Talent

Talent ontwikkelen met wetenschap en techniek
niet goed gerezen is, dan was er misschien te weinig bakpoeder gebruikt, of het beslag is niet luchtig genoeg
geslagen, of de oventemperatuur was te laag, of je hebt roomboter gebruikt in plaats van margarine. Dan heb je
alle opties wel zo’n beetje gehad.
Systematisch nadenken over wat er mis kan gaan en wat je kunt doen om deze problemen te voorkomen, is
kenmerkend voor het redeneren van ontwerpers. Een ontwerpredenering is eigenlijk een omgedraaide vorm van
een trouble-shooting redenering: “Als je een bak wilt maken die niet lekt, kun je het beste een goede kwaliteit
hout gebruiken, de naden kitten en goed laten drogen en zorgen dat de bak niet door vallen of stoten kapot gaat”.
Je formuleert iets wat in de techniek ook wel een ‘programma van eisen’ genoemd wordt. Een goed programma
van eisen kunnen opstellen, is een groot talent.
Samenvattend: talent voor redeneren bij ontwerpen omvat het herkennen en benoemen van een probleem, de
vertaling van het probleem in de doelen en functies die de oplossing moet realiseren, een idee voor een oplossing,
het opstellen van een programma van eisen waar de oplossing aan moet voldoen, en een terugredenering op de
mogelijke zwakke punten van de oplossing.
Voorbeeld
Doel van deze lessen is dat kinderen gaan ontdekken welke aspecten maken dat een voorwerp naar beneden kan
zweven in plaats van loodrecht naar beneden te vallen. De kinderen gaan nadenken over wat zweven is en welke
omstandigheden het zweven kunnen beïnvloeden. Ze maken een ontwerp voor een voorwerp waarmee ze een poppetje
van lego of playmobil zo langzaam mogelijk naar beneden kunnen laten zweven. Ze voeren het ontwerp ook zelf uit.
Tijdens het ontwerpen en uitvoeren van het ontwerp zetten de kinderen hun denkstappen op papier in een boekje
dat hoort bij dit project. In dit boekje kunnen ze hun ontwerp ook tekenen. Tijdens de verschillende workshops testen
de kinderen af en toe hun ontwerp, zodat ze het kunnen bijstellen als dit nodig is. In de laatste workshop laten
alle kinderen hun ontwerp vanaf een bepaalde hoogte naar beneden zweven, waarbij met een stopwatch wordt
geklokt hoe lang het erover doet om op de grond te komen. Aan het einde van de workshopserie worden de verschillen
en de conclusies die de kinderen daaruit trekken klassikaal besproken.
In de testfase constateren sommige kinderen dat hun toestel veel korter in de lucht blijft dan ze hadden verwacht.
Zij gaan hun ontwerp aanpassen. Voor de ene leerling betekent dit dat hij iets toevoegt, de andere leerling verandert
het materiaal. Zo heeft een van de jongens gezien dat zijn papieren vliegtuig veel sneller naar beneden
43