HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HERVORMDE ...

Zoo had Hoogvliet dus predikant en kerkeraad, maar de
vergaderplaats der gemeente was nog steeds een bouwvallige
schuur. 19 Juni 1656 komt ds. de Smeth in de classicale vergadering
met het bericht, dat zijn gemeente door het snel
aanwassend ledental een kerkgebouw zeer van noode heeft.
Hiervoor was echter veel geld noodig en de hulp van de classis
zeer gewenscht. De Schielandsche predikanten geven
ds. de Smeth recommandaties mede voor kerken, kerkelijke
colleges, enz., maar leggen er toch ook den nadruk op, „dat
die van hoochvliet vooral sullen ondersoecken, ofte sij niet
yets tot exempel van anderen uyt haer eyge plaets soude
connen opbrengen".
Al spoedig begon ds. de Smeth, daarbij geholpen door zijn
collega's Meysterus en van Son, giften in te zamelen. Vanzelfsprekend
was nu Hoogvliet eerst aan de beurt. Ongeveer
1300 gulden brachten de bewoners op*); „alle de ingesetenen",
zegt de Smeth in het kerkeraadsboek, „hebben na, ia
boven haer vermogen daertoe belooft ende gegeven" - en
dan volgt er iets, waarover de predikant, toen hij het schreef,
zich zeker nog boos maakte -, „alleen de schout van Hoogvliet,
Bastiaen Dirksen van Driel, met die gene, die in den
Boerenhoek wonen, hoewel sij geensins van de minste ingesetenen
zijn, ende daeronder twee schepenen, Jacob Leendertsen
ende Arij Bouwenss. Robol genaemt, hebben sig
daer over gelieven te excuseren".
Met verwondering vraagt de lezer zich af, wat hiervan de
reden kan zijn. Met absolute zekerheid kan ik geen verklaring
geven, maar wel kan ik wijzen op zekere omstandigheden,
die misschien begrijpelijk maken, dat de bovengenoemde personen
hun geldelijke steun aan den opbouw van Hoogvliet's
kerk ontzegden.
Wij moeten hiertoe teruggaan tot 1654. Van 27 Juni van
dat jaar dateert de volgende attestatie, die te kostelijk is om
haar niet geheel weer te geven:
„Alsoo dijckgraeflF ende heemraden vant gemeenelant van
Poortugael op donderdach den XXVen Junij XVI.C vier en
vijftich, op Hoochvliet, op des gemeenlants meulen kaden
waren gegaen, omme aldaer eenige wercken bij haerl. voor
1) Acta classis 2 Oct. 1656.