Intermezzo nummer 3 - Subsidieprogramma van de Europese Unie ...

intermezzo 3.2002
forum voor internationale ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van volksgezondheid, welzijn, zorg en sport 19
ervaart de buitenlandse instroom als
vriendelijk, leergierig, dienstbaar, en
met hoge inzet. Tegelijk benoemt men
soms een gebrek aan assertiviteit,
deels samenhangend met de cultuur in
het land van oorsprong en deels met
de kwetsbare arbeidspositie van de
instromende buitenlanders.
De uiteenzettingen werden gevolgd
door zeer geanimeerde discussies rond
vier thema´s (zie kader). De discussie
zal zich ongetwijfeld voortzetten op
basis van het komende LOIB-rapport.
De Europese dimensie hierin bleek
voor velen een eye-opener.
In Nederland is het vrij gewoon dat vrijwilligers naast de
professionele verzorger betrokken zijn bij de zorg voor
gehandicapte medeburgers. Zij helpen bij het doen van
inkopen, treden op als chauffeur bij verder weggelegen
bezoekjes, helpen mee bij het organiseren van dagbestedingsactiviteiten.
Zonder vrijwilligers zouden veel zorgvoorzieningen
nauwelijks te realiseren zijn.
In de ‘nieuwe’ landen van Europa, dat wil zeggen het
voormalig Oostblok, is de hulp en inzet van vrijwilligers in
de gehandicaptenzorg een nieuw verschijnsel. Dat men er
daar nog erg aan moet wennen, blijkt in de praktijk.
Beroepskrachten hebben soms moeite met de juiste rolverdeling
en vrijwilligers vergeten soms dat ze geen beroepskracht
zijn. Als er tenminste vrijwilligers gevonden worden
die mee willen werken. Want vrijwilligerswerk, dat deed je
vroeger in die landen alleen als je er door de overheid toe
verplicht werd; vooral de oudere generatie staat daardoor
niet te springen om ‘zomaar’ iets voor de gemeenschap te
doen.
Discussiethema´s tijdens de 28 maartbijeenkomst
van het LOIB:
1 EU-lidstaten met arbeidstekorten in
de zorgsector: concurrenten of
collega?
2 Lange termijnstrategie: Winwinsituaties
creëeren: wat is dat en
hoe doe je dat?
3 Vergrijzing en zorg: Export zorg,
import zorgarbeid? Wat betekent dit
voor ons stelsel?
4 De middellange termijn: welke
maatregelen zijn mogelijk en
wenselijk, bijvoorbeeld in EUverband?
Duidelijk werd in ieder geval dat, mét
het toenemen van de marktwerking in
de Nederlandse zorg, het steeds
moeilijker wordt te bepalen wie de
regie heeft. Daardoor zal het moeilijker
worden daadwerkelijk maatregelen op
het terrein van de import van verpleegkundigen
te bewaken en ook de export
van zorg tegen te gaan. De aanwezigen,
vanuit departementen als VWS
Vrijwilligers in de
gehandicaptenzorg
(IBE en MEVA) en SZW, de Inspectie,
werkgevers en werknemers, bemiddeling,
opleiders en onderzoek, concludeerden
dat het thema internationalisering,
ook wat betreft de import van
verpleegkundigen, vervolgacties
behoeft, zowel in Nederlands als in
Europees verband. Om te beginnen
lijkt het zaak nu leergeld te betalen en
te zorgen dat we op een rij hebben wat
we in Nederland goed en fout vinden
gaan in het hele proces, grondig te
evalueren en om met partijen om tafel
te gaan en te komen tot een – ook
daadwerkelijk te handhaven –
gedragscode voor bemiddelaars.
De globale conclusies van de
discussies en de presentaties van
Tjadens en Roerink zijn terug te vinden
op de website van het LOIB
(www.nizw.nl/loib).
auteur Frits Tjadens
informatie f.tjadens@nizw.nl
Op opleidingen in Midden- en Oost-Europa ontbreekt veelal
de deskundigheid om beroepskrachten voor te bereiden op
het samenwerken met vrijwilligers. Juist nu men in veel
landen bezig is met het introduceren van een reïntegratiebeleid
en nieuwe concepten als community care wordt dat
als een groot gemis ervaren. Men probeert daar, onder
andere via samenwerkingsprojecten met het buitenland, iets
aan te doen. Een van die projecten betreft de uitwisseling
van ideeën en knowhow tussen Roemenië, Litouwen en
Nederland. Participanten in het project zijn het Primavera
Pilot Center for Special Education and Recuperation for
Children in Resita, Roemenië en de Utena Medical School in
Utena, Litouwen. In het kader van het Socrates Grundtvig
programma van de EU werken zij gezamenlijk aan het
opstellen van een praktische leidraad voor leraren om
studenten te trainen in het omgaan met vrijwilligers. Tegelijk
wordt er ook een soort gids gemaakt die vrijwilligers uitlegt
hoe zij op de beste manier een bijdrage kunnen leveren.
Leidraad en gids worden uiteindelijk zowel in het Litouws als
zorg