Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1990 nr 2

1
~
"
·1
'r t.y
Foto: Wim Salis
De overleving steeg al met al van ongeveer
44% in de jaren zeventig tot gemiddeld 85%
nu. Alhoewel tot nu toe een dramatische stijging
van het aantal jongeren en kinderen
met een chronische ziekte heeft plaatsgevonden,
lijkt het niet erg waarschijnlijk dat deze
trend zich zal voortzetten. Er valt slechts een
geringe stijging te verwachten. Als de
gemiddelde overleving toeneemt, kan er
slechts een toename van omstreeks 15% zijn
van chronisch zieke kinderen die volwassen
worden, tenminste er vanuit gaande dat er
geen dramatische geboortestijging in de rest
van de eeuw plaatsvindt.Wellicht valt er nog
een aanzienlijke stijging te verwachten van
de zogenaamde leer- en leesstoornissen. Als
tenminste de tussen 1970 en 1982 in Amerika
geconstateerde toename 'met 120% zich ook
bij ons nog voordoet. Hoe complexer de
samenleving, hoe meer individuen uit de
boot vallen. Vroeger waren de kansen voor
deelname aan het sociale verkeer ook voor
minder begaafden redelijk. Op de een of
andere wijze konden jongeren met een dyslexie
of Minimal Brian Dysfunction (thans
Attention Déficit Disorder genoemd) wel aan
de slag in simpele banen. Het aantal 'simpele'
banen neemt af, eisen worden hoger en
veranderen sneller.
Ten slotte valt te voorzien dat een aantal jongeren
en kinderen met een chronische ziekte
deze wel overleeft, maar minder fit en meer
beperkt uit de behandelingsfase komt. Al
dan niet levenslang afhankelijk van medicamenten
of technologie. In dit opzicht kan
gedacht worden aan kinderen die heel vroeg
en heel klein geboren worden, langdurig
beademing behoefden en als restverschijnsel
een bronchopulmonale dysplasie overhielden
met een aanhoudende extra zuurstof- of
beademingsbehoefte. Deze zogenaamde BPDkinderen
worden nu succesvol thuis behandeld.
Niemand kan voorspellen hoe oud zij
zullen worden. Niemand weet ook om hoeveel
kinderen het gaat nu en later, hier en
elders.
Kinderen die een levertransplantatie of bijvoorbeeld
een hart- of longtransplantatie
ondergaan (waarschijnlijk in deze eeuw nog
een geaccepteerde wijze van handelen bij
sommige aandoeningen) zullen een toegenomen
'overleefbaarheid' ervaren. Maar dan
wel met een grotere zorgbehoefte en een
wisselende mate van lichamelijke, geestelijke
en sociale validiteit.
Supergezond
Denkend aan Europa in 1992 en later, zien
wij een grote en groeiende groep jongeren
met een chronische ziekte. Is gezond zijn nog
normaal als bijna een kwart van de bevolking
voortdurend ziek is, en als daarnaast 10
á 20% episodes van een vorm van acute ziekte
of gezondheidsstoornis doormaakt? Op
den duur zal ons denken over gezondheid
en ziekte een bijstelling moeten ondergaan.
De wereld van Peter Stuyvesant en de Coca-
Colaspotjes met supergezonde. sportieve,
tomeloos energieke, twinkelende twintigers
en driftige dertigers bestaat niet.
Supergezond zijn en helemaal niets mankeren,
geen enkele ziekte, kwaal of handicap
hebben? Ziedaar de uitzondering van de
norm, de afwijking van de toekomst. Voor
onze zorgsystemen. voor het onderwijsbeleid,
huisvesting, arbeidsvoorzieningen en
sociaal verzekeringsstelsel reden tot antici-
,