Talent

Talent ontwikkelen met wetenschap en techniek
Voorbeeld
Bij het bekijken van ons landschap en water op aarde met
Google Earth worden de kinderen met behulp van opdrachten
gestimuleerd om bepaalde plekken op aarde te bekijken. De
kinderen worden bijvoorbeeld gestuurd naar een bocht in de
Rijn bij Doesburg. Hier zie je veel gaten om de rivier heen waar
gebaggerd wordt naar zand en grind. De kinderen wordt
gevraagd na te denken waarom ze daar gaan baggeren en wat
er gebeurt in een bocht van een rivier. Vragen die de kinderen
anders laten kijken naar onze aarde zijn: “Hoe komt dat” of
“Wat zie je nu”.
Als opdracht krijgen de kinderen ook om straks allemaal één
vraag te hebben die ze echt (met een experiment in een
waterbak) kunnen gaan onderzoeken. Enkele vragen die ze dan hebben zijn: Hoe ontstaat een bocht in een rivier
Of Waarom heeft een rivier bochten Of Hoe ontstaat een vlechtende rivier En maakt warm of koud water verschil
B3 De empirische cyclus volgen
De kunst van het vragen stellen is ook om de vraag of het probleem zó te formuleren dat je er mee aan de slag
kunt. ‘Operationaliseren’ heet dat: praktisch uitvoerbaar maken. Bij de vraag: “Welke kleur heeft de tijd” heeft
nog niemand een succesvol onderzoek bedacht, omdat (voor zover we nu denken te weten!) kleur geen kenmerk
van tijd kan zijn. Sommige vragen komen voort uit eigenbelang (“hoe kun je naar school fietsen zonder moe te
worden”) of juist vanuit medeleven (“hoe zorgen we er voor dat niemand meer ziek wordt”), en ook die vragen
zijn lang niet altijd te operationaliseren. Maar met een onderzoekbare
vraag kun je aan het werk.
Veel kinderen popelen om in actie te komen wanneer ze iets willen
weten. Dat is lang niet altijd verkeerd. Door uitproberen en ‘aanrommelen’
doe je namelijk ervaringen op waar je je voordeel mee kunt doen.
Sommige kinderen hebben geluk of zetten intuïtief meteen de juiste
stappen. En niet alle vragen hebben een uitgebreid of goed doordacht
plan van aanpak nodig. Toch zal het heel vaak niet meteen duidelijk zijn
hoe je te werk moet gaan. Dan helpt het als je een plan kunt maken en
de verschillende stappen om van vraag tot antwoord te komen met
elkaar in verband weet te brengen. Veel kinderen moeten echter nog
leren dat de beloning, in dit geval de oplossing of het antwoord op de
vraag, vaak pas later komt, na de nodige geconcentreerde en systematische
inspanning.
Kinderen met talent voor het volgen van de empirisch cyclus hebben
het geduld en het vermogen om zichzelf aan te sturen. Het betekent
ook dat ze goed overzicht hebben over de verschillende onderdelen die
Van vraag naar hypothese
33