jaarverslag-2006-nl - Centrum voor gelijkheid van kansen en voor ...

6.2 De vrijmaking van de gasen
elektriciteitsmarkten:
een stap vooruit naar
ieders toegang tot
energielevering?
In het kader van de liberalisering van de energiemarkten
en het toenemende aantal gezinnen die
te kampen hebben met onbetaalde energiefacturen,
heeft het Steunpunt tot bestrijding van
armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
dit jaar op verzoek van verenigingen op het
terrein een overleg opgestart over ieders toegang
tot energie. De groep die bestaat uit een
vijftiental partners uit de diverse Gewesten –
verenigingen waar armen het woord nemen,
sociale en milieuorganisaties – is drie keer
samengekomen. Het aantal deelnemers bedroeg
bij elke bijeenkomst zowat dertig mensen.
De problemen en de aanpak verschillen nogal.
Eerst en vooral zorgt de vrijmaking van markten
voor nieuwe problemen en wekt de ongerustheid
op van de partnerverenigingen van dit overleg.
De ervaring in Vlaanderen, waar de markt al op
1 juli 2003 werd vrijgemaakt, is verhelderend,
maar weinig geruststellend. De liberalisering
maakt de toegang tot energie nog complexer
(tijdelijke contracten, verveelvoudiging van de
onderdelen van de facturen, contractuele en
tariefvoorwaarden die niet altijd duidelijk zijn,
…). Ze geeft aanleiding tot soms oneerlijke leurhandelpraktijken
(leugens, pressie, misbruik van
handtekeningen, …) en ze fragiliseert de gezinnen
met de laagste inkomens die een financieel
risico vormen voor de energiebedrijven. Ze leidt
tot administratieve fouten of vertragingen.
Bovendien krijgt het bestaansonzekere publiek
weinig of geen aangepaste informatie.
De aanhoudende armoede in België confronteert
samen met de stijgende energieprijzen een
steeds groter wordend aantal gezinnen met
energiefacturen die te zwaar zijn voor hun
budget. Op federaal vlak werden er al maatregelen
genomen (sociaal tarief, sociaal mazoutfonds)
om de gezinnen in moeilijkheden te
helpen. Tegelijkertijd hebben de Gewesten systemen
ingevoerd die bedoeld zijn om de gezinnen
te behoeden voor het afsnijden van gas of elektriciteit
(budgetmeters en/of vermogenbeperkers).
De doorgevoerde maatregelen en systemen
beantwoorden echter maar half aan de
problemen en belette niet dat de gezinnen
zonder gas of elektriciteit vallen.
weinig performant zijn (slechte isolatie en dito
ventilatie, vochtigheid,…) en hun elektrische
toestellen verbruiken gewoonlijk zeer veel, want
de apparaten uit de ‘A-klasse’ liggen niet binnen
hun bereik. Zodat hun facturen dan ook weer
hoger liggen. Daarom nemen sociale en milieuverenigingen
deel aan het overleg, om samen na
te denken over de bestaande maatregelen (het
reductiefonds van de globale energiekosten op
federaal niveau, premies in de verschillende
Gewesten en het systeem MEBAR in het Waalse
Gewest) en over de maatregelen die genomen
dienen te worden om het rationele gebruik van
energie in de bestaansonzekere gezinnen te
steunen.
In het kader van het opstarten van het overleg
werd er een nota opgesteld die het geheel van
de federale en gewestelijke maatregelen bevat
van sociale of sociaal-ecologische aard.
Ook werden op verzoek van de verenigingen die
aan het overleg deelnemen en gezien de dringende
toestand de Ministers van energie geïnterpelleerd,
maar ook de Ministers van Consumentenzaken,
Maatschappelijke integratie en de
ministers gelast met armoedecoördinatie in de
Gewesten. Er werden hen vier verzoeken gericht:
informatie over de vrijmaking die beter is aangepast
aan het doelpubliek, een daadwerkelijke en
dwingende controle van de praktijken van de
marktspelers, het zo snel mogelijk invoeren van
een unieke (federale en regionale) bemiddelingsdienst
voor energie, een sociaal tarief dat het
laagste is op de markt en dat automatisch wordt
toegekend aan de rechthebbenden. De Waalse
en Vlaamse Ministers van energie hebben schriftelijk
geantwoord. De oproep werd vervolgens
opgenomen in een perscommuniqué dat de
nodige aandacht kreeg in vooral de Franstalige
media: persartikels, een radio- interview, een
reportage in het TV-journaal. In Vlaanderen is
het thema niet zo nieuw meer en het wordt
regelmatig aangekaart door verenigingen die
actief militeren voor het recht op energie.
+
Meer info?
www.armoedebestrijding.be
En tot slot zijn de arme gezinnen meestal huurders
van woningen die op vlak van energie
81