Behoeften van slachtoffers van delicten - WODC

40 Behoeften van slachtoffers van delicten
maar die niet uit zijn op beslisrecht. Er zijn ook slachtoffers die een
instemmingsrecht zouden willen hebben met betrekking tot belangrijke
beslissingen in de zaak of zelfs beslissende macht. Ongeacht de precieze
invulling van de rol die het slachtoffer wil spelen, willen veel slachtoffers
als belanghebbende worden behandeld: men wil gezien worden als
procesdeelnemer en allerlei informatie met betrekking tot de (voortgang
van de) zaak ontvangen. Een groep slachtoffers wil daarbij ook bepaalde
formele rechten. Er zijn ook slachtoffers die geen behoefte hebben aan een
actieve rol in het proces; zij willen enkel als getuige betrokken zijn en/of
zijn liever niet bij de rechtszaak aanwezig. Verder zijn er slachtoffers die
behoefte hebben aan slachtoffer-dader mediation.
Behoeften in deze groep betreffen ook de hulp die men nodig heeft in
deze fase. Het kan hier gaan om rechtsbijstand maar ook om een minder
strikt juridische en ruimere vorm van bijstand/steun bij wat zich voordoet
rondom zo’n (rechts)zaak. In het Engels wordt dit wel advocacy genoemd,
wat in een van de onderzoeken is omschreven als: informatie of hulp bij
de politie of een strafzaak (Newmark e.a., 2003).
Tot slot zijn er in deze groep de behoeften met betrekking tot eventuele
resultaten en de einduitkomst van de zaak. Men heeft richting politie en
justitie doorgaans behoefte aan arrestatie en vervolging van de dader en
aan bestraffing. De dader moet verantwoordelijk gesteld worden voor zijn
daad, het slachtoffer heeft behoefte aan gerechtigheid. Er zijn slachtoffers
die de behoefte aan wraak uiten, of aan ‘ontmaskering’. Op de dader
gericht is de behoefte aan zowel immaterieel als materieel herstel. Tot slot
treffen we aan een behoefte aan veroordeling van de dader en/of herstel
door anderen dan justitie: bijvoorbeeld wil men dat de gemeenschap in
bredere zin het delict veroordeelt of men heeft behoefte aan een excuus
door medeplichtigen.
3.1.3 Informatiebehoeften
Deze categorie behoeften heeft betrekking op het ontvangen van informatie.
In feite inherent aan de behoefte van slachtoffers om door politie
en justitie als belanghebbende te worden behandeld, is er behoefte aan
informatie over de zaak, zoals over de voortgang en over sleutelbeslissingen
die worden genomen. Het gaat daarbij zeker ook om basisinformatie
over tijd en plaats van de rechtszaak en de afloop van de zaak. Maar een
slachtoffer dat (zonder bijstand van een advocaat) als belanghebbende
een rol in het proces wil spelen, is daarmee normaliter nog geen ervaren
procesdeelnemer, zoals de andere deelnemers wel zijn. Dit leidt tot een
extra informatiebehoefte: aan uitleg over de gang van zaken, wat er van
het slachtoffer wordt verwacht, wat zijn of haar rechten zijn e.d. Deze uitleg
kan door politie/justitie maar ook door andere personen of instanties
zoals bijvoorbeeld Slachtofferhulp gegeven worden; de behoefte wordt
richting beide geuit.