Waarheid en leugen - Prostitutie.nl

2. Waarheid
Inleiding
Op de vraag naar wat waarheid is, is niet gemakkelijk een antwoord te geven. Het bestaan van
een algemeen menselijke waarheid is twijfelachtig, en indien deze bestaat, moeilijk te
omschrijven. Ik ben ervan overtuigd dat de zoektocht naar waarheid ook een persoonlijk
proces in actie zet. Of er een soort van oplossing zal worden gevonden is nog maar de vraag,
al zal iedereen er toch min of meer een verhouding mee moeten ontwikkelen om met een
gerust hart door te kunnen leven. Zo’n verhouding kan ook zijn: de overtuiging dat er geen
waarheid is. Omdat ik ervan overtuigd ben dat waarheid in ieder geval voor een deel
subjectief is, wil ik proberen om op zoek te gaan naar een antwoord, maar heb ik niet het idee
dat ik een antwoord zal vinden dat sluitend is voor iedereen of algehele voldoening voor
mijzelf zal geven. Toch is de zoektocht naar waarheid iets menselijks wat al millennia lang
speelt, en in die zoektocht is er wel degelijk iets te vinden wat ons meer kan vertellen over
waarheid en menselijkheid. Over waarheid is veel geschreven vanuit de filosofie, en het
ontbreekt in bijvoorbeeld de psychologie. Daarom zal ik de filosofische zoektocht naar
waarheid door de geschiedenis van de westerse cultuur weergeven. Voordat ik dat doe, zal ik
een paragraaf weiden aan het onderscheid tussen waarheid en werkelijkheid. Ik zal een aparte
paragraaf weiden aan het nihilisme, de overtuiging dat er geen waarheid is, en aan het
humanisme als reactie daarop. Daarnaast zal ik spiritualiteit behandelen, aangezien
spiritualiteit ook aanspraken maakt op waarheid, en het Boeddhisme, omdat zij een
interessante visie heeft op waarheid en werkelijkheid. Ik sluit het hoofdstuk af met mijn eigen
opvattingen over waarheid aan de hand van de besproken literatuur. Bij de keuze van wat ik
over waarheid behandel, houd ik mijn onderzoeksvraag in gedachten: Welke rol spelen
waarheid en leugen in de begeleiding van gedetineerden en prostituees?
Waarheid, werkelijkheid en taal
Toen ik me in deze materie begon te verdiepen merkte ik dat ik moeite heb met het verschil
tussen waarheid en werkelijkheid. Omdat wellicht meer mensen dit hebben zal ik het
onderscheid uitwerken. Mijn gedachtegang was, dat hoewel ik niet wist of waarheid bestaat,
er in ieder geval waarheden zijn als: ‘Dit is een stoel’, oftewel afspraken over wat waar en
niet waar is. Echter maakt de afspraak over wat een stoel is, deel uit van waarheid of van de
werkelijkheid? Ik denk nu dat het feit dat er een voorwerp dat wij stoel noemen bestaat, de
10