CLOPPENBÜRG -AMSTERDAM
CLOPPENBÜRG -AMSTERDAM
CLOPPENBÜRG -AMSTERDAM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
266 DE VR IJ D A G A V O N D<br />
^llllllllllllillllllllllilli<br />
KAS-VEREENIGING - <strong>AMSTERDAM</strong><br />
SPUISTRAAT 172 OPGERICHT 1865<br />
KASSIERSZAKEN<br />
CHEQUES, REKENING-COURANT,<br />
DISCONTO'S, COUPONS, ADMINI<br />
STRATIE VAN VERMOGENS, BEWA<br />
RING VAN FONDSEN, SAFE DEPOSIT<br />
INCASSO'S DEPOSITO'S<br />
DE BESCHERMING<br />
VAN<br />
HET KASCHEROET<br />
DOOR HET<br />
NEDERLANDSCH<br />
STRAFRECHT<br />
door Mr. D. S. yessurun Cardozo,<br />
Amsterdam<br />
In de praktijk van het Joodsche leven<br />
nemen de zgn. spijswetten ook thans nog<br />
een zeer belangrijke plaats in. Zelfs onder<br />
hen, die niet tot de Traditioneelen mogen<br />
gerekend worden, ja, het met de heiligheid<br />
van den Sabbath niet al te nauw<br />
nemen, telt men vele Joden, die speciaal<br />
gesteld zijn op „ritueel" eten.<br />
De motieven, die tot dezen wensch van<br />
„ritueel" voedsel leiden, mogen niet altijd<br />
dezelfde noch even verheven zijn, het is<br />
een feit, dat een belangrijk deel van het<br />
Joodsche pulbliek slechts die consumptieartikelen<br />
wil accepteeren, waarvan de<br />
grondstoffen, bereiding en behandeling<br />
volkomen beantwoorden aan de daaraan<br />
door onzen Godsdienst-codex gestelde<br />
eischen.<br />
Vooral in de laatste jaren is de vraag van<br />
het Kascheroet van meer algemeen<br />
Joodsch belang. De ontwikkeling van het<br />
maatschappelijk-economische leven heeft<br />
hier niet geringen invloed uitgeoefend.<br />
In vroegere dagen werd het leven in huis<br />
geleefd. De vlijtige huismoeder bakte zelf<br />
haar brood en bereidde zelf vrijwel alle<br />
gebruiksmiddelen, waarom haar huisgezin<br />
vroeg. De Joodsche huisvrouw zorgde er<br />
voor, dat de spijzen in alle opzichten beantwoordden<br />
aan de daarvoor gestelde<br />
eischen. Zoo was het Kascheroet een<br />
zaak van meer internen aard, beperkt binnen<br />
de.muren van het Joodsche huis.<br />
In den tegenwoordigen tijd kent men<br />
deze huisproductie alleen als uitzondering.<br />
Het systeem der voortbrenging heeft zich<br />
langzamerhand ontwikkeld tot een stelsel<br />
van uiterst verfijnde specialisatie, welke<br />
ook op het gebied van de verbruiksartikelen<br />
valt op te merken. De huismoeder<br />
heeft het thans in zooverre gemakkelijk,<br />
dat productie-ondernemingen haar zeer<br />
veel werk uit de hand nemen door een<br />
belangrijk gedeelte te produceeren van wat<br />
haar huisgezin consumeert. Hiermede is<br />
echter tevens de bereiding van. de van<br />
anderen betrokken artikelen aan haar oog<br />
onttrokken.<br />
Zoo is dus noodig geworden een steeds<br />
meer uitgebreide rabbinale controle, welke<br />
het Kascheroet van de door beroepsmenschen<br />
vervaardigde en behandelde<br />
consumptie-artikelen moet verzekeren..<br />
Nu is het mijn bedoeling niet — zooals<br />
wellicht ten onrechte zou kunnen worden<br />
ondersteld —•, om met het „hoofd" van<br />
dit artikel blikken van wantrouwen te<br />
richten naar en afkeuring uit te spreken<br />
over het beleid der Nederlandsche Rabbinaten<br />
in zake het Kascheroet. Integendeel<br />
wil ik in dit verband met nadruk vermelden,<br />
dat het Rabbinaat in Nederland<br />
steeds getoond heeft en nog toont op<br />
nauwgezette en doortastende wijze werkzaam<br />
te zijn op dit zoo moeilijke terrein.<br />
Het Rabbinaat is echter een geestelijke of<br />
liever kerkelijke instelling, die thans geheel<br />
buiten het staatsrechtelijk organisme<br />
in Nederland staat. Kerk en Staat zijn gescheiden.<br />
Het Rabbinaat mist daarom<br />
iedere staatsrechtelijke macht, die misschien<br />
door hem gewenscht wordt, om de<br />
naleving van zijn voorschriften te kunnen<br />
handhaven.<br />
De beteekenis van dit gemis aan staatsrechtelijke<br />
machtsmiddelen wordt ons zeer<br />
duidelijk, wanneer wij de rabbinale controle<br />
vergelijken met de regeling van een<br />
analoge controle uitgaande van Rijk,<br />
Provincie of Gemeente. Als voorbeelden<br />
zou ik willen nemen de Vlleeschkeuringswet,<br />
de Warenwet en de Boterwet. Deze<br />
wetten trachten hoofdzakelijk het belang<br />
van de volksgezondheid te dienen door de<br />
instelling van een goed georganiseerde<br />
controle op de herkomst, samenstelling,<br />
qualiteit en bereiding van eet- en drinkwaren.<br />
Terwijl het rabbinale toezicht er dus is<br />
in het ideëel-godsdienstig belang van het<br />
Kascheroet, zijn genoemde keuringsdiensten<br />
er voornamelijk in het stoffelijke<br />
belang van de volksgezondheid, maar toch<br />
loopen beide regelingen (Rabbinale en<br />
Staatsrechtelijke) parallel en vorderen<br />
beide, dat bepaalde waren voldoen aan bepaalde<br />
eischen van herkomst, samenstelling,<br />
enz.<br />
Zoo is het mogelijk, dat deze beide regelingen<br />
met elkaar conourreeren, wanneer<br />
door éénzelfde handeling of reeks van<br />
handelingen tegelijkertijd inbreuk wordt<br />
gemaakt op de bepalingen van een der genoemde<br />
Staatswetten en op die van het<br />
Kascheroet.<br />
De volgende voorbeelden zullen dit toelichten.<br />
Een winkelier verkoopt als boter onder<br />
Rijkscontrole en tevens onder rabbinaal<br />
toezicht een mengsel, waarin, behalve vetbestanddeelen<br />
afkomstig van melk, ook<br />
bestanddeelen van sdhapenvet aanwezig<br />
zijn.<br />
Een slager verkoopt als vleesch onder<br />
rabbinaal toezicht vleesch, dat zoowel door<br />
Rijk als Rabbinaat is afgekeurd.<br />
Een banketbakker verkoopt als gebak<br />
onder rabbinaal toezicht waren, waarvan<br />
de samenstelling niet beantwoordt aan de<br />
eischen van de Warenwet noch aan die van<br />
het Kascheroet.<br />
In al deze gevallen heeft de burgerlijke<br />
overheid krachtige middelen tot haar beschikking,<br />
die tevens preventief werken.<br />
De overtreder wordt bedreigd met boete<br />
of hechtenis en de waren, met betrekking<br />
tot welke de overtreding is begaan, worden,<br />
verbeurd verklaard.<br />
Het Rabbinaat echter staat in genoemde<br />
gevallen tegenover overtreders, die tijdens<br />
de overtreding niet onder rabbinaal toezicht<br />
stonden en dus niet in het bezit waren van<br />
een rabbinaal brevet, geheel machteloos.<br />
Bezat de overtreder echter een rabbinaal<br />
brevet, maar heeft hij desonkdanks toch<br />
ongeoorloofde waren verkocht, djan zal<br />
het Rabbinaat hem in den vervolge geen<br />
vertrouwen meer schenken en het eens<br />
verstrekte brevet weder intrekken. Bovendien<br />
volgt dan meestal publicatie in de<br />
Joodsche Pers. Meer vermag het Rabbinaat<br />
niet.<br />
Men heeft inderdaad dan ook ingezien,<br />
dat de sterke arm van het Rabbinaat dikwijls<br />
te kort is. De handhaving van het<br />
Kascheroet vereischt een sanctie, die