Gelimiteerde CO2 bij Het Nieuwe Telen Tomaat - Energiek2020

Samenvatting
Aanleiding en doel
CO 2 is een essentiële grondstof voor groei. De van nature aanwezige CO 2 concentratie in de buitenlucht is de laatste
decennia licht gestegen, maar de belangrijkste bron voor CO 2 vormt nog steeds de verbranding van aardgas in WKK en
verwarmingsketels op de glastuinbouwbedrijven. Er zijn een aantal ontwikkelingen gaande die de beschikbaarheid van CO 2
uit aardgas belangrijk kunnen gaan reduceren.
Om de effecten van gelimiteerd CO 2 in combinatie met het nieuwe telen te onderzoeken is een integrale aanpak nodig.
Deze past binnen het kader van projecten waarin een bewijs van het principe (Proof of Principle) wordt geleverd. Omdat
het in dit geval gaat om een duidelijke vergelijking van 2 methodes van CO 2 doseren en de daarbij horende teelt wordt voor
dit onderzoek een proef opgezet met twee teeltafdelingen.
De doelstelling is om aan te tonen dat met een 50% reductie van de CO 2 input: van 65 kg/(m².jaar) naar 32.5 kg/(m².
jaar) een praktijkconforme productie van tomaat van het grove trosras Komeett kan worden behaald (65 kg/(m².jaar)).
Het klimaat wordt daarbij geregeld volgens de inzichten van Het Nieuwe Telen - dus geen standaard minimumbuis, het
accepteren van hoge luchtvochtigheid, een kas met een drievoudig scherm en buitenluchtaanzuiging. De warmtevraag
gerelateerde input van aardgas zal in een normaal jaar 750 MJ/m 2 (24 m 3 /m 2 ) zijn.
Aanpak en waarnemingen
Voor het project wordt gebruik gemaakt van de kasfaciliteiten van GreenQ-Improvement Centre (IC). Het betreft afdelingen
die in eerdere jaren zijn gebruikt voor projecten met Het Nieuwe Telen.
Om de CO 2 dosering goed te kunnen sturen en te meten is in beide afdelingen een zogenoemde Mass Flow Controller
geïnstalleerd. Deze kunnen zeer nauwkeurig de CO 2 doseren en de gedoseerde hoeveelheid terugmelden aan de Integro.
De standaard gewaswaarnemingen – zoals zetting, oogst, bladlengte en kopdikte zijn gedaan.
Op 8 dagen zijn voor de bepaling van de kenmerken van de fotosynthese met een LICOR 6400 de lichtresponse bij
900 ppm CO 2 in de bladkamer en de CO 2 response bij een lichtintensiteit van 1200 µmol.m -2 .s -1 PAR gemeten.
Bladstuctuur is bepaald door tellen van huidmondjes en het maken van coupes en die bekijken onder een microscoop.
Resultaten
In de normale afdeling is totaal 65,7 kg/m 2 verkoopbaar product geoogst en in de gelimiteerde afdeling 64,7 kg/m 2 . Dit
is een klein verschil waarbij de gelimiteerde afdeling duidelijk beter uitkomt dan de verwachting vooraf aan het experiment.
De gewasparameters – bladlengte en kopdikte - toonden geen duidelijk verschil tussen de behandelingen.
Uit de destructieve metingen en de bepalingen voor de bladstructuur kwamen wel verschillen naar voren. Deze verschillen
wijzen op een aanpassing aan laag CO 2 gericht op meer CO 2 vastlegging.
Het energie gebruik verschilde tussen de afdelingen. Dit had waarschijnlijk te maken met de ligging van de afdelingen
ten opzicht van de wind en zon. In hoofdlijn werd de doelstelling van het energie gebruik volgens Het Nieuwe Telen
gerealiseerd.
Het CO 2 niveau in de afdelingen verschilde in lichte mate tussen de twee behandelingen. De hoogste dosering realiseerde
een hogere CO 2 concentratie, maar zeker op zonnige dagen was het verschil gering.
De totale gedoseerde hoeveelheid CO 2 in de normale afdeling is uitgekomen op 46.2 kg/m 2 en in de gelimiteerde
behandeling op 23.2 kg/m 2 . Om de concentratie in de kas goed te meten is naast de tuinbouw meetboxen gewerkt met
een CO 2 analyzer. Dit bleek voor een goede meting noodzakelijk.
Tussen de behandelingen is geen verschil in fotosynthese response curves gemeten. Deze metingen van de fotosynthese
stemmen overeen met eerdere onderzoeken.
De interne CO 2 concentratie mag ook lokaal niet onder de 300 ppm zakken.
De genetische eigenschappen en dus plant fysiologische eigenschappen, die de uitgroeiduur van Komeett bepalen zijn
afwijkend van rassen zoals Cappricia. De vertraging bij het Nieuwe Telen heeft dus niet alleen te maken met de lagere
teelttemperatuur, maar is mede veroorzaakt door de cultivar keuze. Een andere temperatuurresponse bij de uitgroeiduur
betekent bij model berekeningen dat het moment van oogsten anders wordt. Voor de totale productie heeft dit geen
gevolgen omdat de fotosynthese niet door de uitgroeiduur van vruchten wordt beïnvloed.
5