Denken en dichten - Filosofie.info

Hoofdstuk 2
Denken en dichten bij Kant
2.1 Samenvatting en vooruitwijzing
DENKEN EN DICHTEN IN PLATO’S ION
In het voorgaande is een drietal zaken aan de orde gekomen:
1) Het is onduidelijk wat en hoe de filosofie is, wat haar methode is, en waar we
haar überhaupt kunnen vinden. Het ligt voor de hand om de filosofie te definiëren in
vergelijking met bijvoorbeeld poëzie. Maar wanneer we ons hiertoe zetten, kan blijken
dat we al vóór en in het vergelijken zijn aangedaan door een samenhang, die de te
vergelijken onderwerpen allereerst als zodanig in het oog laat vallen. Deze samenhang
is geen resultaat van een vergelijkende methode en evenmin een willekeurig verzinsel.
2) Om bij deze samenhang na te denken, zoeken wij een plek op, waar zij
krachtig van zich doet spreken. Dat gebeurt in een korte tekst van Kant. We zullen zien
dat deze tekst daarnaar verwijst, waar de samenhang van denken en dichten voor het
eerst ter sprake komt - in Plato’s Ion. Het zal duidelijk worden dat deze dialoog de
kiem is voor Kants gedachten.
3) Misschien ten overvloede kan nog worden opgemerkt dat in het vervolg
Kant en Plato niet aan de orde komen omwille van de wetenschappelijke
kennisvermeerdering aangaande hun leven en werk. Evenmin maakt deze ‘combinatie’
van filosofen er aanspraak op, dat zij een speciale band hebben, in een bepaald opzicht
goed vergelijkbaar zijn, of op wat voor manier dan ook iets met elkaar te maken
hebben.
In het inleidende hoofdstuk ging het enkel daarom, zich al te snel opdringende
vergelijkingsneigingen af te weren, wanneer we de vraag stellen naar de verhouding
van denken en dichten. Vanwaar deze afweer? Omdat wij hier een poging wagen, de
verhouding van denken en dichten te laten zien die iedere vergelijkingsmogelijkheid
reeds op voorhand ingeeft. Op dit moment heeft zich al, haast vanzelf, een zekere
verhouding gemeld. Daarbij heeft zij zich laten zien als een duistere of verduisterde, als
een zaak waarmee wij vooralsnog geen weg weten.
11