mensen vaak niet doorhebben is dat lDB de makelaar van de Chiro is. Die zoeken voor
ons de beste verzekeringen uit en moeten altijd ons chirobelang behartigen. Het kan dus geen kwaad
om hen op te bellen met een vraag.
Zijn er dingen waar je op moet letten bij het aangeven van een geval?
Zulma: Zeg nooit dat je ‘in fout’ bent. Je moet enkel de feiten weergeven. laat dus het vakje ‘Denk je
BRANDVERZEKERiNG:
dat je verantwoordelijkheid als leider kan ingeroepen worden?’ maar leeg.
Monique: Zorg dat je een ongevalaangifte bij je hebt op tocht en op bivak. Als je achteraf nog alles
terug naar de dokter in eupen moet sturen, dan wordt dat een gigantische soep.
Een hele brok informatie, mijn stoppen (heb je’m?) slaan bijna door! Bedankt!
Monique: en ziekte is niet verzekerd…!
AUTO’S:
x Als eigenaar, én als huurder van een lokaal moet je een
brandverzekering afsluiten. De eigenaar kan wel ‘afstand
doen van verhaal’, zodat de huurder geen brandverzekering
meer moet nemen. Vraag dit dus na!
x op weekend of op bivak in een ander lokaal is je groep
verzekerd voor brand op verplaatsing via de burgerlijkeaansprakelijkheidsverzekering.
x laat je iets vallen op een auto of maak je er een kras in,
dan komt dat op je eigen familiale polis terecht. Als je
dat niet hebt, neemt de chiropolis dat op.
x Bij een car-wash komt de verzekering niet tussen!
x Heb je een ongeval met de auto in chiroverband, dan
wordt dat door de autoverzekering van de bestuurder/eigenaar
gedekt. Verwondingen van chiroleden en
–leiding vallen onder de chiropolis én onder de burgerlijke
aansprakelijkheidsclausule van de autoverzekering.
Zorg dat ouders e.d. hier altijd van op de hoogte zijn.
] scholingsbivak | BiJlAGen [
08

08 ] scholingsbivak | BiJlAGen [

De chiroverzekering bestaat uit:
1. Burgerlijke aansprakelijkheid:
x Als je per ongeluk iets van iemand anders kapotmaakt, of iemand een duw geeft en die breekt
een been, dan ben je burgerlijk aansprakelijk. Dat wordt verzekerd door de familiale polis van het
lid of de leid(st)er in kwestie (of meestal van hun ouders). Hebben zij dat niet, dan speelt de chiropolis
familiale. in beide gevallen betaal je de eerste € 173,53 zelf.
x leiding kan ook aansprakelijk gesteld worden voor ‘organisatie-’ en ‘toezichtsfouten’. Dat komt
erop neer dat je iets ‘niet goed voorbereid’ hebt of dat je de leden niet goed in de gaten hield. in
dat geval worden de kosten helemaal terugbetaald.
in deze gevallen stuur je een brief met wat er gebeurt is en alle relevante info naar lDB. Deze verzekering
geldt niet op weg naar of van de lokalen voor of na een activiteit.
2. ongevallen:
x een ongeval is een plotse gebeurtenis, waarbij je lichamelijk gekwetst wordt, zoals verdrinking,
voedselvergiftiging, insectenbeten,… De polis geldt niet voor ziekten, als je springstof gebruikt, bij
zelfdoding, als je onder invloed bent van drugs (ook alcohol!) of als je je lenzen verliest.
x De chiroverzekering betaalt het stuk van de medische kosten terug, dat de ziekteverzekering (b.v.
Cm, Bm …) niet terugbetaalt.
x Deze verzekering geldt ook op de kortste weg van en naar de chirolokalen.
x let erop dat de dokter zich houdt aan de lijst van het RiZiV, en vraag niet om op een eenpersoonskamer
te liggen.
Voor deze gevallen vullen jij en de dokter de ongevalsaangifte in en stuur je die (liefst met het bewijs
van de ziekteverzekering) binnen 8 dagen naar lDB.
3. rechtsbijstand:
Bij gevallen van burgerlijke aansprakelijkheid kan het zijn dat de verschillende partijen niet akkoord
gaan over wie aansprakelijk is. Dan moet de zaak voor de rechter verschijnen. De verzekering voorziet
dan een advocaat voor jou.
Dan kun je nog extra opties kiezen:
1. Dood en invaliditeit:
Als iemand sterft in een ongeval in chiroverband, dan dekt de ongevallenverzekering al een aantal
kosten. Bij een sterfgeval keert de verzekering bij deze optie een bedrag uit aan de nabestaanden. Bij
een blijvend letsel krijg je een eenmalig bedrag.
2. Dood, invaliditeit en loonverlies:
Deze optie zorgt voor hetzelfde als de vorige, én vult voor één jaar het bedrag aan dat de ziekteverzekering
uitbetaalt als je door een ongeval niet meer kunt gaan werken.
3. verzekering voor een beperkte periode:
mensen die deelnemen aan een chiroactiviteit maar niet aangesloten zijn, zoals kookouders en hun
kinderen, kun je verzekeren voor een korte tijd. Doe dit zeker en kies alle opties!
4. gemeenrecht voor vrijwilligers:
Deze verzekering is vooral bedoeld voor vrijwilligers die bouw- of verbouwingswerken uitvoeren aan
lokalen. Ze worden zo verzekerd voor ‘arbeidsongevallen’.
5. uitzonderingen
] scholingsbivak | BiJlAGen [ 08