Als de SIRENE lokt - BrandweerKennisNet

Risico’s bij de repressie van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen 22
Evaluatie van de repressie van een zwaar ongeval.
Een gecompliceerde repressie inzet wordt geëvalueerd, zeker als er slachtoffers onder eigen
personeel zijn gevallen. Het achteraf vaststellen en bespreken of de risico’s voor werknemers van
bedrijven en brandweermensen tijdens een inzet aanvaardbaar waren is nog geen standaard
onderdeel na een inzet. De evaluatie/bespreking is afhankelijk van de individuele OvD, en dan alleen
met de brandweerploeg die de inzet heeft meegemaakt. Andere ploegen krijgen dan geen inzicht in
deze leermomenten.
Bij de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR), district Haven is onlangs als proef een
veiligheidsadviseur aangesteld om de inzet van de brandweer te beoordelen. De veiligheidsadviseur
treedt alleen op binnen district Haven en alleen bij middelincidenten in de industrie en bij grote
incidenten in het openbare gebied.
Verbeterpunten voor BRZO inrichtingen bij de repressie gegenereerd door de OvD’s:
- Indien geen veilige inzet mogelijk is, moeten extra maatregelen uitgevoerd worden om een
inzet met een aanvaardbaar risico mogelijk te maken.
- Stel vast welke risico’s aanvaardbaar en welke onaanvaardbaar zijn. Illustreer dit met
voorbeelden welke als referentie kunnen dienen bij toekomstige zware ongevallen.
- Inrichtingen moeten beseffen dat repressieve maatregelen niet alleen ter bescherming van
eigen werknemers en installaties zijn geïmplementeerd, maar ook ter bescherming van
brandweermensen tijdens de repressie. Uitgangspunt moet zijn dat ook brandweermensen
een aanvaardbaar risico lopen bij de bestrijding van zware ongevallen.
Verbeterpunten voor de brandweerorganisatie gegenereerd door de OvD’s:
Preventief:
- Meer oefenen in het herkennen van scenario’s en beseffen van de potentiële ontwikkeling van
situaties.
- Meer oefenen van scenario’s met betrekking tot zware ongevallen.
- Het met elkaar bespreken van risico’s welke wel of niet aanvaardbaar zijn en dit illustreren
met voorbeelden.
- Het trainen van risico-inschatting bij een inzet. Kans én effect beoordelen en van hieruit
beoordelen of het risico aanvaardbaar is.
- Meer bespreken van ongevalscasuïstiek zoals deze beschikbaar zijn vanuit de gehele wereld.
- Meer invloed uitoefenen op de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van repressieve
voorzieningen van de inrichtingen (handafsluiters, meetnet van vaste explosie- en gasmeters,
reikwijdte van maatregelen in het kader van ATEX, second containment, etc.). Dit in
gezamenlijkheid met de Arbeidsinspectie en Bevoegd gezag ex Wm.
Na een inzet:
- Het houden van evaluaties van een inzet, ook indien er geen slachtoffer is gevallen.
- Tijdens de evaluatie vaststellen of de risico’s voor eigen werknemers en hulpverleners
aanvaardbaar waren. Dus ook als er geen slachtoffers zijn gevallen.
- Leermomenten dienen door alle ploegen gedeeld te worden, niet alleen door de ploegen die
de inzet daadwerkelijk hebben meegemaakt.
4.4.3 Visie van de chemisch adviseur van DCMR Milieudienst Rijnmond
De chemisch adviseur van DCMR Milieudienst Rijnmond beziet vanuit een unieke rol de zware
ongevallen zich afspelen. Deze functionaris neemt geen deel aan de actieve repressie en is geen
onderdeel van de
bedrijfsorganisatie.
Tijdens de repressie kan er spanning ontstaan tussen interne en externe veiligheid. Brengen we één
persoon in gevaar (interne veiligheid) om slachtoffers in nabijgelegen bebouwing (externe veiligheid)
te voorkomen? In de praktijk blijkt dat interne veiligheid voorrang verkrijgt boven externe veiligheid.
Het ligt echter niet vast dat interne veiligheid prevaleert boven externe veiligheid.
Volgens de chemisch adviseur zijn geen omstandigheden te bedenken die onaanvaardbare risico’s
aanvaardbaar maken. Eerst worden maatregelen getroffen om de risico’s in te perken en daarna pas
weer verdere actie.
Gedrag is belangrijk bij repressie van zware ongevallen. Het betreden van het (potentiële)