Bouwen met Staal 2 - ConcepT - Universiteit Twente

P r a k t i j k
Snel inzicht in wegontwerp voor slappe
bodems
Rik de Groot
Ondanks moderne hulpmiddelen blijft het een van de moeilijkste
ontwerpopgaven: een wegverharding met een lange levensduur en
een beperkte onderhoudsbehoefte dimensioneren voor een gebied
met een slappe ondergrond. Zeker als die weg voor een gunstige
prijs te realiseren moet zijn. Ook het beoordelen van aangeboden
ontwerpen is niet eenvoudig. CROW-publicatie 295 ‘Wegverhardingen
op slappe bodem - Scoresysteem voor ontwerp en uitvoering’ wil snel
en eenvoudig een betrouwbaar beeld geven van de kwaliteit van een
voorgestelde oplossing.
Bij het dimensioneren van wegverhardingen
wordt gebruikgemaakt
van diverse standaardwaarden.
Die zijn gebaseerd op vele jaren
ervaring met uiteenlopende constructies
onder uiteenlopende
omstandigheden. Ook met betrekking
tot de draagkracht van de
ondergrond worden vaak (vaste)
aannames gedaan. Daar is weinig
op tegen bij wegen op stevige
ondergronden, wegen in ophoging
en wegen met een dik zandbed.
Maar als de weg wordt aangelegd
in een veenachtig gebied met een
slappe bodem, is oplettendheid
geboden. De geringe draagkracht
van de ondergrond, in veel
gevallen veroorzaakt door hoge
grondwaterstanden, maakt dat
standaardwaarden - voor diverse
onderdelen van de wegconstructie
- meestal niet representatief
zijn voor de gegeven situatie.
“Neem bijvoorbeeld de stijfheidsmodulus
of de verdichtingsgraad
voor menggranulaat. Daar kun
je, afhankelijk van de laagdikte,
zo een standaardwaarde voor
vinden. Maar als je die hanteert
voor een wegconstructie op een
slappe bodem, ga je gegarandeerd
de mist in”, illustreert Christ van
Gurp, voorzitter van de werkgroep
die de nieuwe CROW-publicatie
heeft ontwikkeld. “Vergelijk het
maar met het dichtmaken van een
koffer. Op een vaste vloer gaat dat
veel gemakkelijker dan wanneer
die koffer op de verende matras
van het bed ligt.”
Scoresysteem
De publicatie bevat een systeem
om alle kritische factoren in het
wegontwerp langs te lopen en
deze zo eenvoudig en objectief
mogelijk te beoordelen. Daarbij
wordt aan elk relevant aspect
een score toegekend. Als in geen
enkel opzicht aan een eis wordt
voldaan, is de score uiteraard nul.
Door een ontwerp op deze systematische
wijze te toetsen, wordt
in de eerste plaats gecontroleerd
of de ontwerper aan alle potentiële
risico’s heeft gedacht. En dus
of al het mogelijke is gedaan om
vroegtijdige schade aan de wegconstructie
te voorkomen.
Daarnaast heeft de werkgroep
nadrukkelijk rekening gehouden
met de mogelijkheid om
het scoresysteem in te zetten als
Christ van Gurp
instrument om aanbiedingen te
vergelijken. ‘Het krijgt speciale
meerwaarde, als opdrachtgevers
bij een aanbesteding aangeven
dat zij de checklist met bijbehorende
scores zullen gebruiken
om inschrijvingen te beoordelen.
Hiermee worden opdrachtnemers
en ontwerpers ertoe aangezet om
meer aandacht te hebben voor
de interactie tussen geotechniek
en wegbouwkunde. In dit kader
zou het zeer wenselijk zijn als
het scoresysteem een vast onderdeel
zou vormen van contracten,
richtlijnen, voorwaarden en soortgelijke
documenten’, zo meldt de
publicatie.
Opdrachtgevers kunnen op
betrekkelijk eenvoudige wijze
bepalen hoeveel punten elk inge-
Het ontwerpsysteem maakt het mogelijk bestaande ontwerpen te checken
34 - ConcepTueel apr 2011