Handreiking ketenhandhaving - Ketens & Netwerken

Het resultaat van fase 2 is een uitgevoerd ketenonderzoek. Het opgeleverde rapport bevat een
integraal beeld van het betreffende probleem en (de werking van) de daaraan verbonden keten
(qua schakels, actoren en hun rollen, beleid, wet- en regelgeving) en biedt inzicht in wat of wie
het betreffende probleem in stand houdt/houden en derhalve in waar er in de keten (sleutelmomenten
en/of sleutelpartijen in de keten) het beste kan worden ingegrepen om (de bron van) het
probleem aan te pakken en zo mogelijk weg te nemen teneinde de milieu- en/of volksgezondheidsrisico’s
van het probleem weg te nemen of tot een aanvaardbaar niveau in te dammen.
Nadat het LOM het rapport van het ketenonderzoek heeft vastgesteld, begint voor de betreffende
keten de fase van de ontwikkeling van een interventiestrategie. Deze fase kent inhoudelijke en
procesmatige aspecten waarop hierna in twee afzonderlijke paragrafen wordt ingegaan. Voorts
moet worden nagedacht over de implementatie van de interventiestrategie. Ook hieraan is een
paragraaf gewijd. Indien de projectleider en projectgroep die het ketenonderzoek hebben verzorgd
ook de interventiestrategie verzorgen (wat op zichzelf voor de hand ligt, omdat deze twee
fasen nauw met elkaar samenhangen) dan nemen zij de wijze waarop de interventiestrategie zal
worden gemaakt (inhoudelijk en procesmatig) op in (eventueel een vervolg op) het in hoofdstuk 2
genoemde project- of onderzoeksplan. Indien nieuwe uitvoerders aantreden, maken zij voor het
opstellen van de interventiestrategie een plan van aanpak, te fiatteren door het LOM.
3.1 Inhoud
Bij het opstellen van de interventiestrategie wordt een brede scope gehanteerd (zie ook hoofdstuk
0). Het probleem – en vooral de sleutelmomenten en/of -partijen in de keten die het probleem
bewust of onbewust in stand houden – is het vertrekpunt van de interventiestrategie. Het
opstellen van een interventiestrategie houdt in dat doelen en gewenste effecten worden gedefinieerd
en dat vervolgens wordt nagegaan wát er, met welke juridische (waaronder handhaving),
financiële en/of sociale instrumenten, door wie, wanneer en op welke wijze gedaan moet worden,
om de doelen en effecten te bereiken. Voor de handhavingswereld is dit een relatief nieuwe
benadering. Van oudsher namen handhavers namelijk vooral hun eigen handhavingsactiviteiten
als vertrekpunt (taakgericht werken); de nu te volgen brede scope (probleemgericht werken) was
voorheen met name het domein van beleidsmakers.
De hiervoor aangeduide interventiestrategie kent doelen en effecten, alsmede een aanpak die is
uitgewerkt op drie niveaus:
• Strategisch —> wàt moeten we doen of wat moet er gebeuren voor het bereiken
van de doelen en effecten
• Tactisch —> hoe kunnen we dat het beste doen
• Operationeel —> wie moet dan welke activiteit(en) wanneer uitvoeren met welk resultaat
Het LOM adviseert sterk het achtereenvolgens doorlopen van de aangegeven stappen, omdat een
dergelijk traject leidt tot een zeer weloverwogen en probleemgerichte interventiestrategie met
een daaraan gekoppeld adequaat operationeel actieprogramma waarmee het daadwerkelijke
probleem kan worden aangepakt. Met het consequent volgen van de aangegeven stappen wil het
LOM de natuurlijke neiging onderdrukken om snel over het probleem heen te stappen (‘want dat
kennen we immers wel’) en alras over te gaan tot het benoemen van activiteiten (‘want dan doen
we ten minste iets concreets’). Dit draagt namelijk het risico in zich te komen tot ‘de verkeerde
acties voor de verkeerde problemen’.
3.1.1 Doelen en effecten
Het definiëren van de te bereiken doelen en effecten betreft in feite het schetsen van het gewenste
toekomstperspectief door het beantwoorden van de vraag: wanneer is dit probleem geen
probleem meer Veel problemen zullen niet definitief kunnen worden uitgebannen; het gaat er
vooral om te benoemen wanneer je als overheid tevreden bent ofwel bij welke probleemreductie
je als overheidt vindt, dat het probleem in voldoende mate onder controle is.
30
Handreiking ketenhandhaving – Versie 1.1