Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1990 nr 2

More documents

Recommendations

Info

• beweging zet straks ook in ons land misschien wel meer in beweging dan we met de kleine stapjes van het Nederlandse overlegmodel in de gezondheidszorg gewend zijn. Misschien dat de balans van winners en losers in het Verenigd Europa toch nog wat hoopvoller uitpakt, als blijkt dat schaalvergroting en internationalisering ook voertuigen kunnen zijn voor een sociale tegenbeweging. Baldew geeft in zijn artikel over het Europese kind aan waar dan feiten en actie kunnen liggen. Tot slot: kunnen WIJ In Europees verband niet ook een aantal ontwikkelingen in onze gezondheidszorg, waarmee we zijn vastgelopen, een andere richting uitsturen? Denk bijvoorbeeld aan de zorg voor ouderen en gehandicapten, waarbij Wf institutioneel veel van Scandinavische landen en cultureel misschien wel veel van een aantal Zuideuropese landen kunnen leren. Financiering en structuur van onze voorzieningen zijn vaak verkokerd en weinig flexibel, vormen van case-management, budgetfinanciering en een beperkte mate van competitie tussen dienstverleners bieden wellicht oplossingen. Prijs en kwaliteit van de farmacie zijn onbevredigend. Nederland is bijvoorbeeld het duurste farma-land van Europa. Patiëntenen consumentenrecht lopen niet voorop en zijn weinig strijdbaar. Europa biedt al met al een schaal van denken die ruimer is dan wij ooit kenden. Dit Europa zal de opzet van onze zorg niet op korte termijn radicaal wijzigen, maar op een breed terrein tot harmonisatie van regelingen en industrialisatie leiden, met name van het geneeskundig bedrijf en het verzekeringsstelsel. In dat kader zal Nederland met andere Westeuropese landen het rendement aannemelijk moeten maken van een thuiszorg en een eerste lijn die menselijk, betrokken en vraaggericht zijn, en van een verzekeringssysteem dat doelmatigheid paart aan een sociaal en democratisch gehalte. Met het ineenstorten van de volledig gesocialiseerde gezondheidszorgsystemen in Oost-Europa en de geleidelijke ontmanteling van het genationaliseerde gezondheidszorgsysteem in Engeland ontstaat er een nieuwe uitdaging voor sociale systemen'': het zoeken van een nieuwe legitimering voor zorg en verzekering tegenover pluralistische grotendeels vrijemarktsystemen van gezondheidszorg. Erik heydelberg Vliegveld Zestienhoven Internationaal Ziekenvluchttransport Foto: Wim Salis Noten 1. Paul juffermans, Staat en gezondheidszorg in Nederland, Nijmegen (SUN) 1982, pg. 257 e.v. 2. Paul Starr, The Social Transformation of American Medicine, New York (Basic Books) 1982, pg. 429 e.v. 3. Zie voor deze indeling van zorgsystemen: M.G. Field, 'The concept of the health system at the macro-sociologicallevel', in: Social science and medicine, 14a, 7, 753-786, 1973. Field voorspelde overigens precies het omgekeerde van de huidige ineenstorting van genationaliseerde en gesocialiseerde systemen. ,
" LLENBRUGIN BRUSSEL adend in het zweet zijn ze wakker geworden uit dit soort dromen, de geneesmiddelendeskundigen die vroeg genoeg beseften wat voor een enorme consequenties de Gemeenschappelijke Markt voor de geneesmiddelenvoorziening in Europa zou hebben. Alles zal niet op stel en sprong veranderen na 1992, weet men in Brussel te vertellen. Een eventuele overgang naar andere regels zal geleidelijk en gefaseerd geschieden. De overgang naar een gemeenschappelijke regelgeving voor geneesmiddelen in de EG zal niet de boven geschilderde apocalyptische beelden opleveren. Maar de werkelijkheid is nog veel enger: niemand weet wat er wél zal gebeuren. Totop dit moment is het in het Brusselseniet duidelijk wat voor systeem het eengeworden Europa zal hanteren voor geneesmiddelentoelating binnen haar grenzen. Of dat een systeem is met een relatief hoog niveau van bescherming voor de consument - zoals in Nederland of Groot- Brittanië - of een hoog niveau van bescherming voor de farmaceutische industrie - zoals in West-Duitsland of Italië - is op zijn zachtst gezegd nog nevelig. Wat wel duidelijk is dat dit een terrein is dat schreeuwt om beleid. Janboel van norlllen Nu is denken over (volks)gezondheid bij de Europese Commissie bepaald niet in goede handen. De Commissie houdt zich bezig met een vrij verkeer van personen, diensten en goederen in het Europa van de toekomst. Gezondheidsbeleid is een nationale zaak, daarover wenste men zich aan de Boulevard Shuman niet het grensoverschrijdende hoofd te breken. Geen wonder dus, dat de Europese Commissie het Europese Het is 1 januari 1993. De dag van de open grenzen, één Europa. Er bestaat een vrij verkeer van personen en, vooral, goederen. Dus ook geneesmiddelen. Bij Zevenaar en Hazeldonk denderden ongehinderd vrachtwagens uit Italië, Griekenland en Duitsland over de voormalige grens tjokvol met medicijnen die tot de dag van gisteren in Nederland niet toegelaten waren, omdat ze onwerkzaam zijn of zelfs ronduit gevaarlijk. Niemand houdt ze tegen. Brussel regeert de markt, het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen heeft niets meer te vertellen. Want als ze te streng is, werkt ze concurrentievervalsend, de vloek én het taboe van het nieuwe Europa. De Gemeenschappelijke Markt als pillen brug voor meer dan Geneesmiddelenbeleid op de stoep parkeerde bij het belangtijkste directoraat-generaal: nr. III, Interne markt. Voilà, de visie van de Europese Commissie op geneesmiddelenbeleid in een notedop: markt, handel. Geneesmiddelenbeleid in het Europa na 1992bevat echter oneindig veel meer aspecten dan handels- en winstcijfers en concurrentie. De belangrijkste zijn: hoe gaat men registreren, en welke normen hanteert men daarbij? Hoe gaat men controleren op bijwerkingen? Wat zijn de gevolgen van de farmaceutische eenwording van Europa voor landen in de Derde Wereld die afhankelijk zijn van de westerse geneesmiddelenproduktie? Europa is op het ogenblik een janboel van normen. Wat in het ene land voor een geneesmiddel acceptabel wordt geacht, is dat in een ander land niet. In het ene land hoort het melden van bijwerkingen tot de dagelijkse routine, in een andere lidstaat niet. Het laten voortbestaan van dergelijke verschillen bij open grenzen heeft negatieve gevolgen voor de gezondheidsbescherming van de consument: als je niets doet, gaat de laagste norm gelden. De pijnstiller glafenine bijvoorbeeld, is niet toegestaan in Duitsland. Dit vanwege de frequente bijwerkingen, notabene gemeld in Nederland! Het is echter wel toegelaten in Nederland. Theoretisch zou na 1992glafenine weer toegestaan moeten worden in Duitsland, er is immers een markt! Het omgekeerde, namelijk dat het verbod in Duitsland ook voor Nederland zou gaan gelden, is niet waar. De firma die glafenine maakt zou erop wijzen dat glafenine wel in Nederland in de handel is en dat het Duitse verbod concurrentievervalsend is. Als het in Duitsland gemakkelijkeris om een geneesmiddel te registreren dan in Nederland, dan registreer je als fabrikant na 320 miljoen consumenten. 1992je middel toch gewoon in Duitsland en vervolgens exporteer je het naar Nederland. Als Nederland weigert, ga je naar het Europese Hof van Justitie: er worden onterechte barrières opgeworpen. En zo krijgt de laagste norm de overhand. Bijwerkingen Een unieke kans voor verbetering ten opzichte van de huidige situatie is het in kaart brengen van zeldzame bijwerkingen. De Britse internist en voormalig voorzitter van het Committee on Safety of Medicines, RD. Mann, zakjappanert het belang daarvan keihard voor: 'Een nieuw geneesmiddel komt na 1992ineens ter beschikking van 320 miljoen mensen. Stel, het krijgt een marktaandeel van 1%. Bij 1 op de 30.000 gebruikers manifesteert zich een zeldzame, doch dodelijke bijwerking. Dat zijn dus al 100 doden door dit ene geneesmiddel. Iets dat op zo'n grote markt makkelijk ongemerkt kan gebeuren, als je niet zorgt voor een zeer goede controle van bijwerkingen ' (de zogenaamde post-marketing surveillance). Was er voorheen tussen de lidstaten onderling weinig communicatie over dit soort zaken, hier biedt het verenigd Europa een kans die ze kan grijpen of kan laten liggen. Aan een systeem voor die post-marketing surveilance wordt hard gewerkt, aldus ambtenaren van de Europese Commissie. Een Europese databank voor geneesmiddelen zal hierin een
Page 1 and 2: I GEZONDHEIDSPROBLEMEN VAN ASIELZOE
Page 3 and 4: Tijdschrift voor Gezondheid en uitg
Page 5: managementopleidingen. De grote vra
Page 9 and 10: , het een en ander kunnen rationali
Page 11 and 12: Verder van huis Geen enkele andere
Page 13 and 14: E VALI~UIL VAN DE MEDICALISERING TR
Page 15 and 16: •• ken. Via het creëeren van n
Page 17 and 18: •• -e ~TIENTENORGANISATIES OP W
Page 19 and 20: ~----------------------------------
Page 21 and 22: 1 ~ " ·1 'r t.y Foto: Wim Salis De
Page 23 and 24: is overwegend het medische model. G
Page 25 and 26: een samenleving waarin onderling di
Page 27 and 28: COL U M N Van Engele choon ZIEI
Page 29 and 30: I daardcliënt is? Net zo kortzicht
Page 31 and 32: verleden kan van groot belang zijn
Page 33 and 34: , J notities uit VVoensdagochtend O
Page 35 and 36: 1 J hun eerste verzamelde gegevens
Page 37 and 38: SIGNALEMENTEN BIJDRAGEN VOOR DEZE R
Page 39 and 40: I I,I ) ASTMA. ERGER DAN U DENKT. C

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1990 nr 2

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?