Als de SIRENE lokt - BrandweerKennisNet

Risico’s bij de repressie van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen 18
Leerpunten uit de analyse van twee beroepsgroepen met hoogrisico activiteiten:
- Het aanbrengen van scheiding tussen mens en het gevaar is een betrouwbare oplossing voor
het verlagen van het risico.
- Aandacht dient er te zijn voor het inventariseren en beoordelen van risico’s en het nemen van
maatregelen om de risico’s aanvaardbaar te maken.
- Opleiden en trainen van basisscenario’s zodat de scenario’s herkent worden en de juiste
beslissingen kunnen worden genomen.
- Opstellen en leren van incidentrapportages, ook als er geen slachtoffers gevallen zijn.
- De conclusies van Brandweer gerelateerde rapportages herhalen zich.
4.4. Resultaten uit de interviews met diverse overheidsdiensten
Doel van de gesprekken is het vaststellen van de grenzen van een verantwoorde repressieve inzet,
het bepalen van aandachtsgebieden voor BRZO inrichtingen en de brandweerorganisatie. Dit moet
leiden tot diverse verbeterpunten met betrekking tot repressie bij BRZO inrichtingen.
4.4.1. Bespreking cases met MHC-inspecteurs van team Rijnmond
Op 8 oktober 2007 is met de MHC inspecteurs van team Rijnmond een workshop gehouden. In de
workshop zijn diverse situaties (scenario’s) voorgelegd waarin repressief handelen werd vereist. Deze
scenario’s zijn opgenomen in bijlage 7. In de rol van calamiteitenleider werden keuzes gemaakt
tussen productie en veiligheid. Doel van de workshop was het vaststellen van de grenzen van een
aanvaardbare repressieve inzet.
Voorbereiding op repressie
Uit de workshop is gebleken dat de repressie van zware ongevallen begint met een goede
voorbereiding. Zo dienen vooraf protocollen opgesteld te worden met daarin de globale aanpak van de
repressie van zware ongevallen. Niet in detail aangezien elke situatie uniek is, een kleine variatie kan
al een heel nieuw scenario geven. Bij calamiteiten zal geen tijd beschikbaar zijn om dergelijke
protocollen te gebruiken en zal elke situatie telkens opnieuw gewogen moeten worden. Werknemers
dienen getraind te worden met betrekking tot deze protocollen, zodat werknemers vooraf leren welke
aanpak mogelijk is. Dan kan ook duidelijk worden gemaakt onder welke voorwaarden een
productieproces kan worden stilgelegd, en welke acties als onaanvaardbaar kunnen worden
gekenmerkt.
Verbeteren LOC scenario’s
In LOC scenario’s opgenomen in het veiligheidsrapport of bedrijfsnoodplan dienen de specifieke
repressieve maatregelen te zijn opgenomen. De MHC inspecteurs zijn van mening dat de
maatregelen nodig om de installatie veilig buiten bedrijf te nemen en de maatregelen nodig om een
LOC te beheersen beschreven dienen te zijn in het scenario. Leg in dit LOC scenario vast of een
Emergency Shut Down (ESD) geïnitieerd kan worden of dat op locatie “in het veld” handmatig
insluitsystemen 7 moeten worden ingeblokt, of pompen lokaal dienen te worden gestopt, etc. Uit deze
LOC scenario’s moet dan ook blijken dat de risico’s van deze repressieve acties aanvaardbaar zijn, en
dat geen risico’s worden genomen bij de bestrijding van het zware ongeval die in normale
omstandigheden onaanvaardbaar zouden zijn.
7 Insluitsysteem en systeembegrenzer Een insluitsysteem wordt omschreven als een of meerdere toestellen,
waarvan de eventuele onderdelen blijvend met elkaar in open verbinding staan en bestemd om één of meerdere
stoffen te omsluiten. De grenzen van een insluitsysteem worden vastgelegd door de hoeveelheid stof te bepalen
die bij Loss of Containment van enig onderdeel van dat insluitsysteem naar de omgeving wegstroomt: als bij de
Loss of Containment toestroming plaatsvindt via kleppen, pompen en andere werktuigen vanuit andere ruimten
dan behoren die ruimten tot het beschouwde insluitsysteem. Systeembegrenzers zijn alle organen die gezien hun
aard en functie de verbinding met andere insluitsystemen binnen een installatie sluiten bij het vrijkomen van de
inhoud van het beoogde insluitsysteem. Aan systeembegrenzers dienen eisen te worden gesteld ten aanzien van
de mogelijkheden binnen een korte tijd te bedienen. Systeembegrenzers moeten bij voorbeeld gemakkelijk
bereikbaar te zijn (op begane grond of maximaal eerste etage, bereikbaar met een luie trap), eenvoudig te
bedienen (b.v. geen 14” afsluiter die met twee man bediend moet worden met behulp van speciaal gereedschap).
Ook ten aanzien van de betrouwbaarheid, inspectie en onderhoud dienen minimumeisen te worden geformuleerd.