RIJWIELBANDEN VOOR COURANTENBEZORGERS

AUGUSTUS 1944
..•••r a r m
MAANDBLAD VOOR H
OFFICIEEL ORGAAN VAN HET PERS
-%s.
2e JAAHGATöï» N-05CMEB 10
us <
NDSCHE PERSWEZEN
NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
REDACTEUR: J. LEARBUCH, BEZÜIDENHOUTSCHEWEG 75, DEN HAAG, TEL. 720070—723151
ADMINISTRATIE EN ADVERTENTIES: HEKELVELD 15, AMSTERDAM — TEL. 38811
RIJWIELBANDEN VOOR COURANTENBEZORGERS
„Ik wist niet", zoo schrijft een
nieuwsbladuitgever, „dat het
Persgilde ook al in rijwielbanden
„deed"!"
Toch is dit zoo. En deze uiteenzetting
dient ter verklaring
van het hoe en waarom.
Er is een tijd geweest, waarin
het er niet naar uitzag, dat er
ooit een bevredigende regeling
gevonden zou worden voor het
beschikbaar stellen van rijwielbanden
ten behoeve van courantenbezorgers.
Het Rijksbureau
voor Rubber bleef, \ondanks de
dringende vertoogen van de Dagbladpers,
afwijzend staan tegenover
alle voorstellen, welke een
verandering in het normale distributiesysteem
beoogden, voorzoover
het de menschen betrof,
voor wie het niet mogelijk zou
zijn de couranten regelmatig en
op tijd in de diverse brievenbussen
te deponeeren, wanneer zij
niet over een berijdbare fiets
konden beschikken. Wat er bij
die onderhandelingen naar voren
is gekomen en wat precies van
de zijde van de bladen en door
het Rijksbureau werd voorgesteld;
of het ging om het vaststellen
van een bepaald kwantum
of dat het de bedoeling was, dat
de Dagbladpers min of meer bindende
adviezen zou geven, doet
weinig ter zake. Vast staat in
ieder geval, dat na het overnemen
van de werkzaamheden van
de Vereeniging „De Nederlandsche
Dagbladpers" door het Persgilde,
nog enkele vergeefsche pogingen
zijn gedaan om de toewijzing
van rijwielbanden voor cou­
rantenbezorgers in andere banen
te leiden. In hoeverre voordien
ook door de Provinciale en Periodieke
Pers in die richting ten
behoeve van de niet dagelijks,
althans minder dan driemaal per
week verschijnende bladen, stappen
zijn gedaan, is niet zeker.
Het is zeer onwaarschijnlijk, dat
uit de toenmalige situatie voldoende
klemmende redenen geput
konden worden om zich tot
dergelijke bemoeiingen te laten
verleiden: de honderden, meerendeels
advertentieblaadjes, welke
zelfs in de kleinste gemeenten
nog kans zagen zich in aantallen
van vier of vijf in bittere concurrentie
tegen elkaar staande te
houden, konden bezwaarlijk aanspraak
maken op een voorkeursbehandeling
bij het verkrijgen
van steeds schaarscher en kostbaarder
wordend distributiegoed.
Het is te betreuren, dat de thans
niet dagelijks verschijnende
nieuwsbladen, ondanks alles wat
er ten gunste is veranderd, zoowel
ten aanzien van hun economische
positie als met betrekking
tot hun uitgesproken waarde voor
de volksvoorlichting, nog steeds
onder een nu eenmaal op vroegere
wantoestanden berustend
vooroordeel gebukt gaan; een
zekere geringschatting, welke
speciaal in die kringen tot uitdrukking
komt, waar men van de
ontwikkeling van het perswezen
gedurende de laatste jaren niet
op de hoogte is.
Toen dan ook tenslotte toch
een regeling tot stand kwam,
waarbij weliswaar ni. ;t de eenige
daarvoor geëigende- instantie
Q
werd ingeschakeld, maar althans
een Dienst zou optreden, welke
geheel met het perswezen verbonden
en op de eigenschappen
daarvan was ingesteld, vielen de
minder dan driemaal per week
verschijnende bladen er buiten
en kwamen zelfs de bladen, die
driemaal verschenen, veelal niet
aan bod.
De gang van zaken werd toen
ÏOO, dat de dagbladen door middel
van een gestencilde of gedrukte
verklaring, waar de naam van den
looper en andere gegevens op
werden ingevuld, de benoodigde
banden rechtstreeks bij het Centraal
Distributiekantoor konden
aanvragen. Deze instantie zond
de formulieren door aan den
Persdienst van het Departement
van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, welke, gebruik makend
van een op de aanvraagformulieren
reeds ten deele gedrukte
verklaring, een bindend
advies uitbracht. Vervolgens
kreeg het Centraal Distributiekantoor
de aanvragen weer terug
en gaf aan de hand van de adviezen
van den Persdienst de diverse
plaatselijke distributiekantoren
opdracht om tot uitreiking
van de bonnen aan de rechthebbenden,
de courantenbezorgers,
over te gaan. Het schijnt den
laatsten tijd vooral ook voorgekomen
te zijn, dat de bladen de
eerste schakel wijselijk oversloegen
en hun aanvragen rechtstreeks
naar den Persdienst zonden.
De geheele procedure duurde
dan nog lang genoeg!
Bij het uitbrengen van het vrij-
1

wel bindend advies had het Departement
geen rekening te houden
met een bepaald beschikbaar
gesteld kwantum, maar bekeek
ieder geval op zich zelf en legde
naar eigen inzicht de noodige
maatstaven aan. Als voorbeeld
kan gelden, dat in het algemeen
bezorgers, werkzaam in groote
steden, niet voor banden in aanmerking
kwamen, terwijl vanzelfsprekend
het aantal bij de bezorging
af te leggen kilometers
en het tijdstip waarop voor het
laatst banden werden toegewezen
een rol zullen hebben gespeeld.
Aan deze regeling was voor de
landelijke bladen, welke zonder
vooraf zelf schiftend op te treden,
stapels aanvragen indienden
een groot voordeel verbonden,
terwijl de plaatselijke pers, zelf
meer op de hoogte met de bandensituatie
van de veel kleinere
bezorgersschare uiteraard bescheidener
optredend aan het
kortste eind trok, mede door het
feit, waarop reeds werd gewezen,
nl. dat voor loopers in steden
geen banden beschikbaar werden
gesteld.
Maar het voor de landelijke
pers genoemde voordeel, hetwelk
aan den vroegeren gang van
zaken was verbonden, en dat
voortvloeide uit de gelukkige
omstandigheid, waarin de Persdienst
van het Departement verkeerde,
dat hij zich niet aan een
vastgesteld kwantum had te houden,
woog blijkbaar niet op tegen
de talrijke bezwaren, welke tijdens
besprekingen met de leiders
van de inspectie-afdeelingen van
de groote bladen werden geopperd.
Bezwaren, welke er toe
leidden, dat het Persgilde andermaal
poogde, bij de toewijzing
ingeschakeld te worden.
Op uitnoodiging van het Persgilde
had nl. een aantal deskundigen
op het gebied van abonnementen-,
verspreidings- en bezorgingsaangelegenheden,
tevens vertegenwoordigers
van de landelijke
pers, zitting genomen in een
commissie, welke zich zou bezighouden
met het vraagstuk der
courantenloopersorganisatie.
Reeds tijdens de eerste bijeenkomst
kwam het belangrijke punt
der rijwielbanden naar voren en
dit bleef verder de bespreking
ook bij een tweede samenkomst
beheerschen.
Er werd op gewezen, dat de
tijd, gelegen tusschen het oogenblik,
waarop de aanvragen werden
ingediend en het tijdstip,
waarop de bonnen werden uitgereikt
minstens van lg tot 2 maanden,
veel te lang was. Het kwam
bij voortduring voor, dat wanneer
eindelijk de banden werden
toegewezen, de bezorger reeds
lang een anderen werkkring had
gezocht en voor zijn opvolger opnieuw
een aanvrage moest worden
ingediend. Terwijl de looper
enkel en alleen omdat hij de betrekkelijk
onmisbare functie van
het thuisbezorgen van couranten
vervulde, voor een toewijzing in
aanmerking kwam en hij zijn
recht op banden slechts ontleende
aan zijn min of meer vaste
betrekking tot het dagblad, kon
niemand verhinderen, tenzij door
een onwettige intimidatie, dat hij
door middel van de courant in het
bezit van het kostbare distributiegoed
gekomen te zijn, zijn enorm in
waarde gestegen fiets met nieuwe
banden verkocht en door het bezorgen
er aan te geven het blad
dwong, de couranten voortaan
over de post te verzenden.
Dit alles werd nog in de hand
gewerkt door het feit, dat de
bladen niet eens wisten of de
door henzelf ingediende aanvragen
waren toegestaan dan wel afgewezen.
Zij moesten maar afwachten
of de bezorger zoo
vriendelijk was hen van de ontvangst
van de bonnen in kennis
te stellen. Slechts in enkele gemeenten
was de plaatselijke distributiedienst
zoo attent het betreffende
blad op de hoogte te
houden.
De heele moeilijkheid was van
distributie-technischen aard. De
bonnen voor rijwielbanden werden
uitgereikt, nadat het betreffende
hokje op de stamkaart van
den bezorger was gecodeerd.
Daarmede waren de banden formeel
zijn onyervreemdbaar eigendom
en bleven dat, ook wanneer
hij vlak daarop al niet meer aan
de voorwaarden, met inachtneming
waarvan de toewijzing was
geschied, zou voldoen. Hieruit
vloeide nog een tweede moeilijkheid
voort: In een jaar tijds mag
men niet meer dan één stel banden
ontvangen. Wat moest er
gebeuren, wanneer de banden
vroegtijdig scheurden of versle­
ten waren? Het neerleggen van
de bezorging was er het gevolg
van en van de wankele organisatie
brokkelde wederom een
steentje af!
Voorts bestond het groote bezwaar,
dat de inspecteurs en
controleurs buiten de regeling
stonden. Een onmiddellijk ter
plaatse zijn, wanneer er bij het
wegblijven van de kranten door
het uitvallen van een busdienst
ingegrepen moest worden en leiding
vereischt was, bleek door
gebrek aan banden voor den betreffenden
functionaris niet meer
mogelijk. Hetzelfde gold voor de
kleine, niettemin onmisbare aanwijzingen
voor een goeden gang
van zaken bij de bezorging, zonder
welke het klachten zou regenen
van de verwende abonné's,
die hun krant op tijd in de bus
willen hebben en gemelijk over
een vermeende prestatievermindering
geen oog hebben voor de'
moeilijkheden, waarmede de
abonnementenafdeelingen en expedities
hebben te kampen.
Verder zal het aan meer incidenteele
klachten niet ontbroken
hebben, maar globaal genomen
kwam het hier toch wel op neer,
wat er al zoo op de rijwielbandenkwestie
viel aan te merken.
Het Persgilde zou bij de bandentoewijzing
ingeschakeld moeten
worden, en zooals gezegd,
andermaal werd contact gezocht
met het Centraal Distributiekantoor
als met den Persdienst van
het Departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart. De
medewerking en het begrip voor
de wenschen van de bladen
welke bij deze beide instanties
werden gevonden waren zeer
loffelijk. Bovendien zag de Persdienst
zich niet ongaarne van een
feitelijk buiten het kader van zijn
werkzaamheden vallende zorg
bevrijd.
Het Persgilde, in het bijzonder
de Vakgroep Nieuwsbladen, had
er echter een zorg bijgekregen:
n.1. een rechtvaardige verdeeling
van een inmiddels vastgesteld
kwantum buiten- en binnen-tourbanden,
hetwelk per maand voor
de courantehbezorgers zou worden
uitgetrokken. Want vrijwel
terzelfdertijd, dat met het Centraal
Distributiekantoor contact
werd opgenomen over de mogelijkheid,
het Persgilde een stem

te geven bij de toewijzing, was er
toevallig een nieuwe methode in
voorbereiding, welke in gemeenschappelijk
overleg is uitgewerkt
en nu reeds twee maanden wordt
toegepast, een methode, waarbij
door middel van een bepaald
aantal formulieren in overeenstemming
met de beschikbare
hoeveelheid een willekeurige z.g.
toewijzende instantie in de gelegenheid
wordt gesteld, de plaatselijke
distributiediensten rechtstreeks
te machtigen, aan de op
de machtiging, met name genoemde
bezorgers bonnen uit te
reiken. Juist in
dat bepaalde
aantal, waaraan
niet valt te tornen
schuilt de
moeilijkheid
voor de nieuwe
toewijzende instantie,
terwijl
anderzijds vele
bezwaren, welke
aan de oude methode
verbonden
waren, zijn
komen te vervallen.
Nu gaat geen
enkele toewijzing
buiten de courant om. De machtigingen
worden aan het blad gezonden,
dat de stamkaart van
den bezorger opvraagt, of door
zijn agent doet opvragen en zelf
de bonnen in ontvangst neemt of
laat nemen. Het belangrijke hierbij
is, dat het Centraal Distributiekantoor
er bij uitzondering
in heeft toegestemd, dat met
voorbijzien van het strikt formeele,
de aldus door het blad
aan te schaffen banden, zijn
eigendom zijn en aan den looper,
hoewel deze zijn stamkaart er
voor heeft laten merken, in bruikleen
worden gegeven en bij het
verbreken van de betrekkingen
met het blad, opvorderbaar zijn.
Mocht de bezorger op een geheel
bonafide wijze van werkzaamheid
veranderen, en heeft hij in
zijn nieuwe functie ook een fiets
noodig, dan moet hem vanzelfsprekend
de gelegenheid gelaten
worden, de banden van het blad
te koopen.
Het kan natuurlijk ook Voorkomen,
dat de betreffende bezorger
zelf als agent optreedt en het
blad dus genoodzaakt zou zijn
hem de machtiging zonder meer
in goed vertrouwen toe te zenden.
Meent men aan de hand van
de ervaringen met hem vroeger
reeds opgedaan, dat men er met
vertrouwen alleen niet zal komen,
dan is het gemakkelijk en aanbevelenswaardig
vooraf van den betrokkene
een verklaring te
eischen, dat hij de bonnen na
ontvangst onmiddellijk aan het
blad zal opzenden ter collectieve
aanschaffing van de banden.
Uiteraard zou het voor de
bladen aantrekkelijker zijn, wanneer
de banden niet aan de loo-
Het belangrijkste, waarmede men bij het aanvragen van rijwielbanden
rekening dient te houden.
1. Vooralsnog komen alleen driemaal of meer per week verschijnende
nieuwsbladen in aanmerking.
2. De aanvragen moeten vermelden: naam en voorletters van de bezor*
gers, alsmede hun adres, woonplaats en gemeente. Het aantal kilo*
meters, hetwelk dagelijks bij het bezorgen wordt afgelegd. Wanneer
voor het laatst banden werden toegewezen met soort en aantal.
Hoeveel binnen* of buitenbanden de bezorger nu noodig heeft.
3. Bij het aanvragen van transportbanden moet de reden, waarom deze
noodig zijn, worden vermeld.
4. Indien er zich bij de uitreiking van de bonnen met het plaatselijk dis*
tributiekantoor moeilijkheden voordoen, stelle men zich schriftelijk
met de Vakgroep Nieuwsbladen in verbinding, waarbij zoo mogelijk
de reden wordt vermeld, waarom volgens het distributiekantoor niet
tot uitreiking kon worden overgegaan.
pers, maar aan het blad werden
toegewezen; een wensch, welke
van verschillende zijden ook werd
geuit. Of wanneer de Vakgroep
na vaststelling van ieders deel de
machtigingen oningevuld aan de
bladen kon toezenden, opdat die
zelf zouden kunnen beslissen, wie
voor de banden in aanmerking
kwamen.
De twee maanden practijk
hebben genoegzaam bewezen, dat
de courantenondernemingen nog
niet met een dergelijke verantwoordelijkheid
belast kunnen
worden. Hoewel uitdrukkelijk is
bepaald, dat de beschikbare banden
uitsluitend de loopersorganisatie
ten goede mogen komen, zouden
niettemin ook directie en redactie
en overige functionarissen,
welke met de bezorging niets
hebben uit te staan, van de regeling
mede profiteeren.
Daar komt nog bij, dat al wil
men er niet gaarne aan en al ziet
men tegen onoverkomelijke moeilijkheden
op en al voelt men zijn
eigen belangen bedreigd, een
combinatie van de beschikbare
krachten geleidelijk op grootere
schaal zal moeten worden toegepast.
Het gaat niet aan, dat in
eenzelfde straat vijf minuten na
elkaar twee dagbladen door twee
bezorgers worden afgeleverd. Indien
men elkaar hier wilde helpen,
zou het mogelijk* zijn het gezamenlijke
verspreidingsgebied
van deze beide loopers, die nu
samen als het ware naast elkaar
50 km. fietsen te halveeren, zoodat
ieder van hen een ongeveer
gelijk aantal kranten over slechts
de helft van den vroeger af te leggen
afstand moet rondbrengen.
Hun verdiensten blijven hetzelfde,
hun werk­
tijd en bandenslijtage
worden
tot op bijna de
helft gereduceerd.
Het is duidelijk,
dat de Vakgroep
door middel
van het huidigetoewijzingssysteem
van rijwielbanden
het
zwaartepunt van
het eigenbelang
der bladen zal
kunnen verplaatsen
en de aanvan
een afzonderlijk,
zelfstandig voortgaan in bepaalde
gevallen aanmerkelijk zal
kunnen verminderen.
De moeilijkheid, dat bij een
snelle slijtage binnen het verloop
van een jaar een nieuw stel banden
noodig zou zijn, zonder dat
deze toegewezen kunnen worden,
werd ondervangen door het invoeren
van machtigingsformulieren
met een gele balk, welke in
een bepaald percentage van het
totaal per maand beschikbaar gestelde
aantal door het Centraal
Distributiekantoor worden verstrekt.
Indien de toewijzende instantie,
in casu het Persgilde het noodig
oordeelt, dat ondanks het feit,
dat binnen een jaar reeds banden
zijn verstrekt nog weer een toewijzing
plaats heeft, wordt een
dergelijk machtigingsformulier
uitgeschreven. Het is dus van
groot belang, dat de bladen ten
aanzien van het tijdstip, waarop
aan een looper voor het laatst
banden werden verstrekt, zeer
nauwkeurige gegevens verstrek-
3

ken, daar anders geen machtigingen
met een gele balk worden
uitgeschreven, waar zulks misschien
noodig zou zijn, hetgeen
tengevolge heeft, dat de plaatselijke
distributiedienst de machtiging
in beslag neemt en deze
met de bemerking, dat binnen
het jaar reeds banden werden
verstrekt, naar Zwolle opzendt.
De bezorger is verontwaardigd
en reclameert. Er volgt een inge
wikkelde correspondentie, daar
het blad het onbegrijpelijk en onvolledig
opstel van den looper
zonder meer in afschrift aan het
Persgilde zendt, met de gedachte:
zoek dat nou maar eens uit.
Voorts is het bezwaar, dat inspecteurs
en controleurs geen
banden konden krijgen, opgeheven.
Indien zij bij de uitoefening
van hun functie gemiddeld per
dag meer dan 20 km. moeten afleggen,
komen zij evengoed als
de looper voor een voorkeursbehandeling
in aanmerking. De
functies moeten echter bij de
aanvrage duidelijk omschreven
worden.
De tijd, welke voor de behandeling
noodig is, welke dus ligt
tusschen het tijdstip van het indienen
van de aanvrage en het
ontvangen van de machtigingen
is voor de meeste bladen tot op
enkele dagen teruggebracht. Voor
hen beteekent de nieuwe regeling
zonder twijfel een aanmerkelijke
verbetering. De landelijke bladen
hebben het daarentegen met hun
honderden loopers wat moeilijker.
Hun aanvragen overtreffen
het voor hen bestemde aantal
Reeds meerdere malen is hier
te lande de vraag gerezen, of het
geen tijd werd om te bepalen,
dat het een ieder verboden werd
zich op meer dan één dagblad te
abonneeren of, zoo hij reeds op
meerdere bladen geabonneerd
zou zijn, hem te noodzaken zich
tot één blad te beperken. Er is.
hier echter steeds aangenomen,
dat het aantal „dubbel lezers" te
gering was, om de moeite en het
4
Het afschaffen van „Doublures"
Aanvragen Rijwielen
^ de te bezorgen kranten per
agentschap en de draaitijden en
Naar aanleiding van het steeds tijden van aankomst der bladen
groeiend aantal aanvragen bij de kantoren op de hoogte
wordt er op gewezen, dat het stelde. Hier werd nog gezwegen
Persgilde geen rijwielen kan over het systeem om op grond
toewijzen of aankoopvergun­ van die gegevens en de opperningen
verstrekt.
vlakte in HA van het versprei­
Men spare zich dus de moeite dingsgebied der onderscheidene
zich daarvoor tot deze instan- bladen tot een basis voor de ver­
tie te wenden.
deeling van het beschikbare
V — J kwantum te komen. Door gebrek
aan personeel was het slechts
banden aanzienlijk, zoodat groote e
wachtlijsten moesten worden ingevoerd.
Hier doet zich de band \
mogelijk het allernoodzakelijkste
uit deze gegevens te distilleeren.
Evenmin kwam ter sprake het
gevoelen zonder welks knellende e
beperking de Persdienst van het t
probleem van de transportban-
den, waarvoor de Vakgroep over
Departement van Handel, Nijver­ geen machtigingen beschikt en
heid en Scheepvaart zijn advie­ welke dus afzonderlijk bij het
zen kon geven.
Centraal Distributie Kantoor
moeten worden aangevraagd, het­
In dit verband moge er eveneens
op gewezen worden, dat de ;
machtigingen slechts één bepaalgeen
eenmaal
schiedt.
per maand gede
maand geldig zijn, zoodat het t
geen zin meer heeft, deze na den v
20sten nog aan de bladen te zenden.
Aanvragen, welke na dien i
datum binnenkomen, moeten dan i
ook tot na de ontvangst van de ï
machtigingen van de volgende ;
maand blijven liggen. Ook dit t
kan aanleiding zijn tot een vertraging
van de behandeling.
En dan is het laatste woord
nog niet gesproken over de minder
dan driemaal per week ver-
schijnende bladen. Een verhoo-
ging van het totaal aantal te ver-
deelen banden werd ten behoeve
van deze groep niet toegestaan,
zoodat zij evenmin als vroeger in
aanmerking kunnen komen.
Zoo blijft er steeds iets te
Aan de eerlijke verdeeling van i wenschen, iets om naar te stre­
de rijwielbanden onder de couven over. Zoo komen steeds
rantenbezorgers zit, zooals uit nieuwe en grootere moeilijkheden
het bovenstaande wel blijkt, meer om op te lossen. Meer nog zal
vast, dan men op het eerste ge­ het besef moeten baan breken,
zicht wel zou denken. Hier is nog dat in een samenhouden, in een
niet eens gesproken over de en­ combineeren van al het nog bequête,
waarmede de Vakgroep schikbare, de eenige mogelijkheid
zich van de verspreidingsgebie­ zal gelegen zijn om voort te kunden
en aantallen loopers, alsmede nen blijven gaan.
werk, aan de uitvoering van dergelijke
voorschriften verbonden,
te beloonen. In enkele plaatsen
in Duitschland is men echter tot
een dergelijken maatregel wèl
overgegaan, blijkens een artikel
in het tijdschrift Deutsche Presse,
welks vertaling hier volgt:
Indien de mogelijkheid zou be
staan om door een alles omvattende
regeling het geheele probleem
van de levering van kran-
ten aan alle Duitsche volksgenooten
ineens op te lossen, zoo
zou naar deze mogelijkheid onmiddellijk
worden gegrepen. Daar
echter na den sterken aanwas
van het aantal abonné's in het
begin van den oorlog de leveringsmogelijkheid
haar hoogtepunt
heeft bereikt en voor elke
krant afzonderlijk de oplagestop
is vastgesteld, moet op het oogenblik
met behulp van allerlei lapmiddelen
worden geprobeerd hen,
die tot nu toe zich nog niet op
een krant hebben kunnen abon
neeren, deze toch te doen roezen

den. Elke mogelijkheid, om den
gespannen toestand op dit gebied
eenigszins te ontlasten, moet
worden benut; zelfs dan, indien
het daaraan verbonden werk met
het oog op de steeds minder ter
beschikking staande arbeidskrachten
moeilijk schijnt. Eén
van de middelen, waaraan hier
wordt gedacht, is het uitschakelen
van de doublures, want tegenover
het groot getal dergenen, die
in het geheel geen krant kunnen
krijgen en die moeten wachten,
totdat zij op de lange wachtlijst
eens ooit aan de beurt zullen
komen, staat altijd nog een weliswaar
veel kleiner, maar toch niet
onbeteekenend aantal personen,
dat zich nog de gelukkige abonné's
van twee plaatselijke bladen
kan noemen. Hier nu kan zonde*
bezwaar worden ingegrepen, hetgeen
door hen, die tot nu toe van
een krant waren verstoken, zeker
zou worden toegejuicht.
Het aantal doublures is inderdaad
niet zeer groot, waar nog
bijkomt, dat het aantal plaatsen,
waar twee kranten verschijnen,
veel kleiner is dan voorheen, en
toch is het mogelijk gebleken om,
met inachtneming van alle bezwaren,
het aantal van hen, die hun
krant thuis bezorgd krijgen, niet
onaanzienlijk te vergrooten.
In drie groote steden van midden-Duitschland:
Maagdenburg,
Halle en Erfurt, hebben de daar
gevestigde uitgevers gemeenschappelijk
naar een oplossing
van het vraagstuk der doublures
gezocht en deze ook gevonden.
Natuurlijk moest daarvoor allereerst
een groote hoeveelheid
voorbereidend werk worden verricht,
waardoor veel tijd in beslag
werd genomen. In Maagdenburg
bijvoorbeeld had men voor
het voorbereidende werk meer
dan vier weken noodig. Dit werk
bestond hieruit, dat leden van
het personeel van de beide uitgeverijen
de abonné-lijsten met
elkander vergeleken, hetgeen
hierdoor bemoeilijkt werd, doordat
de wijken niet geheel met
elkander overeen kwamen. Overigens
ging het in de stad Maagdenburg
bij dit vergelijkende onderzoek
om 1634 straten. In Halle
moest het abonnementen-kaartsysteem
van het eene blad met
de loopersboekjes van het andere
worden vergeleken, waarbij uit
de loopersboekjes bepaalde straten
werden gelicht, evenals uit de
straten van het abonnementenkaartsysteem,
• waarna de abonné's
stuk voor stuk werden vergeleken.
Ook dat duurde wekenlang.
In Erfurt konden de kaartsystemen
van de bladen zonder
meer naast elkaar worden gelegd.
Toen eenmaal de doublures waren
vastgesteld, ging het er om
eerst diegenen uit te schakelen,
wien ook in de toekomst een
abonnement op de twee plaatselijke
bladen moest worden toegestaan.
In Halle waren dat bijvoorbeeld
de overheidsbureaux,
hotels, restaurants, cantines, bedrijven,
warenhuizen en kappers.
Hetzelfde gold voor Erfurt, waar
bovendien advocaten, klinieken,
banken, bioscopen en groote ontspanningsgelegenheden
het dubbele
abonnement mochten behouden.
Alle andere abonné's, die
meer dan één krant lazen, ontvingen
in elk van de drie steden een
gelijkluidend rondschrijven van
de bladen, waarin hun werd ver
zocht vóór een bepaalden datum
te beslissen, welke van de beide
kranten zij in de toekomst
wenschten te lezen. Voor het geval
de abonné niet antwoordde,
werd als stok achter de deur bet
dreigement gebruikt, dat vanaf
een zeker tijdstip de toezending
van beide bladen zou worden gestaakt.
Bleef de beslissing uit,
dan werd echter eerst nog een
tweede rondschrijven toegezonden
om den abonné te rappeleeren
Als beweegreden voor den maatregel
werd in Maagdenburg gezegd:
„Aan de veelvuldige vraag
naar kranten kan reeds sinds geruimen
tijd niet meer worden
voldaan, daar de oorlogshuishouding
dit niet meer toestaat.
De naar ons gebied verhuisde gebombardeerde
gezinnen zijn dientengevolge
grootendeels nog niet
in het bezit van een krant en
eveneens wacht menige soldaat
reeds sedert maanden op dezen
dagelijkschen groet uit het vaderland."
Op dezelfde wijze verdedigden
ook de uitgevers in Halle
en Erfurt hun standpunt.
Bij het rondschrijven waren
antwoordkaarten gevoegd, welke
genummerd waren en welke
nummers correspondeerden met
die, voorkomende op de lijst van
de doublures. Bij het binnenkomen
van de antwoorden kónden
de namen der abonné's zoodoende
terstond worden nagegaan.
Desondanks ging de uitvoering
van dezen maatregel nog met
vele moeilijkheden gepaard. Ten
eerste gaven vele abonné's geen
duidelijk antwoord, doch poogden
redenen aan te voeren om
hen voortaan toch de beide bladen
te laten betrekken. In Maagdenburg
waren er bijvoorbeeld
van de 3674 doublures 800 van
dergelijke gevallen op te lossen;
966 abonné's lieten den vervaldag
verstrijken, zoodat uiteindelijk
nog 500 exemplaren van het bovenbedoelde
tweede rondschrijven
moesten worden uitgezonden.
In Halle deed zich deze moeilijkheid
bijna niet voor, doch daar
bleek een groot aantal abonné's
op de lijst der doublures voor te
komen, die daarop echter niet
thuis behoorden.
In Erfurt tenslotte moest aan
1.5 % van de ontvangers van de
eerste circulaire het tweede rondschrijven
ook nog worden gezonden
om hen aan het nemen van
hun beslissing te herinneren.
Daar de beide circulaires van een
antwoordkaart waren vergezeld,
zijn er lezers geweest, die deze
beide kaarten hebben gebruikt,
om op die wijze te probeeren zich
voor de toekomst van beide bladen
te blijven voorzien; een poging,
welke echter te rechter tijd
werd ontdekt.
In cijfers uitgedrukt, ziet het
resultaat er aldus uit: In Maagdenburg
waren 3674 doublures.
1115 van deze abonné's kozen de
eene, 1328 de andere krant; 259
mochten beide bladen behouden;
966 moesten eerst later beslissen
en 6 waren per post niet te bereiken.
In Halle waren 2069 doublures,
van wie er 1062 de eene
• n 1007 de andere krant kozen.
Jn Erfurt viel de beslissing bij
267 abonné's ten gunste van het
eene en bij 397 abonné's ten
gunste van het andere blad uit;
m 189 gevallen werd het dubbele
abonnement gehandhaafd. De
door dezen maatregel vrijgekomen
exemplaren werden door de
afzonderlijke bladen toebedeeld
aan diegenen, die het dringendst
om een krant verlegen zaten.

"\X7"ederom kon een belangrijke
stap worden gezet bij den opbouw
der Kultuurkamer. Met ingang
van 1 Aug. 1944 zal namelijk
aan deze instelling een advocaat
zijn verbonden, als gevolg waarvan
aan de leden goeddeels kostelooze
rechtsbijstand zal kunnen
worden verleend. Deze rechtsbijstand
beperkt zidh uiteraard tot
de burgerrechtelijke geschillen,
welke verband houden met de
werkzaamheden, waarop de verplichting
tot lidmaatschap is
gegrond,
De advocaat der Kultuurkamer
zal zitting houden te 's-Gravenhage
en te Arnhem, zoodat aan
de reisbezwaren der leden zooveel
mogelijk is tegemoet gekomen.
Elk lid, dat rechtskundige hulp
behoeft, wendt zich in eerste instantie
tot zijn Vakgroep of Gilde,
en derhalve nimmer rechtstreeks
tot den advocaat. Indien de Vakgroep
of het Gilde van meening
is, dat het lid voor rechtsbijstand
VRAGEN EN ANTWOORDEN BETREFFENDE ADVERTENTIES
Alvorens tot het afdrukken van
de derde vragen- en antwoordenlijst
over te gaan, willen wij even
ingaan op de door den schrijver
van het artikel „De man die de
klappen krijgt" in het ^vorige
nummer van „De Pers" geslaakte
verzuchting: „Heusch mijnheer,
wij willen werkelijk wel goed,
maar de moeilijkheden zijn zoo
legio". Wij zijn het hier ten volle
mee eens, want ook onzerzijds is
er tijdens de in liet begin van dit
jaar in verschillende plaatsen des
lands gehouden besprekingen telkenmale
op gewezen, dat het
ambt van advertentie-chef —
tegenwoordig meer nog dan voorheen
— geenszins als een sinecure
is te beschouwen.
Moeilijkheden zijn er echter om
overwonnen te worden, en het
lectoraat van het Persgilde is er
op zijn beurt niet om als boeman
te spelen en op elk slakje zout te
leggen, zooals enkelen geheel ten
onrechte meenen, doch om hen,
die met moeilijkheden te kampen
hebben, zooveel als in zijn vermogen
ligt, behulpzaam te zijn.
Het tracht dit doel te verwezenlijken
door voorlichtende artikelen
in dit blad op te nemen en
door het verstrekken van adviezen,
hetzij schriftelijk of telefonisch,
aan hen, die in twijfel verkeeren
of een bepaalde advertentie
wel of niet mag worden opgenomen.
Laat men er echter wel
aan denken, dat ook het Persgilde,
in casu het lectoraat, niet
op alle gestelde vragen een bevredigend
antwoord kan geven;
dit zal b.v. het geval zijn met annonces,
welke door de Duitsche
6
of de in telexnoot nummer 2339
genoemde instanties beoordeeld
moeten worden. Het zal immers
een ieder duidelijk zijn, dat het
Persgilde niet bekend is met de
maatstaven, welke door deze instanties
bij de beoordeeling van
advertenties worden aangelegd en
derhalve in 9 van de 10 gevallen
niet anders zal kunnen doen, dan
de vragenstellers naar een ander
adres te verwijzen. Voor teksten,
welke door de diverse Rijksbureaux
of den Persdienst van de
Departementen van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart en van
Landbouw en Visscherij dienen
te worden vrijgegeven, geldt
uiteraard hetzelfde. Men wende
zich hiervoor tot de in telexnoot
2339 aangegeven adressen.
Eenigszins anders is het gesteld
met advertenties, waarvoor geen
verbodsbepalingen of richtlijnen
bestaan, doch waarvan plaatsing
momenteel in verband met de
zeer beperkte plaatsruimte minder
gewenscht is. Wij doelen
hierbij op bladen, welke, ondanks
hun meer of minder langen
wachttijd, twee avonden achter
elkaar een volkomen gelijkluidend
overlijdensbericht opnemen
of een plaatsruimte van 85 X 45
mm beschikbaar stellen voor het
plaatsen van een annonce met
foto van een verdwenen hond.
Welk een volkomen nuttelooze
verspilling van ruimte; wij willen
hiermede niet zeggen, dat deze
advertenties in het geheel niet
geplaatst hadden moeten worden,
doch wel, dat dit zoo beknopt
mogelijk had moeten gebeuren,
n.1. het overlijdensbericht één­
Rechtsbijstand voor i
in aanmerking komt, verwijst zij
het lid naar den advocaat onder
afgifte van een daartoe strekkend
bewijs.
Ten aanzien van den rechtsbijstand
worden de leden der Kultuurkamer
onderscheiden in twee
categorieën:
1. zij, die een inkomen hebben
van niet meer dan ƒ3500.—
per jaar;
maal en de hondenadvertentie op
een veel bescheidener formaat en
zonder foto! De bespaarde ruimte
had dan gebruikt kunnen worden
voor het plaatsen van meerdere
kleine annonces. En wat te zeggen
van de heele lappen — dikwijls
op het maximum toegestane
formaat — welke, vooral in de
provinciale bladen, worden afgestaan
voor annonces van de z.g.
„Sanitas"-winkels, die hun „wondermiddelen"
nog als vanouds
den goedgeloovigen kunnen blij
ven aanbieden en zoodoende nog
vele afnemers weten te vinden,
die te laat tot de ontdekking komen,
dat zij hun moeilijk verdiende
geld veelal aan nietswaardige
producten hebben uitgegeven.
Daaraan moesten de bladen
toch geen medewerking verkenen.
Als men in sommige bladen
de hoeveelheid van dergelijke
advertenties ziet, trekt men onwillekeurig
de conclusie, dat het
dien bladen onverschillig is, op
welke wijze de advertentie-kolommen
worden gevuld, mits er
maar geld in het laadje komt. Gelukkig
behooren de laatstopgesomde
voorbeelden tot de uitzonderingen
en stellen verreweg de
meeste bladen zich op het standpunt,
dat zij hun lezers tegen
zulke, voor de volksgemeenschap
schadelijke, reclames dienen te
beschermen, door de bedoelde
advertenties te weigeren.
In zekeren zin geldt het voorgaande
ook ten aanzien van advertenties
op geneeskundig gebied.
De in het nummer yan November
1943 gepubliceerde aanwijzing
no. 18 van den Gildeleider
heeft sommigen advertentie-chefs
blijkbaar aanleiding gegeven,
alle advertenties voor geneesmiddelen
of geneeswijzen te
en van het Persgilde
2. a, zij, die een inkomen hebben
van meer dan ƒ 3500.—
per jaar;
b. rechtspersonen, vennootschappen
onder firma e.d.
Aan alle leden wordt kostelooze
rechtskundige hulp verleend
voorzoover het betreft: het verstrekken
van adviezen, en het
redigeeren van contracten, verzoekschriften,
ingebrekestellingen
plaatsen en dan maar af te wachten,
of er van de zijde van het
Persgilde aanmerkingen worden
gemaakt. Deze handelwijze is natuurlijk
niet de juiste. In het
artikel „De geneesmiddelencontróle"
(zie „De Pers" van November
1943) is er reeds de aandacht
op gevestigd, „dat de advertentiechef
uiteindelijk de verantwoordelijke
man is en blijft voor het
advertentie-gedeelte, zoodat hij,
nu hij niet over het advies van
een controle-commissie kan beschikken,
nog scherper dan voorheen
dient op te letten". De advertentie-bureaux
kunnen hem bij
zijn beoordeeling zooveel mogelijk
behulpzaam zijn, door dergelijke
advertentie-opdrachten vergezeld
te doen gaan van een afschrift
van een attest van een
dokter of een tot oordeelen bevoegde
instantie.
Nog een opmerking, betrekking
hebbende op advertenties voor
geneesmiddelen: den laatsten tijd
is het enkele malen voorgekomen,
dat dit soort advertenties aan de
Presse-Abteilung ter goedkeuring
wordt voorgelegd en dat deze instantie
deze annonces ter plaatsing
vrijgeeft. Het spreekt welhaast
vanzelf, dat de door de
PA. gegeven toestemming tot
plaatsing alleen betrekking heeft
op den tekst uit een militair oog- "
punt beschouwd (dus e.v. vermelden
van naam en adres van
den producent) en dus geenszins
wil zeggen, dat tegen het adverteeren
met het aangeboden product
geen bezwaar bestaat. Ware
dit laatste wel het geval, dan zou
de PA. zich met de werkzaamheden
van een commissie van
controle op geneeskundig gebied
belasten en dat is geenszins haar
bedoeling.
en sommaties.
Voorts wordt bij het innen van
geldvorderingen zonder procedure,
op de in de advocatuur gebruikelijke
wijze, van alle leden
een incasso-provisie ten bate van
de Kultuurkamer geheven ten bedrage
van 5 % van het geïncasseerde
bedrag.
Ten aanzien van het voeren van
procedures geldt, dat de onder 1
bedoelde categorie kosteloos (derhalve
op kosten van de Kultuurkamer)
procedeert. De onder 2
Na deze algemeene beschouwingen
nog een kleine opsomming
van meer concrete aan het
Vraag:
Mag in advertenties
brengst van collecten
bekendgemaakt?
de opwbrden
tl. ,
Mogen versterkers te ruil of te
koop worden gevraagd of aangeboden?
Mogen advertenties van industrieele
firma's alleen onder
nummer worden geplaatst?
Is het plaatsen van alle advertenties
van het Instituut Koning
te Haarlem verboden, of alleen
van die, waarin grafologisch onderzoek
van het handschrift
wordt aangeboden?
bedoelde categorie procedeert
echter op eigen kosten; daartegenover
staat natuurlijk, dat het
lid in dat geval de vrijheid behoudt
om zich van een anderen
raadsman te voorzien dan den
advocaat der Kultuurkamer. Tot
procedeeren wordt slechts overgegaan,
indien naar het oordeel
van den advocaat de vordering of
het verweer een behoorlijke kans
van slagen biedt en het belang
van het lid het procedeeren rechtvaardigt.
Persgilde gestelde vragen en de
daarop door het lectoraat gegeven
antwoorden.
Antwoord:
Neen; het noemen van opbrengsten
van collecten, gehouden
door particuliere instellingen
en vereenigingen van liefdadigheid
e.d. organisaties is verboden.
Neen; ingevolge het in telexnoot
nummer 1928 bepaalde is
het opnemen van advertenties betreffende
den aankoop, den verkoop
of het verhuren van radiotoestellen,
luidsprekers, versterkers
en alle onderdeden en voorwerpen,
bestemd voor radio-installaties
verboden. Dit verbod
geldt voor dagbladen en tijdschriften,
echter niet voor de bladen
der betreffende vakgroepen.
In principe mogen deze annonces
inderdaad alleen onder
nummer worden opgenomen. Er
zijn echter tal van uitzonderingen
mogelijk, welke den adverteerders
wat meer vrijheid geven (zie
hiervoor „De industrieele advertenties
onder nummer in „De
Pers" van November 1942). Heeft
het adverteeren zónder vermelding
van naam èn adres absoluut
igeen zin, dan bestaat nog de mogelijkheid,
bij de betreffende aL
Heeling van de Presse-Abteilung
ontheffing van het verbod aan te
vragen. In dat geval dienen de
advertentie-teksten in viervoud
bij deze instantie te worden ingediend.
Onder bedoeld verbod vallen
alle advertenties van genoemd
instituut.
7

De // mme
now uit de tijdschriften
Wat wèl en...
wat niet mag
r Binnenkort zullen ook de ontsierende en ook uit
ander oogpunt ongewenschte diapositieve advertenties
uit de tijdschriften verdwijnen. Zooals bekend,
bestaan er voor de nieuwsbladen reeds lang
voorschriften, welke het beeld van de advertentiepagina
niet alleen een aesthetisch meer verantwoord
aanzien hebben gegeven, maar tevens garandeeren,
dat de eene adverteerder den ander niet ten koste
van een stroom inkt wegdrukt en bovendien den
tekst aan den anderen kant van het blad onleesbaar
maakt.
Tijdens een bespreking met een aantal tijdschriften-uitgevers
kwam de wensch naar voren ook voor
de periodieken dergelijke voorschriften uit te vaardigen,
opdat het den goedwillenden uitgevers gemakkelijker
zou zijn aan de eischen van de adverteerders
weerstand te .bieden en er voor alle periodieken één
lijn zou kunnen worden getrokken, waarmede ook de
reclamebureaux rekening zouden kunnen houden
(Zie de publicatie op pag. 9 van „De Pers" van Mei
1944).
Uit diverse besprekingen is gebleken, dat men het
voorloopig niet dienstig oordeelt, de voorschriften,
welke voor de nieuwsbladen gelden zonder meer
over te nemen. De te nemen maatregel zal uitsluitend
gericht zijn tegen de diapositieve advertenties,
hetzij lijncliché's, autolijncliché's of autotypieën,
waarvan het volslagen effen zwarte gedeelte
meer dan 25% van de annonce beslaat.
Voor tijdschriften, welke in kleurendruk worden
uitgevoerd, geldt daarbij hetzelfde voor een kleur als
in de overige advertenties voor het zwart, ook
indien in het effen vlak van een bepaalde kleur geen
witte letters werden uitgespaard, maar een zwarte
opdruk werd aangebracht.
Wat het gevolg van dezen maatregel zal zijn kan
het beste uit een aantal voorbeelden blijken. Hierbij
komt duidelijk naar voren, hetgeen niet meer toegestaan
zal zijp en wat, zij het wellicht niet bepaald
gewenscht, voorloopig nog geplaatst zal mogen
worden.
Zoo zullen er evenals bij de regeling voor de
nieuwsbladen grens- en twijfelgevallen bestaan, maar
over „de zwarte moppen" zal geen misverstand
kunnen rijzen en het is vooralsnog de hoofdzaak, dat
deze thans ook uit de advertentiepagina's van de
tijdschriften verdwijnen.
Van de voorbeelden zijn geoorloofd de advertenties
van: Kronenburg, v. Dongen en Lancöme; ongeoorloofd
zijn die van: v. d. Kamp, Plaisier, Heemaf
en Medo.
8

De vergoedingen aan redactioneele
medewerkers
De beschikking van den leider
van het Persgilde d.d. 11 Mei j.1.
betreffende de vergoedingen aan
redactioneele medewerkers, waaromtrent
in het vorige nummer
reeds een uitvoerige beschouwing
is verschenen, blijkt op eenige
punten nog nadere toelichting te
behoeven.
Een aantal uitgevers van vereenigings-tijdschriften
deelt mede,
niet in staat te zijn een opgave
van de uitgekeerde vergoedingen
te verstrekken, aangezien zij aan
de vereeniging, voor welke zij de
uitgave verzorgen, een bedrag ineens
uitbetalen, met welk bedrag
die vereeniging de medewerkers
van haar tijdschrift honoreert.
De uitgever weet dus niet, aan
welke medewerkers de vergoedingen
worden verstrekt.
Een dergelijke mededeeling
strookt echter niet met de bedoeling
van de beschikking. Deze
beoogt toch een overzicht te verkrijgen
van de vergoedingen,
welke aan redactioneele medewerkers
worden verstrekt; dit
onder meer ter vaststeling van de
door de journalisten aan het Verbond
van Nederlandsche Journalisten
verschuldigde lidmaatschapsbijdrage.
Het vermelden
van persoonsnamen is dus wel
een eerste vereischte.
In bovengenoemde gevallen is
de uitgever derhalve verplicht
aan de vereeniging eenmaal per
kwartaal een gespecificeerde opgave
te vragen van de vergoedingen,
welke voor de medewerking
aan haar tijdschrift zijn verstrekt
en deze opgave op het aangifteformulier
te vermelden.
Bij controle van de ingezonden
aangifteformulieren bleek, dat
een aantal uitgevers niet alle uitgaven
op het aangifteformulier
had vermeld, terwijl bij nadere
informatie aan het licht trad, dat
aan deze ontbrekende uitgaven
wel redactioneele medewerking
was verleend, doch dat door verschillende
oorzaken was verzuimd
deze uitgaven op het aangifteformulier
te vermelden.
Ter vereenvoudiging van de
controle en ter voorkoming van,
dikwijls noodelooze, correspon­
dentie, is het noodzakelijk, dat
de uitgevers ófwel al hun uitgaven
op het aangifteformulier vermelden,
ofwel uitsluitend de uitgaven,
waaraan redactioneele
medewerking is verleend, met
name noemen en voor de overige
uitgaven volstaan met op het
aangifteformulier te vermelden:
Aan de overige uitgaven is geen
redactioneele medewerking ver
leend.
In verband met het bovenstaande
is het ook nog van belang
er op te wijzen, dat ook van
de vergoedingen wegens medewerking
aan uitgaven, welke in
den loop van het kwartaal, waarover
de aangifte moet worden
gedaan, zijn opgeheven, opgave
dient te geschieden.
Voorts stelt een aantal uitgevers
zich op het standpunt, dat
zij geen opgave behoeven te
doen van de vergoedingen aan in
het beroepsregister van het Verbond
ingeschreven hoofdredacteuren-in-nevenberoep(publicisten).
Zij motiveeren dit standpunt
door er op te wijzen, dat
deze hoofdredacteuren reeds een
vaste lidmaatschapsbijdrage aan
het Verbond voldoen, welke bijdrage
niet afhankelijk is van het
inkomen, dat die hoofdredacteuren
genieten. Het heeft dus, volgens
de uitgevers, totaal geen zin
de aan deze personen uitgekeerde
vergoedingen op te geven.
Hoe juist deze redeneering,
voor wat de lidmaatschapsbijdrage
betreft, ook is, de uitgevers
verliezen daarbij uit het oog
dat het kardinale punt van de
beschikking is en blijft het verkrijgen
van een algeheel overzicht
van de vergoedingen, welke
aan redactioneele medewerkers
worden verstrekt, waarbij de omstandigheid,
dat de omvang van
de vergoedingen ten aanzien van
sommige personen van geen invloed
is op de aan het Verbond
verschuldigde lidmaatschapsbijdrage,
er niets toe doet. Er zijn
immers massa's medewerkers,
die in het geheel geen bijdrage
aan het Verbond verschuldigd v
zijn, doch ook de aan deze medewerkers
verstrekte ..uitkeeringen
moeten worden opgegeven. Het
aangeven van de vergoedingen
aan hoofdredacteuren-in-nevenberoep
is dus eveneens verplicht.
Er wordt nog nadrukkelijk pp
gewezen, dat onder redactioneele
medewerkers ook worden verstaan
de fotografen en illustrators,
die het redactioneele gedeelte
van een uitgave van foto's
en teekeningen e.d. voorzien.
Ook de aan deze personen ver
strekte vergoedingen dienen dus
te worden aangegeven.
Tenslotte doet het Verbond
van Nederlandsche Journalisten
nog een beroep op alle uitgevers
om voor tijdige inzending van de
aangifteformulieren binnen den
daarvoor vastgestelden termijn te
zorgen. Het niet voldoen aan de
verplichting veroorzaakt de Verbondsadministratie,
welke in verband
met de personeelsbezetting
toch reeds zwaar is belast, veel
extra moeite en tijdverlies.
Advertenties van Veilingen
en Verkoopingen
Het is gebleken, dat diverse opkoopers
en tweedehandszaken op
een onnoodige advertentieruimte
aanspraak meenen te kunnen maken
en herhaaldelijk met voorrang
adverteeren omdat er in hun
zaak telkens „veilingen" worden
gehouden.
De plaatselijke bladen zijn in
den regel wel op de hoogte met
het kaliber van deze verkoopingen,
doch aarzelen een plaatsing
met voorrang te weigeren, omdat
in de annonce een datum wordt
vermeld.
Het verdient aanbeveling, deze
aarzeling in het belang van de
overige adverteerders te overwinnen
en op gepaste wijze van
het gezag gebruik te maken, hetwelk
aan de verantwoordelijkheid
van den advertentiechef verbonden
moet zijn, wil hij de hem
opgelegde taak naar behooren
vervullen.
De Finsche Pers in 1943
De Finsche pers onderging in
het jaar 1943 een uitbreiding
met 38 nieuwe tijdschriften en 2
dagbladen. In Finland verschijnen
momenteel 167 couranten en
ongeveer 800 tijdschriften.
(Zeitungswissenschaft)
9

MAXIMUM-ADVERTENTIEFORMATEN
VOOR DE DAG- EN NIEUWSBLADEN
Iedere adverteerder vindt zijn
annonce de belangrijkste in de
heele krant en wil deze zoo gauw
en zoo groot mogelijk geplaatst
zien. De ruimte is maar zeer, zeer
gering. En deze twee onloochenbare
feiten scheppen een probleem
voor eenige tientallen
volksgenooten, die het twijfelachtig
genoegen hebben hun
naam in een courant te zien prijken
achter de vermelding: „Verantwoordelijk
voor de advertenties".
Eens waren zij zakenlieden, die
kosten noch moeiten en misschien
ook geen handigheidjes
spaarden om ruimte, zooveel mogelijk
ruimte te verkoopen. Nu
zijn het ambtenaren, die de gegadigden
netjes in een rij zetten
om te wachten. Zij nemen maat­
GROEP
10
A
B
C
GECLICHEERDE
ANNONCES
Voor bladen met
maximaal 16 pag..
3 kolom — 6 cm
2 kolom — 9 cm
1 kolom — 15 cm
Voor bladen met
18 pagina's of meer:
3 kolom — 8 cm
2 kolom — 12 cm
1 kolom — 18 cm
3 kolom — 4 cm
2 kolom — 6 cm
1 kolom — 12 cm
2 kolom — 4,5 cm
1 kolom — 9 cm
regelen en distribueeren de kostbare
oppervlakte naar eer en geweten.
Iedereen heeft recht (als
hij lang genoeg wil wachten) op
een klein, door hen vastgesteld
stukje. In de eene krant is het
wat kleiner dan in de andere
krant: het zijn de z.g. eigen maxi
mum formaten, die een prachtige
maatstaf zijn voor den ruimtenood
waarin het betreffende
blad verkeert.
Daar in sommige bladen deze
eigen maximum-formaten een veel
kleineren omvang hebben dan de
eens door het Persgilde voorgeschreven
toelaatbare grootte, zijn
er talrijke instanties, welke geen
genoegen nemen met die door de
advertentiechefs beschikbaar gestelde
hokjes, maar op grond van
de belangrijke strekking van het­
GEZETTE
ANNONCES
Mits met kleinste
lettersoort gezet aan
geen maximum gebonden.
Mits met kleinste
Jettersoort gezet aan
geen maximum gebonden.
Mits met kleinste
lettersoort gezet aan
geen maximum gebonden.
INGEZ. MEDED
1 kolom — 10. cm
1 kolom — 10 cm
1 kolom— 7,5 cm.
geen waarvoor zij adverteeren,
het officieel toegestane formaat
eischen. Indien de oude formaten
(groep A) voor alle bladen gehandhaafd
zouden zijn, zou dit
voor vele couranten funest geweest
zijn, en tot gevolg gehad
hebben, dat op bepaalde dagen
de geheele advertentie-ruimte ingenomen
zou zijn geweest met
annonces van den Economischen
Voorlichtingsdienst, het Adviesbureau
voor den Arbeid in het
Buitenland, het Nederlandsche
Arbeidsfront, De Nederl. Spoorwegen
en de Posterijen. Om dit
te voorkomen werd voor die
bladen, welke in hun eigen maximumformaten
niet slechts een
grooten ruimtenood tot uitdrukking
brengen maar tevens daardoor
garandeeren, dat de belangrijke
overheidsadvertenties, ook
al zijn deze wat kleiner dan
voorheen, toch nog grooter zijn
dan de grootste handelsannonces
OVERL. ADV.
1 kolom —12,5 cm
1 kolom — 12,5 cm
1 kolom — 9,5 cm
BLADEN
Alle bladen voor zoover
niet onder de groepen
B of C vermeld.
Arnhemsche Courant
Barneveldsche Courant
Dordrechtsche Courant
De Gooi- en Eemlander
Haarlemsche Courant
Lochemsche Courant
Nieuwsblad v. Friesland
Do Noord-Oosthoek
(Dokkumer en Kollumer
editie)
Nieuwe Rotterd. Crt.
Nwe Winschoter Crt.
Prov. Geldersche en
Nijmeegsche Courant
Prov. Overijsselsche en
en Zwolsche Crt.
Schoonhovensche Crt.
Twentsch Nieuwsblad
De Tijd
Het Vaderland
De Courant het Nieuws
van den Dag
Dagblad v. N.-Brabant
Friesche Courant
Haagsche Courant
Limburger Koerier
Rotterd. Nieuwsblad
(niet Bredasche editie)
De Telegraaf

in wier midden zij komen te
staan, een apart officieel maximum-formaat
vastgesteld en per
beschikking van den Gildeleider
bindend verklaard. Slechts in zeer
bijzondere gevallen mogen deze
formaten, na voorafgaande „toestemming",
welke uiteraard voor
het blad meestal een opdracht is,
overschreden worden.
Tengevolge van de nieuwe beperking
van den omvang der
nieuwsbladen, welke per 10 Juli
1944 van kracht werd, zagen enkele
couranten zich gedwongen
hun eigen formaten nog weer te
verkleinen. Het bleek zoodoende
gewenscht een nieuwe groep te
vormen, waarvoor ook aan den
tegenwoordigen toestand aangepaste
officieele maximumformaten
zouden gelden.
Volledigheidshalve geven wij
hierbij een overzicht van de thans
geldende officieele maximumformaten
voor de nieuwsbladen.
Verschuiving van Abonné's tengevolge
van evacuatie.
Ten aanzien van de regeling,
die den bladen bij rondschrijven
Wij zoeken contact me* een kapitaalkrachtigen
UITGEVER
die genegen is financieel deel te nemen in een
jonge uitgeverij met zeer goede perspectieven
en prima relaties, waardoor het mogelijk zal zijn
hiervan in de toekomst een groote en belangrijke
onderneming te maken. Br. onder nr. A. 7326
bureau van dit blad.
§
DE
POSTCHEQUE-
EN GIRODIENST
VERZOEKT DRINGEND
SAMENVOEGING VAN BEDRAGEN VOOR ft
EENZELFDEN BEGUNSTIGDE
MAANDBETALINGEN TE WIJZIGEN IN
2 OF 3 MAANDELIJKSCHE BETALINGEN
GELIJKMATIGE VERDEELING VAN OP­
DRACHTEN OVER DE GEHEELE MAAND
UITERSTE BEPERKING TE BETRACHTEN
MET NAVRAGEN EN KLACHTEN
i e
U REKENDE ALTIJD OP DEN POSTCHEQUE- EN GIRODIENST
NU REKENT DE POSTCHEQUE- EN GIRODIENST OP U
SPREEKUUR VAN
DEN LEIDER VAN HET
PERSGILDE
De leider van het Persgilde,
Mr. J. Huijts, houdt
wekelijks des Donderdags
van 15.00 tot 16.00 uur
spreekuur in het gebouw
van het Persgilde, Bezuidenhoutscheweg
75, 's-Gravenhage.
Zij, die den Gildeleider
op genoemd uur wenschen
te spreken, dienen zich
uiterlijk des Woensdags
schriftelijk of telefonisch te
hebben aangemeld.
van 23 December 1944 is bekend
gemaakt, wordt nog het volgende
medegedeeld:
1. De regeling is alleen van
toepassing voor oud-abonné's
van plaatselijke bladen in de provincies
Noord-Holland, Zuid-
Holland en Zeeland.
De zoogenaamde landelijke
pers blijft buiten beschouwing.
2. Voor abonnementen, waar­
van de datum van opzegging
meer dan drie maanden ligt vóór
dien van de indiening der aanvrage
bij het Persgilde, kan geen
nieuw abonnement worden verstrekt.
Toezending geïllustreerde
tijdschriften aan Departement
van Volksvoorlichting
en Kunsten.
Op verzoek van de afdeeling
Perswezen van het Departement
van Volksvoorlichting en Kunsten
wordt er met den meesten
nadruk op gewezen, dat van de
z.g. geïllustreerde tijdschriften
onmiddellijk na het verschijnen
van ieder nummer een exemplaar
gezonden moet worden aan het
Bureau Fotopers van het Departement
van Volksvoorlichting en
Kunsten, Prinsessegracht 21,
's-Gravenhage. Zulks boven en
behalve de 3 exemplaren, welke
aan het Bureau Centrale Documentatie
moeten worden geadresseerd
en de eventueele nog
betaalde abonnementen ten behoeve
van genoemd Departement.
Voor eenige tijdschriften te Amsterdam wordt
voor direct gezocht
JONG JOURNALIST(E)
in hoofdzaak voor bureau-redactie en opmaak;
eventueel leerling, doch vlot stylist, accuraat
werker, op de hoogte der grafische technieken.
Uitv. soil, liefst met foto onder nummer A 7325
bureau van dit blad.
N.V. DE ARBEIDERSPERS
Speciaal ingericht voor
periodieken-exploitatie
• Advertentie-acquisitie
• Ontwerpafdeeling
• Clichéfabriek
• Handelsdrukkerij
• Verzorging van adresseering
en postverzending
ALLES IN ÉÉN HAND
11

Fa. L. L. DE WOLFF
GASTHUISSTRAAT 14
DOETINCHEM - TEL. 602
Koopt alle partijen OUD en NIÉUW
PAPIERAFVAL
in de Geldersche Achterhoek.
UW
OUD PAPIER
wordt door ons door geheel Nederland verpakt
en afgehaald tegen den maximum prijs.
JAC. VELZEL
Gilles van Ledenberghstraat 24
Amsterdam - Tel. 80129-80696-95061-40616
Qlabiator
ontent, bat be Qlabiator in het strijb**
r schoone lettervormen trab, was zijn
zegevierenbe overwinning al bevestigb.
S P R I N G E R & M O L L E R N.V.
Amsterdam, Warmoesstraat 2-4-6-8
ENVEHA
N.V. Maatschappij voor Papierveredeling
DEN HAAG
Enveloppen Kantoorboeken
Heeft U nog wat op te ruimen?
Firma v. d. Eist en Jas
haalt alles gratis af. Oud papier, lompen,
metalen en archieven.
Voor vernietiging wordt zorg gedragen.
Wij betalen de door het Rijksbureau
hoogst toegestane prijzen.
O.Z. Achterburgwal 45, Lange Houtstraat 67
Amsterdam, telefoon 41397—46737
Gedrukt van Galv.
P 1086 4 Verantwoordelijk redacteur: J. Learbuch te 's*Gravenhage. Verantwoordelijk voor de advertenties: A. H. Lammers te Amsterdam.
Uitgever en drukker: N.V. De Arbeiderspers te Amsterdam. K 113. Verschijnt eenmaal per maand. Abonnementsprijs ƒ5.— per jaar
Prijs per nummer f 0.60.