DE KATHOLIEKE PERS

Nummer 51
19 Februari 1929
DE KATHOLIEKE PERS
ORGAAN VAN DE NEDERLANDSCHE ROOMSCH-KATHOLIEKE ÏOURNALISTENVEREENIGING
Correspondentie-adres van Redactie en Administratie TH. WILMER, Breestraat 32a, Leiden
ABONNEMENTSPRIJS:
ƒ2.50 per jaar
Een „Gestalte" in de katholieke
journalistiek.
De verschijning van het zesde — en laatste — deel zijner
„Gestalten en Gedachten" als „oeuvre posthume" kwam
nog eens de herinnering verlevendigen aan den betreurden
oud-journalist, den hoogeerw. heer P. J. H. Geurts, professor
aan het Groot Seminarie te Roermond.
Zes kloeke deelen met journalistieken arbeid!
Wien van ons gilde was het gegeven, zijn één-dags-kinderen
in dezen vorm te laten voortbestaan?
Prof. Geurts was een journalist van erkende kracht en
bekwaamheid. We herinneren ons de beide perioden uit
zijn journalistieke leven, twee perioden van ongeveer acht
jaren elk. Van 1895 tot 1903 was hij hoofdredacteur van
de Maas- en Roerbode, een gewestelijk blad, waarin hij zijn
vaardigheid bewees als vurig strijder voor de katholieke
beginselen in een stad, waarin het liberaal-katholicisme van
een dertig jaar vroeger was blijven nabloeien, vooral door
de persoonlijke vereering van eenige zijner corypheeën.
Wie het talent en het temperament van den jongen journalist
kende, weet dat hij wèl geharnast, vol vuur ten
strijde toog.
De kapelaan der Munsterkerk, die in zijn vrijen tijd de
pen hanteerde, maakte naam tot ver buiten zijn streek. Tot
in de hoofdstad trok hij de opmerkzaamheid, zoodat het
eervolle aanbod volgde van het hoofdredacteurschap van
De Tijd. Hij kreeg nu, op 31-jarigen leeftijd, een breeder
arbeidsveld, meer geëigend voor zijne eruditie en gaven.
Van 1903 tot 1911 bekleedde hij dezen gewichtigen post in
de Nederlandsche katholieke journalistiek. Zijn arbeid aldaar
werd na zijn overlijden in den breede geschetst.
Ook daarna, sinds Z. D. H. Mgr. Drehmanns hem geroepen
had tot den professoralen katheder aan het Roermondsche
Groot Seminarie, kon hij den journalistieken werkkring
niet geheel vaarwel zeggen. Zijn opstellen der zes
deelen „Gestalten en Gedachten", verschenen ter Drukkerij
't Kasteel van Aemstel te 'Amsterdam, waren meestal van
dien tijd.
Prof. Geurts was een fijn stylist met een diepen kijk op
mensehen en stroomingen, die de leidende beginselen van
den tijd toetste aan het katholieke princiep, in forsche taal
de gebreken der maatschappij aanwees en met groote klaarheid
en overtuigingskracht het ware geneesmiddel wist
aan te prijzen.
Zijn robuste lichaamskracht heeft op den duur niet
kunnen verdragen wat prof. Geurts er van vergde. Maar
hij wist zijn vermoeide hoofd geen rust te geven, toen het
nog tijd was. Hij arbeidde tot hij niet meer werken kon en
hervond helaas de gezondheid niet, die men van vele maanden
rust, te Heerlen eerst en later te Boekei, meende te
mogen verwachten.
Eindelijk kwam die droeve Zondagmorgen, toen God
hem plotseling tot zich riep. De treurige mare bracht verslagenheid
in den grooten kring zijner vrienden en bekenden.
Eenige dagen later mochten wij getuigen zijn van zijne
uitvaart. Een lange stoet volgde het stoffelijk overschot op
den langen tocht van het geboortehuis naar de kerk te
Swolgen, op dien schoonen najaarsmorgen, toen de zon door
VERSCHIJNT IEDERE ZES WEKEN
ADVERTENTIEPRIJS:
ƒ4.— per V12 pagina
de nevelen brak en nog eenmaal een zomersenen gloed legde
over het dorpje.
Wij zagen zijn nederig graf gedolven op het kerkhof in
de schaduw van het oude kerkje in het Noord-Limburgsche
land met zijn eenvoudige, gave bevolking, waar zijne roeping
was ontwaakt en waar men hem vereerde als een
groote, uit hun midden gesproten, waar hij in zijn vacantieweken
bij voorkeur vertoefde en waarheen hij wilde wederkeeren
na zijn dood.
Eindigen wij deze herinnering aan een der besten van
ons beroep met de laatste regelen van het laatste opstel in
het laatste deel zijner „Gestalten en Gedachten", ruim een
jaar vóór zijn dood door prof. Geurts zelve nog gerangschikt,
van het opstel door hem gewijd aan zijn betreurden
oud-collega prof. J. Keuller:
„Toen de groote reis hem wachtte, heeft de herinnering
aan al het moois en verheffends, dat hij op de wijde Avereld
had aanschouwd, hem stellig de verrukkelijkste perspectieven
geopend op het Hemelsche Paradijs, dat dezen diepgeloovige
als in zichtbare gestalte boven het hoofd had
staan te stralen en te juichen. Hij zou nu zien, wat hij geloofd
en met heete verlangens gezocht had."
Ook voor Prof. Geurts — wij gelooven het — is dit in
vervulling gegaan.
J. Th.
Pastoor JAC. VRANCKEN. f
In den ouderdom van 77 jaren is op 29 Januari j.L, voorzien
van de H.H. Sacramenten, overleden de Zeereerw.
heer J. L. H. Vrancken, oud-pastoor van Reuver (L.) en
oud-journalist.
Van zijne priesterwijding in 1875 af tot zijn emeritaat in
1914 was hij werkzaam in de zielzorg.
Tot de journalistiek is hij gekomen in zijn drang naar
volksontwikkeling — godsdienstige ontwikkeling op de
eerste plaats — als organisator en werker op algemeen
sociaal terrein.
Het was toen in de jaren omstreeks 1890. Veel werd er
in de eenvoudige katholieke huisgezinnen nog niet gelezen.
Verder dan een weekblad van klein formaat gingen de
behoeften bij de meesten niet. Het volk moest nog leeren
lezen.
Rector Vrancken, van de Munsterkerk te Roermond, was
een der oprichters en medewerkers van het destijds aldaar
verschijnende St. Jozefsblad, dat godsdienstige en ontspanningslectuur
bracht in' duizenden katholieke huisgezinnen.
In dien tijd was hij tevens hoofdrecteur van de Roermondsche
Maas- en Roerbode (sinds 1904 vereenigd met
De Nieuwe Koerier), in zijn tijd, van 1887—1893, nog een
weekblad, dat druk deelnam in den politieken strijd van
de bisschopsstad, waar de liberaal-katholieken driest optraden.
Hij was de voorganger van prof. P. Geurts — die
eenige maanden voor hem uit het leven gescheiden is —
als hoofdredacteur van dat blad.
Later, als pastoor van Reuver, schreef hij onder den
schuilnaam „Valuas" wekelijks een artikel in het Venloosch
Nieuwsblad (later met de Veniosche Courant vereenigd
tot de huidige Nieuwe Veniosche Courant). In zijn

2 DE KATHOLIEKE PERS
pennevruchten legde hij zijn wijze gedachten neer, in een
taal, die soms wat vernuftig geslepen was.
Buiten de journalistiek schreef hij onder verscheidene
pseudoniemen tal van werken, ook literaire, w.o. zeer verdienstelijke
Limburgsche Schetsen.
Maar bovenal was en bleef deze priester een uitstekend
zieleherder, van zijn kapelaanschap af in het grensdorpje
Posterholt, ten tijde van den Duitschen Kulturkampf, toen
hij voortdurend over de grens de verdreven priesters ging
vervangen, tot zijn herderschap te Reuver eindigde op
1 April 1914, als zijn gezondheidstoestand hem noopte te
gaan rusten.
Pastoor Vrancken was de stichter der Limburgsche Katholiekendagen,
die later uitgroeiden tot de Nederlandsche
Katholiekendagen.
Hij ruste in vrede!
J. TH.
Directeur HENRI KUYPERS.
Aan de indrukwekkende huldigings-manifestatie, die het
zilveren jubilé van den heer Henri Kuypers als directeur
van de „Maasbode" geworden is, heeft onze Vereeniging
con amore deelgenomen.
De directeur van een dagblad behoort tot de pers, de
directeur van een blad als de „Maasbode" behoort er zeker
toe, en een directeur als de heer Kuypers bekleedt in de
pers een vooraanstaande plaats.
Op zijn feest is hij tot den grootmeester der katholieke
pers geproclameerd, en niemand zal er aan denken hem
dezen eeretitel te betwisten.
Het heeft deugd gedaan, op den feestdag van den heer
Kuypers te ervaren, hoe hetgeen deze harde en schrandere
werker, deze ondernemende en stoute geest in de afgeloopen
kwarteeuw heeft bereikt, ook buiten de perskringen
door de eersten in Kerk en Staat is gewaardeerd.
Is de feestdag een eeredag van weidschen omvang geweest,
voor den heer Kuypers, voor de „Maasbode" en voor
de katholieke pers was het verheugend, dat die eeredag
geen bestaan afsloot, doch slechts een mijlpaal was op den
weg, dien de jubilaris met dezelfde geestkracht en hetzelfde
welslagen tot den eindpaal moge afleggen.
Dr. J. H. J. M. WITLOX.
Met groote belangstelling en voldoening werd in ons
kamp de benoeming vernomen van dr. J. H. J. M. Witlox,
leeraar aan het Klein Seminarie te St. Michiels-Gestel, tot
hoofdredacteur van de „Maasbode".
Wij wenschen hem en het blad van harte geluk met deze
benoeming — voor beiden een onderscheiding.
Onze Vereeniging heeft den nieuwen collega een hartelijk
welkom in ons gilde toegeroepen.
Liefdadigheid in de Pers.
Br. schrijft in „Diaria Catholica":
Onze bladen hebben onlangs de mededeeling opgenomen
betreffende de nieuwe regeling in zake inzamelingen voor
Missiën en andere liefdadige doeleinden, die volgens het
nieuwe Concilium Provinciale niet meer in de krant mogen
worden opgenomen, zonder toestemming van den Bisschop.
Er is te dezer zake niet steeds dezelfde practijk gevolgd.
Ongeveer 20 jaren geleden is, althans door den Bisschop
van Haarlem, ook een dergelijk verzoek tot de bladen gericht.
Later werd het gewijzigd in dezen zin, dat missionarissen
konden volstaan met de toestemming van hun
Ordinarius. Nog later, vooral in en na de oorlogsjaren, werd
de aandrang zóó groot, dat het verzoek bij vele bladen in
't ongereede raakte en althans stilzwijgend een nieuwe
practijk gehuldigd werd. Hoe die practijk was, werd niet
onverdienstelijk geschilderd in de „Gelderlander" als volgt:
„Er wordt gevraagd voor de behoeften van de stad, voor
die van het land, en vervolgens voor de nooden der geheele
wereld. Elk geval op zich zelf is even dringend. En weiger
maar. Stel U in de plaats van een redactie, bij wie een
missionaris komt, die door 'n stormramp, 'n hongersnood,
of weet ik door welke natuurramp van alles is ontbloot, —
hij heeft geen dak om onder te slapen en de H. Mis draagt
hij op in de open lucht. Weiger maar. Inmiddels moet er
een arm gezin worden geholpen, dat dreigt onder te gaan
in armoede. Een kerk gebouwd. Een klooster gesteund.
Telkens klopt men bij een redactie aan en vraagt 'n inschrijving
in de krant. De redactie moge overtuigd zijn,
dat er veel te veel van die inschrijvingen worden geopend,
zij weigert toch niet graag. De moeder van een missionaris
staat voor U: mijn zoon, zegt zij, leest de H. Mis in de
vensterbank van zijn woning (een houten keet), — dat kan
toch zoo niet? Weiger maar. Wie wil aan een arme de
gave onthouden, welke goede menschen voor hem gereed
houden ... als de krant zijn armoede maar bekend maakt?
En toch, — het kon zoo niet voortduren. De katholieke
liefdadigheid wordt dood gebedeld. Er wordt zoo dikwijls
gevraagd, dat het groote publiek op de vele aanvragen niet
meer let. Het reageert niet meer.
Derhalve: het werd tijd, dat de HoogEerw. Bisschoppen
weer eens ingrepen. Er moet gegeven worden, veel gegeven,
maar met orde en volgens een goeden regel. De anarchie
moet uit onze liefdadigheid worden weggebannen.
Men valle ons nu voortaan niet meer lastig met aanvragen,
— als er geen bisschoppelijke toestemming bij is,
gaan ze onvermijdelijk in de prullemand.
Welke aanvrage dan ook."
't Is te verwachten, dat alle katholieke bladen 't voorschrift
zullen naleven. Vooral, waar het den directies,
hoofdredacties, redacties en administraties waarlijk van
een drukkenden last ontheft. Hoe gaarne zij ook meewerken
met allerlei goede dingen, de keuze werd gaandeweg
moeilijker en de beslissing vaak ondoenlijk. Nu zijn
ze van die moeilijke beslissing af en behoeven ze toch niet
hard te zijn.
Intusschen zal het hier gaan over algemeene oproepen
tot steun. In de Acta enz. voor het Concilium Provinciale
lezen we letterlijk, dat het verboden is „pro missione aliove
opere pio eleemosynas" in te zamelen, d. w. dus zeggen:
aalmoezen in te zamelen voor de Missie of eenig ander
goed werk. Ik geef me niet uit voor theologant, maar denk
toch, dat dit gelezen moet worden in strikten zin, zoodat
alles wat niet bepaald een aalmoes is (b.v. een feestgave) of
niet is een werk wat de Kerk onder „goede werken" verstaat
(maar b.v. een werk met een politiek doel) er buiten valt.
De practijk zal de grenzen wel moeten aangeven.
Samenwerking.
Naar aanleiding van de oprichting der N.V. „De Arbeiderspers",
waarin onder meer de twee socialistische dagbladen
„Het Volk" en „De Voorwaarts" zijn ingebracht,
schreef „Het Centrum" van 18 Februari 1.1. een artikel
onder het opschrift: pers-perspectieven.
Naar aanleiding hiervan bevatte „De Zuid-Limburger"
een artikel, waaraan wij het volgende ontleenen:
„Tegenover de concurrentie van onze tegenstanders in
de journalistiek, meent het blad, kunnen wij alleen uitkomst
vinden in samenwerking en concentratie (samentrekking)
van onze journalistieke krachten.
„Hoedanig „Het Centrum" zich die samenwerking precies
voorstelt, krijgen wij van zijn redactie niet nader uiteengezet.
Maar het zou ons niet verwonderen, als zij daarbij
in de allereerste plaats gedacht had aan het zorgvuldig
vermijden van alles wat ook maar op eenigerlei wijze op
minder loyale, om niet te zeggen oneerlijke concurrentie
gelijkt.
Dat is, als men wil, wel een zeer negatieve vorm van

samenwerking, maar wij voor ons gelooven, dat de Katholieke
Pers in haar geheel reeds heelwat sterker zou komen
te staan tegenover den tegenstander, indien aan dezen negatieven
vorm steeds de noodige aandacht werd geschonken.
Dan zou het al heel gauw en voorgoed uit zijn met heelwat
kleingeestigheden, waaraan tal van katholieke kranten
— den goeden niet te na gesproken — zich ten opzichte
van elkaar meer dan eens schuldig maken.
Laat ons, geheel te goeder trouw, op een paar daarvan
mogen wijzen.
Wie niet heelemaal vreemdeling is in het Jeruzalem
der katholieke journalistiek, weet, hoeveel moeite veelal
de redactie van het eene katholieke blad heeft om op een
eenigszins behoorlijke wijze den naam van het andere in
zijn kolommen te vermelden.
Dat geldt in den regel niet voor het geval zij met elkaar
aan het polemiseeren slaan. Dan weet men elkaar gewoonlijk
nog wel bij naam en toenaam te noemen, al drijft
men daarbij dan veelal de duidelijkheid zoo ver, dat men
doet, alsof het blad, waartegen men polemiseert, voor het
gros zijner lezers een vrijwel onbekende grootheid is. Dan
spreekt men niet zelden van het katholieke pers-orgaan
zoo en zoo, dat daar en daar verschijnt, als ware die nadere
toelichting voor den lezer verre van overbodig. En
als wist deze nog altoos niet — om een paar namen te
noemen en daarbij zoover mogelijk uit de buurt te blijven
— dat b.v. „De Maasbode" in Rotterdam, „De Tijd" in
Amsterdam en „Het Centrum" in Utrecht verschijnt.
Eenigszins anders gaat men veelal te werk, wanneer
men eikaars berichten overneemt, gesteld al, dat men, al
of niet door de schuld van den breed-gerugden zetter, niet
heelemaal verzuimt het zuster-orgaan te vernoemen. Wat
toch ook niet heelemaal ongebruikelijk is.
Maar noemt men, nood-gedwongen, elkaar, dan geschiedt
dat dikwijls op zeer „listige" wijze. Dan moet, alweer
bij wijze van voorbeeld, een groote „M." wel eens „de
Maasbode" voorstellen, „de T." „de Tijd" en „H. G." „het
Centrum". Of men vlecht ook wel den naam van het geciteerde
blad zoo „voorzichtig" in het overgenomen bericht
in, dat de lezer er moeielijk wijs uit wordt, welk
deel of onderdeel van het overgenomen bericht nu juist
precies voor rekening van de oorsprongsbron behoort te
komen.
De niet geringe moeite, welke sommige katholieke journalisten
niet zelden hebben om den naam van een concurreerend
zuster-orgaan behoorlijk te noemen, verraadt
zich ook wel eens daardoor, dat men veel liever leentjebuur
gaat spelen bij een vijandelijk dan bij een bevriend
blad. Men schijnt het veel minder erg te vinden, alweer
bij wijze van voorbeeld, een bericht te ontleenen aan „Telegraaf"
of „Handelsblad", dan aan „de Tijd", „de Maasbode"
of „het Centrum". Van het feit, dat men zoodoende
afbreuk doet aan de eigen Pers, schijnt men zich lang niet
altoos voldoende rekenschap te geven. En toch ligt dat
feit, dunkt ons, tamelijk dicht voor de hand. Als de lezers
onzer katholieke bladen in hun lijfblad herhaaldelijk een
blad van de tegenstanders geciteerd krijgen en maar zelden
of zoo goed als nooit van een ander katholiek blad,
moet hij wel tot de conclusie komen, dat de katholieke
Pers over een heel wat minder goed-ingerichten berichten-dienst
beschikt dan de niet-katholieke.
Het is nu eenmaal een heel gewoon menschelijk verschijnsel,
dat men tegenover een principieelen tegenstander
veel gemakkelijker de beleefdheids-vormen in acht
pleegt te nemen dan tegenover de eigen menschen. Dat
verschijnsel is zoo algemeen, dat het wel erg vreemd zou
zijn, indien de doorsnee-katholieke journalist aan die fout
niet mank ging.
Gold het hier dan ook alleen een beleefdheids-kwestie,
wij zouden het vorenstaande heel zeker in de pen gehouden
hebben.
Want het lijkt ons niet aardig onzen pers-collega's en
ons zelf een fout aan te wrijven, die zij en wij met
DE KATHOLIEKE PERS 3
alle andere menschen gemeen hebben en die dus in zooverre
niets bijzonders heeft.
Maar wijl er nog wel iets anders en iets meer aan vast
zit, en naar onze eerlijke overtuiging de kracht en de invloed
onzer katholieke Pers er mee gemoeid is, hebben
wij gemeend bovenstaande commentaar op de uitnoodiging
van „Het Centrum" tot meer samenwerking te mogen
leveren.
Eerst dan, wij herhalen het, wanneer een behoorlijke
samenwerking voldoende gewaarborgd is, kan er van een
eventueel gewenschte samentrekking sprake komen. Het
eerste dient voor het laatste toch minstens den weg te banen,
of, wil men een ander beeld, de lucht te zuiveren.".
Kleine Concurrentie of gebrek
aan solidarifeti.
In het jongste nummer van ons orgaan is de heer J. Hulsman
op het oorlogspad gegaan tegen de „Maasbode" en
onder bovenstaanden titel stort hij de fiolen van zijn onrechtmatigen
toorn over haar hoofd uit.
Dit lid van de redactie van de „Residentiebode", dat
nogal gewend is van den hoogen toren te blazen, schrikt
er n.1. niet voor terug, de „Maasbode" voor een oneerlijke
concurrente tegenover de katholieke bladen uit te maken.
Alsof 't de gewoonste zaak ter wereld gold en alsof laster
geen verfoeilijk kwaad is.
Wat we dezen journalist niet kunnen ontzeggen is een
zekeren moed, al is die dan ook in overmoed ontaard. De
heer Hulsman toch durft met steenen gooien, terwijl hij
in een glazen huisje woont.
We hadden een artikel uit de „Residentiebode" overgenomen
en zetten er abusievelijk bij, dat het ontleend was
aan „de Morgen".
De heer H. deelt nu in het orgaan mede, dat ondanks
een vriendelijk briefje van de hoofdredactie van de „Residentiebode",
waarin op deze vergissing gewezen werd, geen
rectificatie is gevolgd.
De heer H. vergist zich deerlijk. Zoodra de brief door ons
ontvangen was, is onder de rubriek „Nederland" de gevraagde
rectificatie gevolgd.
Waarom ook zouden we zulks achterwege hebben se­
laten?
We kunnen den heer H. verzekeren, dat wij niet de
minste concurrentie-vrees ooit in ons waargenomen hebben.
Bij een redactie, welke zich krachtig voelt door den
onvoorwaardelijken steun van directie en hoofdredactie,
zou zulks zelfs onnatuurlijk zijn. We kunnen den heer H.
voorts de verzekering geven, dat wij zelfs niet één bericht
zonder bronvermelding uit andere bladen overnemen in
tegenstelling met sommige andere katholieke bladen, waaronder
ook de „Residentiebode" behoort, die ons blad en
wel op de vrijmoedigste wijze leegrooven.
Nauwelijks hadden we het geïncrimineerde stukje van
den heer H. onder de oogen gehad, of in de „Res.-bode"
van 18 October vonden we een verslag over het eerste lustrum
van de R.K. Universiteit zonder bronvermelding bijna
letterlijk uit de „Maasbode" overgenomen.
We hebben geen register aangehouden van de berichten
en verslagen van onzen Haagschen redacteur, welke in de
laatste maanden of letterlijk öf met een kleine wijziging
of toevoeging zonder bronvermelding door de „Residentiebode"
uit de „Maasbode" zijn overgenomen. We vermelden
er hier eenige uit ons geheugen: Bericht overlijden Arnold
Frentrop, verslag begrafenis Arnold Frentrop, twee verslagen
R.K. Bond van Melkveehouders kringen Den Haag,
Leiden en Rotterdam en verslag klokkenwijding St. Jeroenskerk.
Wat tenslotte de kwestie van de advertentie over de
Dameskroniek betreft, wij meenen, dat de heer Hulsman
geen enkel prerogatief heeft om als opperste arbiter in
dergelijke gevallen op te treden. We weten, dat alle katholieke
bladen zich bij de opneming van advertenties door
Ö

4 DE KATHOLIEKE PERS
dezelfde groote beginselen laten leiden. In de practische
toepassing daarvan echter kan meeningsverschil bestaan,
gelijk dat bij zoovele vraagstukken het geval is.
Meent de heer Hulsman soms, dat zijn oordeel meer
waarde heeft dan dat van anderen, die minstens even
consciëntieus te werk gaan. ieder handele in dergelijke gevallen
naar eer en geweten: in necessariis unitas, in
dubiis libertas, in omnibus charitas. Houdt men dit, ook
het laatste, als stelregel, dan zal men bij afwijkende meening
den ander niet van lafheid, geldzucht of verloochening
der katholieke beginselen beschuldigen. Want daarop
komen de woorden des heeren H. in wezen toch neer.
„Het is helaas waar", zoo schrijft de heer H. tenslotte,
„dat de katholieke solidariteit zich meer uit in critiek dan
in waardeering voor elkander."
Helaas is zulks waar en de heer Hulsman is daarvan het
levende voorbeeld.
G. PONSIOEN,
Redacteur van „De Maasbode".
Pensioenfonds „'t Kasteel van Aemstel".
Enkele weken geleden is bij akte, voor notaris mr. A. J. B.
Blaisse, te Amsterdam, verleden, door de Naaml. Vennootschap
„Dagblad en Drukkerij „De Tijd", opgericht de Stichting
: „Pensioenfonds 't Kasteel van Aemstel", dat aan allen,
die voor den vollen arbeidsdag in vaste dienstbetrekking
zijn van de Vennootschap, met uitzondering van de Directie,
pensioen verzekert.
De Vennootschap stort onmiddellijk in het Fonds het bedrag
van twee honderd vijftig duizend gulden (ƒ 250.000)
en verbindt zich, in de toekomst, jaarlijks zooveel bij te
dragen als zal noodig zijn om het Fonds, volgens de gemaakte
bepalingen, in stand te houden, terwijl van de deelnemers,
de redacteuren, kantoorbedienden en werklieden,
ten hoogste drie percent van de salarissen en arbeidsloonen,
maandelijks of wekelijks, zal worden ingehouden.
De aandeelhouders-vergadering der Vennootschap heeft
voor onbepaalden tijd vastgesteld, dat de bijdrage der deelnemers
zal bedragen twee percent; die der Vennootschap
bedraagt dus het "dubbele hiervan, of vier percent van alle
bezoldiging.
Het Fonds wordt beheerd door een Bestuur van zeven
ieden, van wie drie worden aangewezen door de Commissarissen
der Vennootschap en vier worden gekozen door de
deelnemers, één door en uit de redacteuren, één door en uit
de kantoorbedienden en twee door en uit de werklieden.
Uit de eerste groep worden de voorzitter en de ondervoorzitter
gekozen door de Commissarissen; het Bestuur
kiest een secretaris uit een der bestuursleden, die door de
deelnemers gekozen zijn. De Commissarissen wijzen uit de
kantoorbedienden der Vennootschap voor het Fonds een
boekhouder aan, die niet lid is van het Bestuur, doch met
raadgevende stem de vergaderingen van het Bestuur bijwoont.
Het pensioen zal worden verleend bij 65-jarigen leeftijd
of vroeger in geval van invaliditeit, aan iederen deelnemer,
die ten minste vijf jaar in vaste dienstbetrekking van de
Vennootschap is geweest. Het bedrag van het pensioen
hangt af van den diensttijd en van het loon.
Voor elk jaar van dienstbetrekking bedraagt het pensioen
één zestigste gedeelte van het gemiddelde der belooning,
welke is genoten in de drie jaren, die aan de pensionneering
zijn voorafgegaan, met als hoogste pensioen het tweederden
gedeelte dier belooning, echter met deze beperking, dat het
hoogste pensioen voor den hoofdredacteur en den hoofdboekhouder-procuratiehouder
bedraagt ƒ4000.— per jaar,
voor redacteuren en kantoorbedienden ƒ 3000.— per jaar,
voor zes meesterknechts f 27.— en voor de overige werklieden
ƒ 22.— per week. Deze laatst bedoelde hoogste pensioenen
worden verhoogd tot ƒ 30 en ƒ 25, door het pensioen
van de Rijkswet, waarvoor de Vennootschap heeft „ge­
plakt" en dat niet in mindering wordt gebracht van het
pensioen, uitgekeerd door het Fonds.
Een pensioen van het tweederden gedeelte van het loon
kan worden bereikt na veertig jaar dienst. Diensttijd, doorgebracht
vóór den achttien-jarigen leeftijd, telt niet mee;
van hen, die jonger zijn dan achttien jaar, wordt ook geen
bijdrage gevorderd. Het recht op ouderdomspensioen bestaat
niet vóór den 65-jarigen leeftijd, al zou het hoogste
pensioenbedrag vroeger zijn bereikt.
Een invaliditeitspersioen wordt, ook indien de diensttijd
hierop geen aanspraak geeft, berekend naar ten minste een
vierde gedeelte van het loon, dus naar een diensttijd van ten
minste vijftien jaar.
De pensioenbepalingen zijn gemaakt in overleg met bevoegde
deskundigen in het pensioen- en verzekeringsbedrijf.
In het Reglement, dat in de notarieele akte van Stichting
is opgenomen, worden, behalve betreffende hetgeen hier
vermeld is, voorzieningen en regelingen getroffen van
velerlei aard.
Geregeld is wat beschiedt bij beëindiging van de dienstbetrekking
vóór het bereiken van den 65-jarigen leeftijd.
De Stichting staat naast de Vennootschap, wordt mede
door haar beheerd, doch het kapitaal van het Fonds bestaat
onafhankelijk van de Vennootschap. Dit is in het Reglement
duidelijk vastgesteld.
De Vennootschap heeft zich verbonden, indien in de toekomst
aan het kapitaal, dat noodig is, een bedrag mocht
ontbreken, dit aan te vullen.
Door de Commissarissen zijn voorloopig als Bestuursleden
van liet Fonds aangewezen de Commissaris, de heer
F. Th. Everard en de beide Directeuren, de heeren F. J. A.
M. Wierdels en A. van der Marck.
Onder de collega's zullen er wel gevonden worden, die
zulk 'n pensioenregeling missen!
Wij brengen de N.V. Dagblad en Drukkerij „De Tijd"
hulde voor deze goede, navolgenswaardige daad!
Personalia.
De heer J. Zwetsloot is 1 Januari overgegaan van „Centrum"
naar „De Gelderlander".
De heer G. Hol gaat op I Maart van „Huisgezin" naar
„Centrum" over.
Jubilea.
Onze Vereeniging heeft van haar belangstelling doen blijken
bij het zilveren journalistieke jubilé van den heer
G. Polak Daniels, redacteur van het „Vaderland", en het
veertigjarig jubilé van den heer H. C. van Berkum van het
Haagsche Correspondentiebureau.
— De heer J. D. Pastoors heeft onder vele blijken van
belangstelling het feit herdacht, dat hij 25 jaar verbonden
is aan de „Prov. Noordbr. en 's-Hertogenbossclie Courant".
De Voorzitter onzer Vereeniging heeft persoonlijk den
Jubilaris zijn gelukwenschen aangeboden.
UÏT DE VEREENIGING.
Nieuwe leden:
A. F. König, „Residentiebode", 's-Gravenhage. Voorgedragen
door de heeren J. Hulsman en C. M. Drabbe.
B. J. M. Bekman, „Gooi en Sticht", Prof. Poelsstraat 24,
Hilversum. Voorgedragen door de heeren Antoon Gooien en
Bernard Hulsman.
Herman Bresser, redacteur van „De Echo van het Zuiden"
te Waalwijk, voorgedragen door voorzitter en secretaris.
Adresverandering:
W. Bourgonje, van Oldenzaal naar Almelo, Arendsboerweg
30.
J. Ferien, van Akerstraat 59 naar Lindeplein 4, Heerlen.