Magazine 2009 (pdf) - Bert Hellinger Instituut Nederland

De helende werking
van opstellingen
Systemish werk met ziekte en symptomen
Stephan Hausner
Wat maakt dat genezingsprocessen via opstellingen op gang kunnen
komen? In de loop van vele jaren werken met patiënten is bij mij steeds
meer de indruk ontstaan dat een diepe oorzaak voor ziekte gelegen is in de
primaire behoefte aan liefde die het kind van zijn ouders wil ontvangen.
In ieder geval is het dit verlangen naar nabijheid van ouders en familie
waardoor de patiënt vasthoudt aan zijn verstrikking en zijn symptomen.
In mijn werk met zieken is dat één
van de meest wezenlijke aspecten,
waardoor ook mijn aanpak van opstellingen
is veranderd. Vaak ga ik
niet meer terug naar de oorsprong
van de verstrikking of het probleem.
Zodra ik weet wat het diepste
verborgen verlangen van de cliënt
is, confronteer ik hem meteen met
de persoon op wie zijn behoefte
gericht is, meestal vader of moeder.
Ik kijk nauwkeurig wat er op betrekkingsniveau
tussen hen gebeurt en
gebruik de persoon om het systeem
te veranderen, niet andersom. Ik
richt me op de persoon en op zijn
mogelijkheden als onderdeel van
het systeem en appeleer aan de
eigen verantwoordelijkheid. Daartoe
breng ik de patiënt in contact met
zijn eigen verstrikkende grondhouding
én met de houding die vrij
maakt en geneest.
Ik ben ervan overtuigd dat elke
genezing uitsluitend door zelfgenezing
tot stand komt, niet door
een ingreep van buiten af. Als behandelaar
kan ik hoogstens het
veld creëren waarbinnen helende
krachten hun werk kunnen doen.
Als behandelaar ben ik als een
tuinman die zorgt voor goede groei
omstandigheden; de groei komt uit
de plant zelf.
Een opstelling laat vaak zien dat
de cliënt in zijn kinderlijke verlangens
en behoeften gevangen is. Het
draagt bij aan genezing om dit deel
van het kind-zijn op te geven en te
groeien naar volwassen autonomie.
Dat wordt mogelijk in afstemming
met de ouders.
Naar mijn mening is het grotendeels
het levensconcept van de cliënt zelf
dat hem gebracht heeft waar hij nu
is. Dat noem ik de ecologie van de
ziekte. Een voorbeeld: wie, na een
beenbreuk met liggips het bed moet
houden, kan al snel niet meer lopen.
Ons lichaam investeert slechts in
structuren die gebruikt worden. En
dat brengt me op de vraag: waarom
houdt het lichaam een ziekte in
stand, vaak een leven lang? Dat
is verklaarbaar als de ziekte een
dieper gelegen doel dient, of als de
cliënt uit de ziekte, onbewust, een
voordeel haalt.
Als je zo naar ziekte kijkt, dan raakt
die ook de eigen verantwoordelijkheid
voor de huidige situatie waarin
de cliënt verkeert. Het ‘ja’ van de
cliënt naar zijn huidige situatie is
voor mij de voorwaarde om aan
een opstelling te beginnen. Tegelijkertijd
is het de eerste stap in de
richting van de oplossing. Ervaring
heeft me geleerd dat wie geen
‘ja’ kan zeggen tegen de huidige
situatie, tegen zijn leven zoals hij
het van zijn ouders gekregen heeft,
ook geen ‘ja’ kan zeggen tegen wat
de opstelling laat zien. Als dat het
geval is dan werk ik eerst aan het
instemmen met de huidige situatie.
Tegenover de cliënt zet ik zijn vader
- 10-
en moeder, zodanig dat ze samen
gezien worden. Om te bereiken dat
de cliënt hen ook werkelijk ziet, is
het soms nodig ook grootouders en
zelfs overgrootouders op te stellen.
Na verloop van kortere of langere
tijd wordt het voor cliënt onmogelijk
zijn (voor)ouders níet in de ogen te
zien. Zijn ‘nee’ kan hij dan niet meer
uithouden. Zijn herkomst werkelijk
onder ogen ziende, is het doorgaans
onontkoombaar geworden om
ermee instemmen.
Toekomst is er alleen voor degene die
leeft vanuit het werkelijk aannemen
van het verleden. Wie hangt aan het
verleden, is gebonden en niet vrij
voor de toekomst.
Workshop: maart 2009
Opleiding: 2010
Boek: ‘Zelfs als het me mijn
leven kost’