2005 – 2006, nummer 1 - Thauma

More documents

Recommendations

Info

ede zin en anderzijds de oude kaders waarbinnen men zichzelf een plaats gaf in de wereld. Dan ontstaat er een behoefte om die cognitieve dissonantie op te lossen. Veel mensen krijgen filosofische interessen – je ziet dat nu bijvoorbeeld aan het succes van Filosofie Magazine, van filosofische thema’s in Studium Generale, etc. De taak van de filosofen is om een nieuwe samenhang te creëren tussen nieuwe concrete inzichten in de realiteit en ons algemeen beeld daarvan en onze plaats daarbinnen. Filosofie vervult in die zin een belangrijke taak, ook al is die niet vergelijkbaar met die van een van de wetenschappen. Hoe ziet u de toekomst van de Leidse filosofiefaculteit? In Leiden is gekozen voor een klassieke, academische filosofieopleiding. Ik voer exitgesprekken met iedereen die de opleiding voltooid heeft. De aandacht voor het lezen van klassieke teksten blijkt men dan erg te waarderen. In het strategisch plan voor de faculteit is opgenomen dat we dit aspect van de opleiding zelfs willen versterken. Maar daarnaast wil ik, en met mij het bestuur, laten zien, dat filosofie ook nuttig is buiten de muren van onze faculteit. Ik zie daarvoor mogelijkheden in Campus Den Haag, waar wellicht in de context van politieke wetenschappen, economie en filosofie een mooie [29] THAUMA 2004-2005 NUMMER 1 opleiding te creëren valt. Daar zijn we op dit moment mee bezig. Het is nuttig om naast een klassieke opleiding, die we zeker moeten handhaven, ook een poot te hebben, die nog rechtstreekser de werkelijkheid van alledag als oriëntatiepunt heeft. Tot slot nog een laatste vraag: Voor welke collega aan deze faculteit heeft u de meeste bewondering? Het prettige aan deze faculteit is dat eigenlijk al mijn collega’s elk op hun eigen manier inspirerend en onderhoudend zijn. Leuke mensen dus. In de eerste exitgesprekken die ik voerde, hoorde ik van studenten wat voor goede docenten Oudemans en Visser zijn. Evaluaties onderstreepten dat beeld. Intussen heb ik meer exitgesprekken gevoerd en meer evaluaties onder ogen gehad. Men vertelde mij nagenoeg iedere keer dat docenten véél te lang doen over het nakijken van tentamens en vaak wordt gemeld dat docenten scripties niet adequaat begeleiden. Ik zou willen dat docenten het discipline opbrengen om zich te houden aan de OER. Maar ook blijkt uit die gesprekken dat deze faculteit heel erg boft met haar docenten. Allen blijken ze buitengewoon betrokken bij de studenten en vol enthousiasme voor hun eigen vak. Dat heb ik elders wel anders gezien!
ERLÄUTERUNG VAN ‚HÄLFTE DES LEBENS’ Deborah Klaassen Onverenigbaar Op ieder moment bevinden wij ons tussen twee helften van ons leven. De ene helft is vol leven, de tweede is nog niet vervuld en als zodanig een mogelijkheid. Het is ook een doodsweg. De ene helft van je leven is die van het leven, de tweede helft is die van de dood die op je toekomt. Een zelfmoordenaar kan de tweede helft van zijn leven niet aan. Als je geconfronteerd wordt met de zelfmoord van een ander, kun je ineens zien hoe afgrijselijk, hoe ondraaglijk, hoe moeilijk het is om die twee helften van het leven bij elkaar te brengen. Liever zien we alleen de helft vol leven. De helften van het leven zijn onoverbrugbaar en zijn haast niet samen te denken. Toch is dat hoe het is, het zijn de twee helften van je leven. Methode We gaan het gedicht Hälfte des Lebens, dat op de achterpagina van deze Thauma staat, lezen en erläuteren. Dat betekent dat we het geen meningen en interpretaties gaan opleggen, maar het gedicht zelf laten spreken en laten zeggen wat het te zeggen heeft. Om niet in interpreteren te vervallen gaan we niet meteen in op wat de metafysica 'de inhoud' zou noemen, maar letten we op aspecten die hier juist niet meteen mee te maken hebben, zoals woordvolgorde, ritme, waar zinnen beginnen en ophouden, en de manier van schrijven. Opbouw Het eerste dat opvalt is dat de eerste strofe van Hälfte des Lebens uit één zin bestaat en de tweede strofe uit twee zinnen. De tweede strofe heeft dus een cesuur. In de eerste strofe wordt tot de zwanen gesproken. In het eerste deel van de tweede strofe beklaagt Hölderlin zich. In de tweede zin van de tweede strofe wordt een bewering gedaan in de derde persoon enkelvoud en meervoud. Verder valt op dat het eerste deel van het gedicht gaat over de natuur en over leven, terwijl het laatste deel gaat over levenloze artefacten. Indirectheid In de eerste strofe valt ten eerste op dat de persoonsvorm 'hänget' raar in de zin geplaatst is. Normaler zou het zijn om de persoonsvorm ná 'Rosen' te plaatsen. Hierdoor komt de nadruk op 'in den See'. In gaat hier met een accusativus samen, het is dus een richting, een beweging het [30] THAUMA 2004-2005 NUMMER 1 meer in. In het Nederlands vertaald is dit dus: 'het land hangt het meer in', zo blijft de accusativus van richting bewaard. Wat voor een land hangt het water in? Een eiland. Dat weerspiegelt (bij goed weer) in het water, en lijkt van boven naar beneden het water in te hangen. De trouwe zwanen zijn 'trunken von Küssen'. Waardoor zijn die zwanen dan gekust, zo dat ze dronken zijn? Het gaat hier om een dronkenschap door overvloed van zonneschijn, ook wel zonnesteek genoemd. Dat er werkelijk zonneschijn in deze strofe is, blijkt uit de peren die geel, dus rijp zijn. Maar als zwanen door de zon gekust worden, verbranden ze toch? Jazeker. Om te blussen dopen ze dan ook hun hoofden (wat overigens een merkwaardige woordkeuze is, zwanen hebben immers een Kopf) in het water. In wat voor water dopen de zwanen hun hoofden? In heilignücher water! De enige andere keer dat dit woord bij Hölderlin voorkomt is in 'Deutscher Gesang'. Daar zit in de schaduw een Duitse dichter aan een koel ademende beek, die begint te zingen wanneer hij genoeg van het 'heiligen nüchternen Wassers' heeft gedronken. Het heeft dus iets te maken met zingen. Daarover kan nu echter niet meer gezegd worden dan dat er een parallel loopt, anders worden er spoedig allerlei interpretatieve schema's aan het gedicht opgelegd en zijn we het gedicht zelf en wat het te zeggen heeft kwijt. De mogelijkheid van taal De zwanen dopen in de eerste strofe dus hun hoofd in het water als bescherming tegen de zon. Dat Heilignücherne is afwezig in de tweede strofe. In de tweede strofe wordt de kosmologie uit de eerste strofe nog kort herhaald: bloemen, zon, schaduw van de aarde. Maar het meer ontbreekt! Er is geen koeling, geen bescherming tegen de al te grote directheid van datgene dat over je komt, in de eerste strofe de zon. Door die onbeschermdheid is het onmogelijk om te spreken, 'Sprachlos und kalt'. Hier loopt de parallel door die begon bij het heilignüchterne, waar de zwaan zijn hoofd in doopte tegen de zon en waardoor een dichter kon zingen. De mogelijkheid van taal, staat hier eigenlijk, ligt in de indirectheid, de beschermdheid tegen het té felle. Waar dit gedicht over gaat kon dus ook niet direct uitgesproken worden, Hölderlin zelf spreekt ook indirect.
Page 1 and 2: COLOFON Thauma Blad voor de Faculte
Page 3 and 4: POST UIT HET BUITENLAND KUL Sanne v
Page 5 and 6: 3. Belgenland: buitenland? Mijn keu
Page 7 and 8: Kunst und feministische Analysen 4
Page 9 and 10: Forschungsauftrag umgewandelt wird
Page 11 and 12: WIST JE DAT ... ? Thomas Brouwer 1.
Page 13 and 14: HET BESLISSENDE BOEK NIETZSCHE’S
Page 15 and 16: ecomes the moment when the true sig
Page 17 and 18: Oresos: Om een goede staat te stich
Page 19 and 20: zaken in vrijheid met elkaar mening
Page 21 and 22: RECENSIE KLEINE GODEN MET GROTE WEN
Page 23 and 24: Toevallige eigenschappen worden dus
Page 25 and 26: Bas Haring heeft Kunstmatige Intell
Page 27: mensen en de plaats die ze voor zic

2005 – 2006, nummer 1 - Thauma

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?