Gezondheidsmonitor 2006 - GGD Zuid-Holland Zuid

72
6 Leefstijl 73
Sociale steun, het hebben van iemand om samen mee te bewegen, de beschikbaarheid van een goed netwerk van wandelpaden,
en de beschikbaarheid van fitnessapparatuur en andere mogelijkheden om te bewegen, zijn mogelijke determinanten.
Afbeelding 6.2.1 Aantal ziekte- en sterfgevallen (I en S) die
optreden als gevolg van voedingsfactoren inclusief overgewicht 14 .
Interventies tot het bevorderen van lichamelijke activiteit bij volwassenen kunnen gericht worden op het versterken van
sociale steun en netwerken en het vergroten van de beschikbaarheid van mogelijkheden tot bewegen 2 .
Voor jongeren geldt dat de sociale omgeving van belang is voor het beweeggedrag. Jongeren kijken naar anderen. Leeftijdgenoten,
ouders en mensen met een voorbeeldfunctie beïnvloeden dit gedrag. Daarnaast speelt de fysieke omgeving een rol;
zijn er genoeg sport- en speelfaciliteiten in de omgeving, is die verkeersveilig en is er voldoende groen 6 .
Uit onderzoek blijkt dat omgevingsfactoren van belang zijn
voor het bewegen door volwassen
6.1.4 Conclusie
Ongeveer de helft van de Nederlands bevolking voldoet niet aan de norm voor bewegen. Dit komt de volksgezondheid niet
ten goede omdat hierdoor het risico op verschillende aandoeningen, direct en indirect wordt vergroot. Vooral de jongeren van
12 tot en met 18 jaar, 75-plusssers, chronisch zieken, lage SES en allochtonen bewegen minder in vergelijking met de totale
Nederlandse bevolking.
6.2.1 Trends in Nederland
De Richtlijnen Goede Voeding geven adviezen over totale voedselconsumptie over de gehele dag. In deze richtlijnen wordt
geadviseerd dagelijks minimaal 200 gram groente en 200 gram fruit en minder dan 10 % van de energiebehoefte aan verzadigd
vet te eten.
6.2 Voeding
Voeding is een belangrijk onderdeel van onze levensstijl. Circa 10% van de sterfgevallen kan worden toegeschreven aan een
ongezonde voedingssamenstelling 9 . In 2005 waren in Nederland ongeveer 40.000 sterfgevallen door hart- en vaatziekten 17 en
38.500 sterfgevallen aan kanker 12 .
Het totale gezondheidsverlies door ongezonde voedingsgewoonten, waaronder eenzijdige voeding, in combinatie met overgewicht,
is vergelijkbaar met het gezondheidsverlies door roken. Dit blijkt uit een onderlinge vergelijking van de gezondheidseffecten
van meerdere leefstijlfactoren 9 .
Hart- en vaatziekten, kanker, obesitas, diabetes mellitus type 2 en osteoporose hebben een relatie met voeding.
Het risico op hart- en vaatziekten neemt toe door een voeding die rijk is aan verzadigde vetzuren en transvetzuren.
Anderzijds neemt het risico op hart- en vaatziekten af door het consumeren van veel vis, groenten en fruit. Het eten van veel
groenten en fruit kan een zekere bescherming bieden tegen diverse vormen van kanker 10 .
De invloed van voeding op ziekte loopt vaak via andere determinanten. Veel eten kan overgewicht tot gevolg hebben wat
weer een hoger risico op diabetes type II geeft.
De Nederlandse bevolking eet te veel verzadigde- en transvetzuren en te weinig vis, groente en fruit. De trends die waargenomen
worden in de periode 1988 tot 1998 zijn positief voor verzadigd vetzuren (-5%) en transvetzuren (-60%). De consumptie van
vis is in 2001 17% hoger dan in 1995. Tegelijkertijd wordt er minder groente en fruit gegeten, een daling van 15-20% (1988-
1998) 9 .
Deskundigen verwachten dat deze trends op het gebied van voedselaanbod en voedingsgewoonten zich de komende vijf tot
tien jaar zullen voortzetten.
De consument zal meer gemaksvoedsel kopen en de consumptie van tussendoortjes, grotere porties en energierijke producten
zal verder stijgen. De verwachting is dan ook dat de ongunstige ontwikkelingen zullen gaan overheersen.
6.2.2 Risicogroepen
Mensen in oudere leeftijdsgroepen eten over het algemeen meer groente en fruit dan de jongere. In de jongste leeftijdsgroep
(19-30 jaar) bedraagt de consumptie van groenten en fruit slechts de helft van de aanbevolen hoeveelheid. Slechts 2% van
hen eet 150 gram groente per dag, 0% van deze groep eet de aanbevolen 200 gram groente per dag. In deze groep gebruikt
7,2% van de mensen 200 gram fruit per dag 16 .
Voor groente- en fruitconsumptie is een afname te zien van het percentage mensen dat aan de richtlijnen voldoet. Voor verzadigd
vet is de trend dat er juist meer mensen aan de richtlijnen voldoen 12 .
De Nederlandse bevolking eet te veel verzadigde- en transvetzuren
en te weinig vis, groente en fruit