Handreiking ketenhandhaving - Ketens & Netwerken

4.2.4 Onderdeel D:
Organisatievormen
Indien de geplande ketenhandhaving een decentraal karakter heeft – dat wil zeggen dat een
belangrijke rol is weggelegd voor provincies en gemeenten – wordt in dit onderdeel aangegeven
hoe decentrale handhavingsinstanties hun bijdrage aan de uitvoering van het uitvoeringsplan
kunnen organiseren. In beginsel zijn er vier verschillende vormen waaruit decentrale overheden
kunnen kiezen. Deze vier vormen zijn hierna kort aangeduid.
Het kan zo zijn dat, gegeven de bij onderdeel B aangegeven aanpak, een bepaalde (combinatie
van) organisatievorm(en) sterk de voorkeur geniet. Als dat zo is, dan wordt deze voorkeur organisatievorm
in dit onderdeel op onderbouwde wijze uitgewerkt. Kijkend naar voorgaande figuur,
wordt in dit onderdeel uitgewerkt hoe de uitvoering van de geplande activiteiten (de throughput)
wordt georganiseerd. De hiervoor genoemde keuze van een handhavingsinstantie voor een
uitvoeringsvorm zal in ieder geval worden ingegeven door de beschikbare input (geld, capaciteit,
instrumenten). Dit betekent dat, indien in het uitvoeringsplan een voorkeur organisatievorm
wordt uitgewerkt, de daarvoor benodigde en beschikbare input nadrukkelijk in beschouwing
moeten worden genomen.
1. Piepsysteem
Dit is de minst vergaande organisatievorm, als al van een organisatievorm mag worden gesproken.
Het piepsysteem betekent dat een handhavingsinstantie niet pro-actief meedoet met het
uitvoeren van het uitvoeringsplan, maar ad-hoc handhavingsactiviteiten verricht op basis van
concrete signalen dat er ergens iets mis is. Het piepsysteem is een onderdeel van de professionalisering
van de handhaving (ketenbeheer).
2. Reguliere werkzaamheden
Deze vorm houdt in dat er een koppeling wordt gelegd tussen de reguliere werkzaamheden van
de handhavingsinstantie en het uitvoerings- en monitoringsplan. Concreet voorbeeld: bij geplande
reguliere bezoeken aan bedrijven/schakels van de keten wordt het uitvoeringsplan in de voorbereiding
van het bezoek gebruikt om scherp te maken waarop (aanvullend, ingegeven door het
betreffende uitvoerings- en monitoringsplan ketenhandhaving) zal worden gelet. Ook kan het zo
zijn dat bijvoorbeeld een in het kader van het uitvoerings- en monitoringsplan opgestelde checklist
bij de reguliere bezoeken wordt gebruikt.
3. Reguliere werkzaamheden plus
Op regionale schaal kunnen de reguliere werkzaamheden van de verschillende handhavingspartners,
met het oog op het uitvoerings- en monitoringsplan ketenhandhaving, worden afgestemd
en gecoördineerd met behulp van bijvoorbeeld de zogenoemde estafette-werkwijze (zie
tekstkader). De estafette-werkwijze is in feite een project.
Estafette–werkwijze
Bij de estafette–werkwijze worden de reguliere plannen van de verschillende regionale handhavingspartners
gescreend op bedrijven die tot een bepaalde keten behoren, bijvoorbeeld door het handhavingsknooppunt.
Vervolgens gaan de handhavingspartners tegelijk binnen een bepaalde periode op
afgestemde en gecoördineerde wijze de betreffende bedrijven bezoeklen (hetgeen ze toch al zouden
doen, want de bezoeken stonden in hun reguliere plannen; het zijn dus geen extra activiteiten, hooguit
moet een bedrijf in de jaarplanning wat naar voren worden gehaald of naar achteren worden
verschoven).
Uit de uitvoeringspraktijk is vernomen dat het goed werkt om de gecoördineerde actie te beginnen
met een korte startbijeenkomst en de actie ook op herkenbare wijze af te sluiten (presentatie resultaten,
etc.). Ervaringen leren dat alle partners enthousiast zijn over deze manier van werken. Men leert
elkaar vooraf kennen, stemt activiteiten af en men zoekt elkaar na afloop ook nog wel eens op.
40
Handreiking ketenhandhaving – Versie 1.1