HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HERVORMDE ...

More documents

Recommendations

Info

geen verantwoording meer afgelegd van de brooduitdeelingen te Hoogvliet, die tot dusverre plachten te geschieden. In de volgende rekening treffen we onder de uitgaven voor het eerst aan de 60 gulden, die Poortugaal voortaan jaarlijks aan Hoogvliet zou moeten betalen. In 1675 deed Poortugaal moeite om de betaling van die 60 gulden af te koopen en ook later zijn pogingen in die richting aangewend, maar steeds tevergeefs. Altijd is die verplichting blijven bestaan, zoodat nog elk jaar de gemeente Poortugaal aan de gemeente Hoogvliet, en sinds de annexatie aan de gemeente Rotterdam 60 gulden betaalt. Het is de eenige herinnering eigenlijk aan het feit, dat Hoogvliet en Poortugaal eertijds kerkelijk één waren. Laat ons thans, na deze ftnancieele uitweiding, terugkeeren tot de eigenlijke wording van de kerkelijke gemeente te Hoogvliet. Reeds heb ik verteld, hoe Cornelis Willemsz. Voogt en Fop Centen in de classicale vergadering van 9 Augustus 1655 verzochten, dat de classis zoo spoedig mogelijk met het vervullen van preekbeurten te Hoogvliet zou beginnen. Inderdaad gebeurde dit al spoedig, natuurlijk nog niet in een kerkgebouw, maar in een schuur, die behoorde bij het voor pastorie bestemde huis. De eerste predikatie op Hoogvliet - ik ontleen dit aan het aktenboek van den kerkeraad - is aldaar gehouden op 31 October 165 5 door ds. Meysterus van Schiedam. Van dien tijd af traden de predikanten uit de classis van Schieland om beurten te Hoogvliet op. Dan beginnen ook de doopinschrijvingen in het doopboek van Hoogvliet. Intusschen begonnen de voorbereidingen van het beroepingswerk. 29 November 1655 kwamen Cornelis Willemsz. Voogt en Fop Centen wederom in de classicale vergadering en verzochten, dat de classis proponenten naar Hoogvliet zou zenden, opdat Hoogvliets kerkgangers hun gaven konden hooren, om zoo te komen tot het beroep van een predikant. Het bescheid van de classis luidde als volgt: „Is dit haer versoek ingewillicht op deesen voet, dat vooreerst alle gerecomgelegt". Noch het stuk noch de kist zijn bewaard gebleven. Althans in het archief van de voormalige gemeente Hoogvliet op het gemeentearchief te Rotterdam is er niets van te vinden. 147
mandeerde ende bij de classis aengenomene proponenten in beyd de plaetsen Hooghvliet en Moerkapel *•) elcke sondagh sullen prediken, twee proponenten, d'eerste voor-middagh, d'ander nae-middagh, tot al de beurten sullen om sijn; daerop sullen D.Deputati ad causam met d'ordinaris gedeputeerden des classis ende twee naebuerige predicanten een nominatie maeken van eenige persoonen, tot de wekken zij de respective gemeynten sullen bevynden best geneegen te sijn; ende sullen alsdan de genomineerden andermael elck op haer beurte tweemael voor en na den noen prediken, en dat alles ter presentie en audiëntie van die predicant, wiens beurte het sal sijn nae d'uitschrijvinge der gedeputeerden voorsz." Men ging dus wel met zorg te werk eer men een definitieve keus deed. Ten slotte bleek het, dat te Hoogvliet de meeste genegenheid bestond voor den proponent Josias de Smeth, die dan ook door de classis op 21 Februari 1656 werd beroepen. De tekst van den beroepingsbrief opden „Eerwaerden Godsaligen ende Welgeleerden Theologiae Candidatum" de Smeth vinden wij in een handschrift, behoorend tot het classicaal archief, getiteld: „Protocol der beroepingen in de classis van Schieland". Daar staat eveneens in de approbatie van schout en schepenen van Hoogvliet d.d. 24 Februari 1656, onderteekend door Bastiaen Dirckse van Driel, Cornelis Huyge Poel, Jacob Leendersse van der Laen, Rochus Eldersse Lems, Fop Centen en Claes Jansse Koeyer, van welke personen de eerstgenoemde schout was. De approbatie van den ruwaard van Putten, die er toch ongetwijfeld moet zijn geweest, is er niet in te vinden. Josias de Smeth is inderdaad - we wisten het reeds - Hoogvliet's eerste predikant geworden. In het aktenboek van den kerkeraad vermeldt hij zelf over den tijd tusschen het op hem uitgebrachte beroep en zijn bevestiging niets. Toch deelen de acta van de classis van Schieland enkele voorvallen mede, die ons op zoo aardige wijze vertellen van de moeilijke uren, die Josias de Smeth ongetwijfeld in die dagen heeft gehad. Wat was het geval? Een week nadat de classis het beroep op de Smeth had uitgebracht verschenen afgevaardigden van 1) Moerkapelle of „de Wilde Venen" was eveneens een pas ontstane kerkelijke gemeente, die zich afgescheiden had van Zevenhuizen. 148
Page 1 and 2: HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HE
Page 3 and 4: lijsten van de Domfabriek *), noch
Page 5 and 6: hun pogen was te vergeefs: Poortuga
Page 7: steun van de classis van Schieland
Page 11 and 12: Cornelia Boudaerts het ouderlijk ge
Page 13 and 14: desen besteet, te visiteren, soo is
Page 15 and 16: onder wiens dijksgebied ook het Amb

HET ONTSTAAN VAN DE NEDERDUITSCH HERVORMDE ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?