Groenboek Interne Staatshervorming.pdf - VVSG

Nederland: stadsregionale samenwerking
In 2006 vond in Nederland de instelling van acht stadsregio’s plaats op basis van een
specifieke wet, met name de Wijzigingswet Wgr-plus. In de memorie van toelichting werd
gewezen op de urgente maatschappelijk opgaven in de grootstedelijke regio’s (zoals
werkloosheid, economie, bereikbaarheid, woningaanbod, …). In Nederland is er een lang
debat en gebrek aan consensus geweest over de aanpassing van de bestuurlijke inrichting
op maat van stadsregionale samenwerking. De huidige netwerksamenleving heeft nood aan
flexibele regionale samenwerkingsvormen; vandaar de keuze in Nederland voor een aparte
kaderwet.
In 2008 stelde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten de Commissie toekomst
stadsregionale samenwerking in. Deze commissie bracht een advies over de toekomst van de
stadsregionale samenwerking in Nederland.
In haar eindrapport “De stille kracht. Over de noodzaak van stadsregio’s” (2009) schuift de
Commissie als eindconclusie naar voren: “kwamen wij (commissie) tot de conclusie dat de
stadsregio’s prima werk leveren in een lastig politiek klimaat. Niet-vrijblijvende
samenwerking tussen gemeenten levert duidelijk resultaat op en moet met kracht worden
verder gezet.
Internationale stedelijke netwerken
Vlaanderen en Brussel hebben geen echt mondiale steden zoals New York;
Londen of Parijs. Onze stedelijke ruimte is eerder policentrisch van aard. Dat
werd al erkend bij de Tweede Structuurschets van de Benelux (1997) en het
Europees Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief (EROP, 1999). Maar ook in
het Charter van Leipzig (2008), in de Europese Territoriale Agenda (2007) en
in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (1997) wordt het concept van
het stedelijk netwerk als uitgangspunt genomen.
Om mee te spelen in deze nieuwe geografie spitsen onze steden zich toe op
niches met mondiale uitstraling en staan ze sterker door samenwerking, ook
over de landsgrenzen heen met allerlei vormen van al dan niet
geformaliseerde internationale partnerschappen (bv. Lille-Kortrijk-
Tournai, Turnhout-Eindhoven of de Rijn Schelde Delta). De Vlaamse steden
gaan daarom ook best de dialoog en samenwerking aan met de andere
Europese steden, wat gefaciliteerd kan worden in de context van de interne
staatshervorming.
Evaluatie van de intermediaire structuren op Vlaams niveau
Net zoals het inrichten van intermediaire structuren een
verantwoordelijkheid is van alle bestuursniveaus, is dit ook het geval voor de
vereenvoudiging ervan. De Vlaamse overheid heeft in tal van
beleidsdomeinen allerhande regio’s afgebakend. In lijn met de oefening die de
lokale besturen moeten uitvoeren, moet ook de Vlaamse overheid tot een
evaluatie van deze structuren overgaan.
29