HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HERVORMDE ...

More documents

Recommendations

Info

Dan, in het jaar 1652, beginnen de pogingen om dit doel te bereiken. Aardig is de algemeene motiveering, die Hoogvliet's eerste predikant Josias de Smeth in het op het gemeentearchief te Rotterdam berustende aktenboek van den kerkeraad van dit pogen geeft: „In den Name des Heren Amen. De Gemeinte en gemene Ingesetenen van Hoogvliet, die te voren Parochianen waren van Poortegael, aengesien die grote ongelegentheit en moeylike wegen, die sy insonderheit des winters te gaen hadden om haren Godsdienst in Portegael te oeffenen: voornamelijk seer lastig voor Oude luyden, kraemvrouwen en andere uut haer siekbedde eerst opstaende: daerbeneffens bevindende het getal van Ledematen onder haer eijgen Ban meer als 50 sterk te wezen, en bovendien nog een goet getal dergener, die tot het gehoor van Gods H. Woord quamen, etc. Zijn van rade geworden, voortaen alle middelen aen te wenden, om te komen tot de oeffening van haren Godsdienst in haer eijgen dorp, en om een eygen Predikant te verkrijgen, waertoe dan: Cornelis Wilhemsse Voogt ende Fop Centen haer vrijwillig hebben laten gebruiken tot uutwerkinge van all het geen in desen nodig was". Zoo zien wij dan op den 27en Mei 1652 deze twee mannen verschijnen op een vergadering van de classis van Schieland te Rotterdam. Zij toonen daar hun credentie van schout en schepenen van Hoogvliet, verzoeken een eigen kerk en predikant, en leveren nog over „eenige redenen in scrip to", die helaas niet bewaard zijn gebleven. De eerwaarde heeren van de classis besluiten echter „eerst inqueste te doen op Hooghvliet of de saecken aldaer soo staen gelijck in den classe wert verthoent en daernae dit stuck te communiceren met de kercke van Portegael", en zij deputeeren daartoe vier predikanten. Het eerste gedeelte van dit onderzoek had een vlotter verloop dan het tweede. Immers een halfjaar later, 14 November 1652, rapporteeren de gedeputeerden in de classis, dat zij „met vele redenen hadden getraght de kercke van Portugael te bewegen tot het inwilligen van de separati", of, zooals ds. de Smeth het in het Hoogvlietsche kerkeraadsboek uitdrukt, „haer de separatie gesocht smakelijk te maken". Al H3
hun pogen was te vergeefs: Poortugaal weigerde. Men verzocht toen, dat Poortugaal's predikant om de andere week in Hoogvliet zou komen preeken. Ook hierin weigerde Poortugaal toe te stemmen. De classis van Schieland achtte echter, „nu alles met die van Portegael was getenteert", verder onderhandelen onnoodig en vaardigde enkele predikanten af naar den Haag om bij de Staten van Holland en Westfriesland het predikantstractement voor Hoogvliet te verzoeken. Gemakkelijk ging dit niet; ds. de Smeth schrijft: „Dit godvrugtig werk nu van de E. Broederen Gedep. voornoemt met aller ernst aengedreven en gevordert werdende, en hebben sij door het ongeluk der tijden (want doen die bloedige oorlogen tusschen ons en Engeland gevoert wierden) haer oogmerk niet eerder konnen bekomen, dan op den 26sten July 1655". Op dien datum verkreeg men van de Staten de goedkeuring, dat Hoogvliet een eigen predikant kreeg, en de toezegging van het gewone predikantstractement, evenwel met de toevoeging, dat de Staten den financieelen last van den bouw van kerk en pastorie niet zouden helpen dragen. Den tekst van deze resolutie vinden wij in het aktenboek van den kerkeraad van Hoogvliet, eveneens in de acta van de classis van Schieland, d.d. 9 Augustus 1655 *). Dien dag kwamen Cornelis Willemsz. Voogt en Fop Centen wederom in de classicale vergadering. Men deelde hun de goede afloop van de bemoeiingen van de gedeputeerden in den Haag mede. Hoogvliet doet dan nog een tweeledig verzoek. Ten eerste, dat eenige predikanten uit de classis haar behulpzaam zouden zijn „om haer met goede ordre van die van Portugael af te scheiden", en ten tweede, dat de classis zoo spoedig mogelijk met preeken op Hoogvliet zou beginnen. 1) Merkwaardig is, dat deze resolutie van de Staten van Holland, d.d. 26 Juli 1655, evenals de later te vermelden resolutie van de Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland, d.d. 26 Juli 1656, in de resoluties van Staten en Gecommitteerde Raden op het Algemeen Rijksarchief te 's Gravenhage niet zijn ingeschreven. Dat zij toch zijn uitgevaardigd, blijkt echter uit de rekening van het Geestelijk Kantoor te Delft van het jaar 1656, waarin enkele posten voorkomen inzake het predikantstractement van Hoogvliet en in margine de resoluties van Staten en Gecommitteerde Raden vermeld worden. 144
Page 1 and 2: HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HE
Page 3: lijsten van de Domfabriek *), noch
Page 7 and 8: steun van de classis van Schieland
Page 9 and 10: mandeerde ende bij de classis aenge
Page 11 and 12: Cornelia Boudaerts het ouderlijk ge
Page 13 and 14: desen besteet, te visiteren, soo is
Page 15 and 16: onder wiens dijksgebied ook het Amb

HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HERVORMDE ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?