Axel POELS - Faro

2. Theoretische overwegingen
2.1.Zeg nooit zomaar vervalsing tegen een niet-authentiek werk : wettelijke
bepalingen
Het is belangrijk te weten dat de vervalsing van een kunstwerk als dusdanig niet strafbaar
gesteld is. Wanneer documenten,… vervalst worden, zal de strafrechter een duidelijke
veroordeling kunnen uitspreken op basis van de wetsartikelen die valsheid in geschriften
strafbaar stellen. Bij het vervalsen (op welke wijze dan ook – cfr. infra) van een kunstwerk
is dit echter niet het geval. Zelfs het nabootsen van een signatuur op een schilderij, wordt
niet aanzien als valsheid in geschriften. Dit blijkt ook duidelijk uit een vonnis van de
correctionele rechtbank van Brussel (van 08.11.1995), waarin gesteld wordt 3 :
« Qu’il s’ensuit que l’apposition d’une fausse signature sur une oeuvre d’art n’est pas un
faux en écritures, parce que le tableau, la statue, la gravure n’est pas un écrit faisant titre,
la fausse signature n’est qu’un élément du faux, par elle-même elle n’est pas constitutive
du crime de faux (…) il convient d’en acquitter les différents prévenus »
In tegenstelling tot nabootsen van merknamen, zoals ROLEX of VUITTON, is het dan
ook niet strafbaar om de naam van een artiest na te bootsen. Hetzelfde hierboven
aangehaalde vonnis, zegt daarover 4 :
« Quant à l’infraction visée à l’article 191 du CP :
Attendu que cet article a uniquement pour but de protéger la propriété industrielle et punit
la fraude qui consiste à inscrire le nom d’un industriel sur les produits qui ne sortiraient
pas de ses ateliers, qu’il ne peut dés lors être étendu aux œuvres artistiques
(…)
attendu que s’il est vrai que comme le souligne la partie poursuivante, tout au long du
vingtième siècle, l’œuvre d’art et plus particulièrement le tableau est devenu un bien
d’investissement, voire de spéculation et que la signature de l’artiste a pu devenir une
composante majeur de la valeur dudit bien, il n’en reste pas moins que l’article 191 du
Code Pénal s’applique aux « objets fabriqués » industriellement et non à l’objet unique
que constitue une œuvre d’art (…) »
Vermits de strafwet het vervalsen van bepaalde elementen van een kunstwerk niet
strafbaar stelt, lijkt het ons dan ook beter om te spreken over een niet-authentiek
kunstwerk, dan over een vals werk.
De strafwet verbiedt trouwens het bezit van een niet-authentiek kunstwerk niet. Zoals het
ook niet verboden is om een niet-authentiek werk te maken. Dit is ook logisch: anders
zouden we ons genoodzaakt zien om iedere student van de academie te vervolgen, die een
copie maakt van een werk van een grote meester. Zo zouden we in dat geval ook alle
museumshops voor het gerecht moeten dagen, omdat ze reproducties van de
meesterwerken uit hun museum verkopen.
Niet alleen in België, maar ook in het buitenland geldt dat iedereen een kunstwerk kan
namaken en zelfs er een perfecte copie van kan maken, zonder vervolgd te worden. 5
3
LEEMANS, L., Le faux dans l’art – approche policière, Police Judiciaire de Bruxelles, 31.05.1999, p.3
4
Ibid.
5
SCHUTTEN, H., Kunstmaffia, Meulenhoff, Amsterdam, 2000, p.77
6