Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1990 nr 2

II!!!
het oprichten van een geheel zelfstandige
rechtspersoon de enige oplossing. Met name
voor de commerciële verzekeraars zal dat
niet zonder hindernissen gaan.
Dubieus
De aanvullende verzekering, die gevuld zou
worden met hele pakketonderdelen als
medicijnen, fysiotherapie en tandheelkundige
verzorging voor volwassenen, kan niet als
een sociale verzekering worden aangemerkt.
Grote vraagtekens moeten daarom worden
geplaatst bij de gedachte dat aan een eventuele
(brede) aanvullende verzekering, zoals
die naast een relatief smal basispakket van
85% zou moeten functioneren, nadere
(beperkende) regels gesteld zouden kunnen
worden.
Inmiddels is wel duidelijk geworden dat bijvoorbeeld
de eis, dat de aanvullende verzekering
door dezelfde verzekeraar zou moeten
worden uitgevoerd als de verzekeraar
die de basisverzekering voor een verzekerde
verzorgt, niet houdbaar is. Ook andere eisen
als acceptatieplicht. verbod op premiedifferentiatie
en daarmee een verbod op risicoselectie
zullen in het licht van de Europese
regelgeving en de daarop volgende nationale
wetgeving niet of uiterst moeizaam te handhaven
zijn. Daarmee is een verantwoorde
uitwerking van het concept van een forse
aanvullende verzekering, zoals dat door
Dekker nog was verwoord, zeer dubieus
geworden. De Tweede Richtlijn Schadeverzekering
bedreigt dan ook bij voorbaat de
werking van een stelsel, zoals dat het vorige
kabinet voor ogen stond.
Zonder winstoogmerk
Een ander internationaal aspect betreft de
verdragen van de Internationale Arbeids
Organisatie (ILO)die Nederland heeft geratificeerd.
Daartoe behoren ook verdragen die
betrekking hebben op ziektekostenverzekeringen
voor arbeiders in de industrie en handel
(ILO-verdragnr. 24) en op de ziektekostenverzekering
voor landarbeiders (ILO-verdrag
nr. 25). Consultatie bij de ILOheeft tot
nu toe tot de conclusie geleid dat
Dekkerachtige ontwikkelingen, waarbij commerciële
verzekeraars in feite min of meer
model staan voor de zorgverzekeraar, niet
met deze ILO-verdragenin overeenstemming
zijn.
In deze verdragen wordt namelijk bepaald
dat de groepen verzekerd moeten zijn ingevolge
een sociale ziektekostenverzekering
die zonder winstoogmerk wordt uitgevoerd.
Daarnaast is bepaald dat de verzekerden in
het bestuur van die verzekeringsinstelling
vertegenwoordigd moeten zijn. Daarmee
wordt in feite de onderlinge verzekeraar en
niet de commerciëleverzekeraar model voor
de nieuwe 'zorgverzekeraar'.
Er zijn dan twee tegengestelde conclusies
mogelijk: ófwel de verdragen worden opgezegd,
ófwel alleen het model van een onderlinge
waarborgmaatschappij is in het licht
van deze verdragen aanvaardbaar.
Opzegging van een ILO-verdragis een weinig
aantrekkelijke optie. In het recente verleden
heeft de Tweede Kamer zich unaniem
tegen de opzegging van het ILO-verdrag121
(arbeidsongevallen en beroepsziekte) gekeerd.
De andere mogelijkheid, het model
van een onderlinge waarborgmaatschappij
verplicht stellen voor de toekomstige zorgverzekeraar
is veel aantrekkelijker en voorkomt
tegelijkertijd een aantal problemen
rond de positie van de zorgverzekeraar in
het nieuwe stelsel.
In het nieuwe stelsel wordt gewerkt met
gemeenschapsgelden, zorgverzekeraars krijgen
uitkeringen uit de centrale kas. Dat
brengt mijns inziens met zich mee dat er een
strikte toelatingsprocedure moet zijn voor
de organisaties die als zorgverzekeraar willen
optreden. Langs deze weg kunnen ook
op een betere manier de voorwaarden voor
uitvoering van de volksverzekering worden
vastgelegd.
De ontwikkeling van een stelsel van ziektekostenverzekering
staat onder grote invloed
van het Europees gemeenschapsrecht, indien
het oude concept van Dekker met betrekking
tot een fors aanvullend pakket gehandhaafd
zou worden. Die dreiging kan echter tegelijkertijd
de redding van het sociale karakter
van de ziektekostenverzekering zijn. Zoals
inmiddels wel duidelijk is geworden, heeft
het kabinet hieruit consequenties getrokken
en gekozen voor een veel bredere benadering.
De invloed van de ILo-verdragen zie ik als
positief. Langs deze weg wordt een belangrijk
doel van de PvdA, te weten geen commerciële
benadering van de volksverzekering,
dichterbij gebracht zonder dat daarmee
de prikkel tot zuinig en efficiënt werken
wordt weggenomen. Waar anderen spraken
over Europa als een mogelijke tijdbom onder
het systeem kun je vaststellen dat door het
nemen van de juiste beslissingen en het niet
vasthouden aan onwerkbare concepten nog
veel ten goede kan keren.
Gerrit Jan van Otterloo is lid van de Tweede
Kamer voor de PvdA.