Groenboek Interne Staatshervorming.pdf - VVSG

vlak van beleid en fiscaliteit die ontstaat is dit een bedreiging voor het
openbaar bestuur en leidt deze situatie tot suboptimale oplossingen. Er zijn
twee mogelijke trajecten die tot deze situatie kunnen leiden.
Het eerste traject start in een situatie waarbij er een sterke centrale sturing
is, maar het interbestuurlijk vertrouwen compleet zoek is omdat lokale
besturen op het terrein ervaren dat de centrale sturing niet leidt tot de
gewenste maatschappelijke effecten. In dat geval kunnen lokale besturen de
centrale sturing ‘loslaten’ en eigen initiatieven ontwikkelen.
Het tweede traject start in een situatie waarbij de centrale overheid het
beleidskader formuleert, en lokale besturen over een grote autonomie
beschikken om dit kader in te vullen. Een te oppervlakkige kaderstelling kan
in de praktijk leiden tot een ongewenste situatie op het terrein (bv.
onaanvaardbaar grote verschillen op het vlak van dienstverlening tussen
gemeenten, fiscale concurrentie tussen gemeenten,….).
2.2.1. Versterken van interbestuurlijke vertrouwen
Wanneer we vaststellen dat interbestuurlijke relaties die gebaseerd zijn op
vertrouwen goedkoper en efficiënter zijn, rijst de vraag hoe we het
interbestuurlijke vertrouwen kunnen versterken. In de interbestuurlijke
verhoudingen zijn er drie componenten die het vertrouwen van de centrale
overheid in de lokale besturen bepalen:
• De bestuurskracht en professionaliteit van de lokale besturen;
• De autonomie van de lokale besturen in hun beleid en;
• De wijze waarop de lokale besturen hun beleid realiseren.
Bestuurskracht en professionaliteit van de lokale besturen
Vertrouwen hebben in de lokale besturen betekent vertrouwen hebben in de
bestuurskracht van de gemeenten. Het geven van richtlijnen, de
verplichting om ambtenaren met bepaalde competenties aan te werven en de
verplichting om op een planmatige manier beleid te voeren zijn manieren die
ervoor zorgen dat het vertrouwen van de Vlaamse overheid in de kwaliteit
van het beleid dat er lokaal wordt gevoerd toeneemt.
Op dit vlak komen er een aantal interessante verschillen aan de oppervlakte.
We kunnen moeilijk in generieke termen spreken van ‘de lokale besturen’. In
het ene lokale bestuur is er al meer bestuurskracht en capaciteit aanwezig
om een kwalitatief beleid te voeren dan in het andere. Zeker voor lokale
besturen met wat minder bestuurskracht biedt een zekere centrale
aansturing het nodige houvast om een goed beleid te voeren.
35