Gezondheidsmonitor 2006 - GGD Zuid-Holland Zuid

76
6 Leefstijl 77
Afbeelding 6.3.1
(Ernstig) overgewicht, landelijk, 1981-2002 (CBS)
Afbeelding 6.3.3 Overgewicht en obesitas per gemeente
Afbeelding 6.3.2 Overgewicht en obesitas in diverse gezondheidsenquêtes 20
Als de vergelijking wordt gemaakt tussen overgewicht en obesitas naar opleidingsniveau of sociaal economisch niveau, valt
op dat overgewicht en obesitas met name voorkomen bij personen met een lage SES. Dit is ook te zien in afbeelding 6.3.4.
Hierbij zijn gegevens van drie GGD gezondheidsenquêtes en het MORGEN project vergeleken 21,26,27 . In alle onderzoeken wordt
steeds hetzelfde patroon aangetroffen: overgewicht is veel sterker aanwezig bij de respondenten met een lage dan met een hoge
SES. Vaak zijn de verschillen aanzienlijk zoals in de gezondheidsenquête van de GGD Amsterdam waar het percentage overgewicht
meer dan twee keer zo hoog is onder de laag opgeleiden (62% bij de lage SES ten opzichte van 30% bij de hoge SES).
Ook bij obesitas is dit het beeld (afbeelding 6.3.5). Ten minste één op de vijf respondenten met een lage SES in de regio
Zuid-Holland Zuid heeft extreem overgewicht. Dit is drie keer zo hoog als onder hoog opgeleiden (20% ten opzichte van 7%).
Vergeleken met de andere onderzoeken waaronder de grote “2e nationale studie naar ziekten” 22 meet de regio Zuid-Holland
Zuid het hoogste percentage obesitas.
In de 2 e nationale studie naar ziekten 22 is geconstateerd dat onder niet-westerse allochtonen obesitas vaker voorkomt dan
onder westerse allochtone inwoners. Onder respondenten van Turkse afkomst is de prevalentie twee keer zo hoog.
De stijging in 2005 is vooral te zien bij obesitas; van 10% naar 12,4%. Bij de GGD Gooi & Vechtstreek wordt weliswaar een
hoger percentage respondenten aangetroffen met overgewicht, maar de cijfers voor obesitas liggen duidelijk lager dan in
Zuid-Holland Zuid. Het hoogste percentage voor obesitas is te vinden in het onderzoek van de GGD Amsterdam.
In de regio GGD Zuid-Holland Zuid heeft ten minste één op de vijf
respondenten met een lage SES extreem overgewicht
In afbeelding 6.3.3 worden de percentages overgewicht en obesitas in de veertien gemeenten van de GGD Zuid-Holland Zuid
weergegeven. De gemeenten Zederik (54,9%), Liesveld (52,6%), Papendrecht (52,4%) en Zwijndrecht (52,1%) hebben hogere
percentages overgewicht in vergelijking met het regiogemiddelde van 50%. De gemeente Zwijndrecht heeft het hoogste percentage
obesitas (15,2%), gevolgd door Papendrecht( 14,6%) en Alblasserdam(13,7%).
In de gezondheidsenquête is het niet mogelijk om analyses naar land van herkomst te maken omdat de aantallen respondenten
te gering zijn voor betrouwbare uitspraken. Samenvoegen van de gegevens van alle allochtone respondenten van niet-westerse
afkomst maakt analyse echter wel mogelijk.
In afbeelding 6.3.6 zijn de uitkomsten weergegeven waarbij de 2e nationale studie naar ziekten als vergelijkingsmateriaal is
gebruikt. De resultaten van de gezondheidsenquête zijn in overeenstemming met de landelijke conclusies dat obesitas frequenter
voorkomt bij de personen van niet-westerse afkomst.
De toename van overgewicht wordt voornamelijk toegeschreven aan een combinatie van ongezonde voedingsgewoonten én een
toenemend gebrek aan beweging. Overgewicht en zeker obesitas kan leiden tot een ernstig tot zeer ernstig verhoogd risico op
co-morbiditeit. Zowel in deze gezondheidsenquête als in de gezondheidsenquête van 2000 worden, onder respondenten met
overgewicht, percentueel veel meer diabetici aangetroffen dan onder respondenten met een normaal gewicht. Bij 69,3% van
de diabetici komt overgewicht voor. In 2005 is dit percentage toegenomen naar 70,8%.