Op zoek naar de betekenis van wonen 1 - Steunpunt wonen

zal hebben op het handelen van mensen. Een ‘sterke’ vorm van sociaal-constructivisme
stelt dat deze gedeelde werkelijkheid de enige werkelijkheid is die er is.
Dickens staat hier uitgesproken kritisch tegenover: “Strong social constructionism is,
at worst, sociology’s form of disciplinary reductionism: an ultimately doomed attempt
to contain all understanding (including those of the sciences) within strict sociological
limits. Another way of making the same point is to say that, while all knowledge is
socially constructed, some knowledge is better than others: referring to an objective
reality” (Dickens, 2000, p. 158).
Om het wonen te onderzoeken moeten we dus meer doen dan het een plaats geven
binnen het maatschappelijke functioneren (cf. ‘sociologische’ benadering), of
verklaren hoe opvattingen over wonen ontstaan door de interactie tussen actoren en
door hegemonische discoursen (cf. ‘sterk’ sociaalconstructivisme). We moeten ook
onderzoeken hoe individuen en huishoudens het wonen gebruiken om in hun
‘natuurlijke’ behoeften te voorzien en hoe dit samenhangt met de algemene
behoeftebevrediging binnen een maatschappelijke context. “While much existing
work on the home concentrates on the social relations and processes affecting people
and households, few studies have examined how these broad constraints and
relationships shape people’s lives, biographies or life courses… [A] first stage must be
to see people’s housing experience in relation to the whole of their lives, in particular
their lives in employment” (Dickens, 1990, p. 119).
Hij voegt hier onmiddellijk aan toe dat mensen niet als louter ‘marionetten’ van de
omstandigheden mogen beschouwd worden: “To a large extent… housing careers
may… be enforced or constrained by market processes or government authorities. But
at the same time, the town chosen or the house actually lived in are still selected by
the households themselves. The house, its form and its location, is a commodity
providing real options as to how some people, at least, choose to live. Such a choice is
made on the basis of how individuals see themselves and wish to be seen by others,
and it is possible to conceptualise a characteristic or typical ‘moral housing career’. It
is one, certainly, shaped by land markets, builders, financiers and the like, but also
one resulting from households and individuals seeking status, respect and security”
(Dickens, 1990, p. 120) 32.
Op basis van de benadering van Dickens kunnen we een link leggen tussen
verlangens en behoeften. Verlangens komen niet zomaar uit het niets of worden niet
zomaar opgedrongen via discoursen. Ze hebben ook wortels in bepaalde onvervulde
behoeften. De manier waarop mensen een invulling zoeken voor hun onvervulde
behoeften zal bepaald worden door sociale en culturele omstandigheden. Het is goed
mogelijk dat deze omstandigheden niet toereikend zijn om de onvervulde behoeften
ook daadwerkelijk een invulling te geven.
32 Voor meer over het concept “moral housing career”, zie verder.
29