Download hier de PDF-versie van het tijdschrift Tax Audit ... - IBR

De nieuwe procedure voor de
vereffening van vennootschappen
L I E S B E T H G O R DT S
Legal Counsel
Baker Tilly Belgium
A N N E R O U C O U R T
Legal Partner
Baker Tilly Belgium
De rechtspraktijk geeft aan dat
de procedure tot vrijwillige
vereffening van een vennootschap
door vennootschappen wel eens
misbruikt wordt als juridisch
instrument ter omzeiling van
een faillissementsprocedure, en
dit vaak met miskenning van de
rechten van de schuldeisers.
Om voormeld misbruik tegen
te gaan en de rechten van de
schuldeisers van de vennootschap
beter te beschermen, heeft de
wetgever beslist om de procedure
tot vrijwillige vereffening
van een vennootschap met
rechtspersoonlijkheid ingrijpend
te wijzigen door aan de bestaande
regeling een bijkomende
rechterlijke controle toe te voegen.
Dit resulteerde in de wet van 2
juni 2006 tot wijziging van het
Wetboek van vennootschappen,
teneinde de vereffeningsprocedure
te verbeteren. Deze wet is op
26 juni 2006 verschenen in
het Belgisch Staatsblad en is in
werking getreden op 6 juli 2006 1 .
Behoud van bestaande regeling
De bestaande regeling voor de vrijwillige
vereffening van vennootschappen met
rechtspersoonlijkheid (met inbegrip van een
VOF en Comm.V.) zoals voorzien in artikel
181 en volgende van het Wetboek van vennootschappen
blijft behouden.
De beslissing tot ontbinding en invereffeningstelling
is een prerogatief van de algemene
vergadering van aandeelhouders of vennoten,
behoudens andersluidende statutaire bepalingen.
In de rechtsvorm van een BVBA, Comm. VA,
CVBA, EV of NV dienen het bestuursorgaan
en de commissaris, bedrijfsrevisor of externe
accountant de voorbereidende verslaggeving
op te maken en is tevens een authentieke akte
vereist.
Na de uitvoering van de vereffening door de
vereffenaar beslist de algemene vergadering
van aandeelhouders of vennoten over de
afsluiting van de vereffening.
De opmaak en neerlegging van een jaarrekening
alsook de indiening van fiscale aangiften
door een te vereffenen of in vereffening zijnde
vennootschap werd niet gewijzigd door de
nieuwe wet.
Bijkomende rechterlijke controle in de
nieuwe wet
De bestaande procedure tot vrijwillige vereffening
van een vennootschap wordt onderworpen
aan een bijkomende rechterlijke
controle, die enerzijds betrekking heeft op de
persoon van de vereffenaar en anderzijds op
de wijze waarop de vereffenaar zijn mandaat
uitoefent.
De rechterlijke controle zal worden uitgeoefend
door de Rechtbank van Koophandel
van het gerechtelijk arrondissement waar
de vennootschap haar zetel heeft op de datum
van het besluit tot ontbinding, tenzij
de vennootschap haar zetel gedurende de
zes maanden voorafgaandelijk aan het ontbindingsbesluit
heeft verplaatst. In dit laatste
geval is de Rechtbank van Koophandel van
het arrondissement waar de vennootschap
haar zetel had vóór de zetelverplaatsing de
territoriaal bevoegde rechter.
Hierna behandelen we de verschillende
deelaspecten van de rechterlijke controle zoals
deze in de nieuwe wet wordt vastgelegd.
Bevestiging of homologatie van de
benoeming van de vereffenaar 2
De benoeming of vervanging van de vereffenaar
door middel van een (onderhandse)
meerderheidsbeslissing van de algemene
vergadering van aandeelhouders is niet
langer voldoende. De rechtbank dient de
benoeming of vervanging van de vereffenaar
te bevestigen of te homologeren. Hetzelfde
lijkt tevens te gelden voor de vervanging
van een vaste vertegenwoordiger-natuurlijke
persoon van een vereffenaar-rechtspersoon.
Zonder deze homologatie zou volgens de
nieuwe wet de vereffenaar niet in functie
kunnen treden. Dit staat in schril contrast
met de inhoud van één van de volgende
paragrafen van de nieuwe wet waaruit
afgeleid kan worden dat de vereffenaar in
de periode tussen zijn benoeming door de
algemene vergadering en de bevestiging
hiervan door de rechtbank wel handelingen
zou kunnen stellen, die op het ogenblik
van de homologatie van zijn benoeming,
retroactief bekrachtigd dan wel vernietigd
zullen worden. Aangezien het risico bestaat
dat handelingen van de vereffenaar vernietigd
worden, lijkt het ons vanuit de rechtspraktijk
en met het oog op rechtszekerheid dus aan te
raden dat de vereffenaar vóór de homologatie
van zijn benoeming geen handelingen stelt,
tenzij in geval van hoogdringendheid.
1
Wet van 2 juni 2006 tot wijziging van het
Wetboek van vennootschappen, teneinde de
vereffeningsprocedure te verbeteren, B.S. 26 juni
2006, 32226-32228.
2
Nieuw artikel 184 §1, lid 2 W. Venn.