Groenboek Interne Staatshervorming.pdf - VVSG

2.2. Een cultuur gebaseerd op vertrouwen en verantwoordelijkheid
Het probleem van de Vlaamse interbestuurlijke verhoudingen is niet enkel
een probleem van structuren, maar ook van cultuur. De manier waarop de
verschillende bestuursniveaus met elkaar omgaan en het interbestuurlijk
vertrouwen zijn de sleutel tot een efficiënte en effectieve bestuurlijke
organisatie.
De mate van vertrouwen vs. wantrouwen tussen de verschillende
bestuursniveaus hangt sterk samen met de mate van centrale sturing en
controle vs. lokale autonomie. Hoe lager het vertrouwen is tussen de
bestuursniveaus, hoe groter de vraag zal zijn naar een sterke centrale
sturing en controle en hoe beperkter de lokale autonomie.
Een sterke centrale sturing en controle heeft tot gevolg dat de
interbestuurlijke relaties meer geformaliseerd worden in overeenkomsten,
convenanten, plannen, rapporten, doelstellingen, outputs,…. Controle heeft
echter een kostprijs. Zowel aan de kant van de Vlaamse overheid als aan de
kant van de lokale besturen moet er geïnvesteerd worden in een
‘controlebureaucratie’. Bouckaert e.a. werkten een analyse-instrument uit
om de mate van centrale sturing en controle, en de ermee gepaard gaande
planlasten te analyseren (Bouckaert, Wayenberg, & van Dooren, 2006).
Hoe groter het vertrouwen tussen de bestuursniveaus, hoe minder controle
er nodig is. Hoe meer vertrouwen, hoe lager dus ook de kostprijs van de
interbestuurlijke relaties. Aan de andere kant zal een toename van controle
ook leiden tot een daling van het interbestuurlijk vertrouwen. Uiteindelijk
leidt dit tot een daling van de effectiviteit en efficiëntie van de
interbestuurlijke relaties.
33