Als de SIRENE lokt - BrandweerKennisNet

Risico’s bij de repressie van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen 16
instituut “zelden geleid tot een grondige evaluatie van de gehanteerde uitgangspunten van het
brandveiligheidsbeleid''.
Samenvatting over het evacueren van werknemers:
Vooraf dient te worden nagedacht over een juiste wijze van evacueren. Gestreefd moet worden naar
een inherent veilige evacuatie, zodat mensen niet verleid worden tot het maken van fouten, zoals
bijvoorbeeld het nemen van een verkeerde vluchtweg. Het evacueren dient voldoende getraind en
geëvalueerd te worden, zodat een ontruiming aan de vooraf gestelde eisen voldoet. Veel oefenen
heeft als spin off dat het niveau van functioneren zich op rules en vooral op skilled based niveau zal
begeven.
4.3.3 Analyse van twee beroepsgroepen met hoogrisico activiteiten.
Spoorwerkers en brandweermensen worden tijdens de uitoefening van hun werk zeer regelmatig
geconfronteerd met risicovolle situaties. Deze kennis kan toepasbaar worden gemaakt voor
werknemers en hulpverleners van BRZO inrichtingen belast met het beheersen van een zwaar
ongeval.
Spoorwerkers: baanwerkers en rangeerders
In het rapport “Veilig werken naast een nevenspoor” worden de volgende conclusies geformuleerd:
- Het aantal ongevallen fluctueert jaarlijks sterk;
- Iedere fout die in de praktijk gemaakt kán worden, wórdt ook gemaakt. Denk aan “ verstappen”
waardoor onbedoeld het nevenspoor met passerende trein wordt betreden. Een aantal fouten en
vooral een combinatie van fouten lijken zeer onwaarschijnlijk maar komt in de praktijk toch voor.
Denk aan de combinatie van “verstappen” én de aanwezigheid van een belangstellende collega
waardoor 2 baanwerkers zich in het nevenspoor bevinden;
- Ongevallen zijn moeilijk of niet te beheersen door opleiding, instructie en regelgeving. Uit analyse
van ongevallen is gebleken dat 25 % van de baanwerkers die wel gewaarschuwd zijn voor een
naderende trein toch het effectgebied van een passerende trein betreden;
- Bij de uitvoering en in de voorbereidende fase is tijdsdruk een belangrijke factor waardoor het
maken van fouten wordt bevorderd;
- Veel fouten worden veroorzaakt door slechte communicatie tussen verschillende functionarissen;
- Menselijk falen is bijna altijd de oorzaak van een incident, de techniek faalt dus niet. Het
onvoorspelbare gedrag van de baanwerker is bepalend voor het uiteindelijke risico.
- De problematiek is lastig en complex en alleen op te lossen door structurele (lees: redundant/fail
safe) maatregelen te nemen.
Op basis van hiervoor genoemde constateringen is in “veilig werken naast nevenspoor” het
volgende uitgangspunt ingenomen:
Het veilig werken aan de railinfrastructuur is alleen mogelijk bij een strikte scheiding van de
werkzaamheden en de reguliere treinenloop.
De Raad van Bestuur van de Nederlandse Spoorwegen en de Ministers van Verkeer en Waterstaat en
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderschrijven dit uitgangspunt. Deze nieuwe methodiek van
onderhoud aan de railinfrastructuur zal een complete omslag betekenen. Er is sprake van het
aanbrengen van fysieke voorzieningen in de infrastructuur én er zijn procedurele maatregelen
voorzien. In het hieronder gekaderde nieuwsbericht wordt het spanningsveld tussen economie en
veiligheid wederom duidelijk (18):
Nieuwsbericht van 5 september 2007:
De NS wil meer treinen laten rijden, maar volgens ProRail is dat vanwege veiligheidseisen niet
mogelijk. Daarnaast wil ProRail volgend jaar het hoogste veiligheidsniveau garanderen voor
medewerkers die aan het spoor werken. Op dit moment mogen treinen nog voorzichtig passeren op
trajecten waar aan de rails wordt gewerkt. Dat kan volgens ProRail niet langer. Met de
Arbeidsinspectie en de spoorsector zijn afspraken gemaakt over veilig werken, waarin deze strengere
veiligheidseisen zijn vastgelegd. Dat betekent onder meer dat tijdens controles langs het spoor het
treinverkeer geheel stil komt te liggen. Volgens de NS betekent dit dat er 'beduidend' meer treinen
zullen uitvallen. Voor de NS komt de opstelling van ProRail zeer ongelegen in een periode dat het
kabinet het aantal reizigers met vijf procent wil laten toenemen. De vervoerder zou overwegen het
conflict voor de rechter uit te vechten.