Hoorn (Noord-Holland) - Alle Vestingsteden van Nederland

Hoorn (Noord-Holland) 4
De nieuwe dijk van het West liep van oorsprong van de Rode Steen - waar de nieuwe sluis gemaakt was - recht naar
de door overstromingen in Waterland inmiddels veel westelijker gelegen monding van de Bemestra (later na het
aanleggen van de dam werd deze monding Schardam genoemd; de Bemestra werd toen Korsloot genoemd). Deze
dijk hield het tot 1391 vol als zeedijk. Na overstromingen moest in 1391 een nieuwe inlaagdijk gemaakt worden.
Ook deze zou - net als eerder het Oost - de oude noordelijke ontginningsgrens van Hoorn volgen, en liep recht in het
verlengde van het Oost (via de Proostensteeg) en recht in het verlengde van de Naamsloot, de ontginningsgrens
tussen Scharwoude en Berkhout. De oude dijk werd wel zo veel mogelijk in stand gehouden om het nog wel deels
bestaande buitendijkse land te beschermen, maar dit moest meer en meer prijsgegeven worden. Uiteindelijk moest
het dorp Scharwoude verplaatst worden. Maar ook ten westen van Hoorn vonden nog diverse doorbraken plaats,
vooral bij de monding van de Keernsloot in de Zuiderzee, waarna eerste helft 15e eeuw de halvemaansvorm van de
Westerdijk als nieuwe inlaagdijk aangelegd werd. Bij de overstroming van de omgeving van de Barchouter Sluze
(Berkhouter Sluis, monding van de Slimtocht) ontstond de Grote Waal.
Op 26 maart 1357 [2] verleende Willem V stadsrechten aan Hoorn, tegen betaling van 1550 schilden (gouden ecu's).
Door deze maatregel kon de stad zelf rechtsregels opstellen en handhaven, en belastingen innen. Een neveneffect
was dat de ontwikkeling van de stad als handelsnederzetting sterk bevorderd werd. Het oorspronkelijke document
bevindt zich heden ten dage (2006) nog in de archieven van de gemeente Hoorn.
Hoorn overvleugelde al snel de andere Zuiderzeehavens. Alleen Amsterdam kende in de 15e eeuw een soortgelijke
snelle groei. Belangrijke impulsen voor de stad was de keuze voor Filips van Bourgondië. Het Bourgondische rijk
vormde een stimulans voor de handel. In de 15e eeuw ontwikkelde zich een levendige lakenindustrie, waarvan het
product zich qua prijs en kwaliteit kon meten met het laken uit Leiden, Den Haag en Haarlem. Tegenspoed,
voortkomende uit onder andere de Hoekse en Kabeljauwse twisten, alsmede de Gelderse Oorlogen rond 1500
brachten deze lakenhandel in de problemen. Bovendien kozen steeds meer Hoornse handelaren er voor te
participeren in de Oostzeehandel (graan uit Polen en Litouwen naar Italië brengen).
In 1481 vond in Hoorn een grote stadsbrand plaats.
Hoorn koos in 1572 net als Waterland en de gehele Zaanstreek, voor de reformatie en de Prins van Oranje. Tegen de
Spanjaarden is een zware zeeslag geleverd, de "Slag op de Zuiderzee". Hoornse schepen werden in dat gevecht
geholpen door inwoners uit Hoorn en vrijwilligers vanuit de Zaanstreek, Schermer en Waterland. De bevelhebber
van de Spaanse vloot, stadhouder De Bossu, werd gevangen genomen. Op de Bossuhuizen aan de Slapershaven is in
gevelstenen en schilderingen deze zeeslag fraai weergegeven.