De farmacotherapie van pathologische verzameldwang ... - Altrecht

4
en tegelijkertijd een scala aan dysfunctionele cognities rond het verzamelen en weggooien
van spullen(1). Wat betreft de aard van de verzamelde spullen: die komen redelijk overeen
tussen organische en niet-organische verzamelaars; zowel bij de organische vorm als bij de
OCD-gerelateerde vorm kunnen soms bizarre en schokkende items worden verzameld zoals
faeces, nagels, haar, en bedorven voedsel. Tenslotte ervaren patiënten met de “pure”
verzameldwang hun verzamelwoede vaker als egosyntoon dan patiënten met
OCD+verzameldwang.
Comorbiditeit bij de niet-organische verzameldwang
Patiënten met verzameldwang+OCS hebben veruit de meeste comorbiditeit (7). De meest
voorkomende aandoeningen op as I zijn: socale angststoornis (19%-27 %), gegeneraliseerde
angststoornis (tot 34%), dysthymie en depressie iez (12-17%). Tot 30% van de patiënten
heeft een comorbide OCPS, hetgeen overeenkomt met de prevalentie van OCPS bij
patiënten met OCS (Lochner et al., in druk).
Een belangrijke beperking van onderzoek naar comorbiditeit binnen het referentiekader van
de volwassen psychiatrie is dat daarin geen rekening gehouden wordt met
kinderpsychiatrische aandoeningen zoals ADHD en stoornissen in het autisme spectrum.
Het is dan ook de vraag of de frequent gestelde diagnose OCPS in een aantal gevallen niet in
feite een autisme spectrum stoornis weerspiegelt. Zeer belangrijk in dit verband is recent
onderzoek bij OCS patiënten met en zonder verzameldwang naar de samenhang van (de
symptoomdimensies van) OCS met ADHD en met autismespectrum stoornissen (8, 9).
Hieruit bleek dat 1) in tegenstelling tot bij de andere OCS symptoomdimensies, symptomen
van inattentie en moeite met switchen van de aandacht de symptoomdimensie
verzameldwang voorspellen, 2) ADHD inattentie de belangrijkste voorspeller is van de ernst
van de rommel, van moeite met weggooien en van mate van verzamelgedrag, en dat 3)
tenminste 20% van de patiënten met verzameldwang voldoet aan de criteria voor een
ADHD, met name inattention type. Hiermee in lijn is een serie neuropsychologische studies
waaruit bleek dat patiënten met verzameldwang met name problemen hebben in het
vasthouden van aandacht, in plannen en organiseren, en, problemen lijken te hebben met
het inhiberen van motorische responsen, hetgeen wijst op een zekere mate van
impulsiviteit (10). Dit vertoont gelijkenis met het neurocognitieve profiel zoals dat bij
patiënten met ADHD wordt gezien. Tenslotte zijn er aanwijzingen dat –in overeenstemming
met bevindingen bij ADHD- , bij patiënten met verzameldwang dopaminerge
neurotransmissie lijkt te zijn verstoord, en wel in de ventromediale prefrontale en cingulaire