Behoeften van slachtoffers van delicten - WODC

16 Behoeften van slachtoffers van delicten
4 Welke behoeften hebben slachtoffers direct na het delict, welke in de
periode daarna, en welke op langere termijn?
Aandachtspunten in het onderzoek zijn verder de eventuele invloed van
geslacht, etnische herkomst en herhaald slachtofferschap. Waar in onderzoek
ook aandacht is besteed aan de vraag wat slachtoffers zelf bereid zijn
bij te dragen om hun behoeften te (doen) vervullen, wordt dit ook meegenomen.
Het is van belang direct een belangrijke beperking van deze review aan te
geven. Er kunnen ook slachtofferbehoeften bestaan waar geen onderzoek
naar is gedaan. Dergelijke behoeften zullen hier dan ook niet worden
gevonden. Deze studie pretendeert daarom niet compleet te zijn m.b.t.
behoeften van slachtoffers (zie ook 1.5) maar geeft wel een overzicht van
de belangrijkste behoeften die op grond van wetenschappelijk onderzoek
zijn gevonden. De basis hiervoor wordt gevormd door 33 studies (zie
bijlagen).
1.2 Definitie slachtoffer in deze studie
Een slachtoffer is in termen van het Wetboek van Strafvordering (TK vergaderjaar
2004-2005, 30 143, nr. 3, p. 4): degene die als rechtstreeks gevolg
van een strafbaar feit materiële of immateriële schade heeft geleden.
Tegelijkertijd wordt, analoog aan de onschuldpresumptie voor verdachten,
gesteld dat voor slachtoffers geldt dat zij slachtoffer zijn totdat het tegendeel
komt vast te staan (TK vergaderjaar 2004-2005, 30 143, nr. 3, p. 6). Bij
dit laatste is in dit onderzoek aangesloten: ook degene van wie (nog) niet
vaststaat dat men schade heeft geleden als gevolg van een strafbaar feit,
wordt als slachtoffer gezien indien men zichzelf als zodanig ergens meldt.
Dit betreft bijvoorbeeld mensen die melding of aangifte bij de politie
hebben gedaan, maar ook personen die zich (enkel) voor ondersteuning
bij een slachtofferhulpprogramma of opvanghuis hebben gemeld. Dit
onderzoek is beperkt tot behoeften van natuurlijke personen, bijvoorbeeld
rechtspersonen vallen buiten het bereik van deze studie.
Steeds waar over slachtoffer(s) wordt gesproken, wordt gedoeld op
slachtoffer(s) van criminaliteit. Ook nabestaanden van slachtoffers die als
gevolg van het delict zijn overleden, worden in deze studie onder slachtoffers
gevat. Indien het in het bijzonder over deze groep gaat, wordt dat
expliciet aangegeven.
Soms zijn in onderzoeken die deel uitmaken van deze review vragen
beantwoord door ‘indirecte’ slachtoffers of door een derde namens een
slachtoffer. Bijvoorbeeld een deel van het onderzoek van Brickman (2002)
vond plaats onder 800 slachtoffers, waarvan 93 ouders van jeugdige
slachtoffers. Wanneer iets dergelijks aan de orde is, wordt dat in bijlage 1
bij de betreffende studie vermeld.