De farmacotherapie van pathologische verzameldwang ... - Altrecht

karakter van deze studies en het bescheiden effect, kunnen uit deze resultaten geen
definitieve conclusies getrokken worden.
6
Tot op heden zijn er geen studies verschenen naar het effect van augmentatie of
monotherapie met antipsychotica bij patiënten met verzameldwang +/- OCS. Hoewel
verscheidene studies een bescheiden toegevoegd effect rapporteren van D2 antagonisten
(haloperidol, risperidone) bij therapieresistente OCS patiënten (18, 19) wees een recente
prospectieve studie bij 46 OCS patiënten over de periode van 1 jaar met risperidone,
olanzapine of quetiapine uit, dat deze middelen geen toegevoegd effect hadden na het
(bescheiden) initiele effect van de SSRI die was gegeven (20).
De toekomst: een andere koers?
Gezien de recente inzichten in de kenmerken van de verzameldwang, kan men zich afvragen
in hoeverre een nuancering van het farmacotherapiebeleid op zijn plaats is. Met name bij
de groep met “pure” verzameldwang lijkt het zinvol om medicatie te geven die niet zozeer
gericht is op afname van dwangverschijnselen maar die gericht is op het verbeteren van de
cognitieve –en aandachts functies en op afname van de impulsiviteit. Middelen als methylfenidaat,
en dextro amphetamine, dopamine agonisten die eerste keuze middel vormen in
de behandeling van ADHD, komen in aanmerking als nieuwe en veelbelovende
mogelijkheden, maar deze middelen zijn tot nog toe nog niet getest bij patiënten met
verzameldwang. Bij het Academisch Angstcentrum Altrecht wordt op dit moment
augmentatie met m-fenidaat getest in een open opzet, in een studie bij patiënten met
verzameldwang.
Een ander alternatief, dat evenmin is getest is, maar misschien ook potentie bezit vanwege
het effect op het verbeteren van cognitieve capaciteit, is de glutamaat antagonist
memantine. In een vorig nummer van dit tijdschrift is memantine besproken in het licht van
behandeling van therapieresistente OCS door Hollander, van Beem en Cath. Mogelijk heeft
memantine een toegevoegde waarde bij de groep patiënten met verzameldwang+OCS.
Tot besluit: behandeling van patiënten met verzameldwang is moeilijk en behoeft een
specialistische en multidisciplinaire aanpak. Dat de farmacotherapie bij de groep nog niet
goed is uitgekristalliseerd moge duidelijk zijn uit dit overzicht.